Ustavni sud Federacije Bosne i Hercegovine proglasio neustavnim naplatu komunalne takse u Kantonu Sarajevo
U “Službenim novinama Federacije Bosne i Hercegovine”, broj 11/21 od 10.02.2021. godine je objavljena Presuda Ustavnog suda vezano za komunalne takse u Kantonu Sarajevo.
Ustavni sud Federacije ukazuje da vrsta djelatnosti ili zanimanja ne može biti relevantan kriterij za propisivanje različite visine komunalnih taksa na istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovnim i ostalim prostorijama, objektima i mjestima.Osporena odredba Zakona i osporena odredba Odluke nisu u saglasnosti sa članom II.A.2. (1) c) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine kojim je propisano, da sva lica na teritoriju Federacije Bosne i Heregovine uživaju pravo na jednakost pred zakonom.
Službene novine Federacije BiH, broj 11/21 (10.02.2021.)
Ustavni sud Federacije Bosne i Hercegovine, odlučujući o ustavnom pitanju koje je predočio Kantonalni sud u Sarajevu u vezi sa ocjenom ustavnosti člana 5. Tarifni broj 1. Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o komunalnim taksama i člana 5. Tarifni broj 1. Odluke o visini komunalnih taksa, na osnovu člana IV.C.3.10.(4) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine, na sjednici Suda bez javne rasprave održanoj dana 28.10.2020. godine, donio je
PRESUDU
Utvrđuje se da Tarifni broj 1. stav 1. Zakona o komunalnim taksama – Prečišćeni tekst (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br. 14/06, 34/07, 2/08, 31/12, 36/12 i 28/18) nije u skladu sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine.
Utvrđuje se da član 5. Tarifni broj 1. Odluke o visini komunalnih taksa (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br. 1/13, 2/14, 6/18 i 2/19) nije u skladu sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine.
Presudu objaviti u “Službenim novinama Federacije BiH” i “Službenim novinama Kantona Sarajevo”.
Obrazloženje 1. Podnosilac zahtjeva i predmet zahtjeva
Kantonalni sud u Sarajevu (u daljem tekstu: podnosilac zahtjeva) je podneskom broj: 09 O U 027655 16 U od 27.08.2019. godine predočio Ustavnom sudu Federacije Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu: Ustavni sud Federacije) ustavno pitanje kojim traži ocjenu ustavnosti člana 5. Tarifni broj 1. Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o komunalnim taksama (u daljem tekstu: osporena odredba Zakona) i člana 5. Tarifni broj 1. Odluke o visini komunalnih taksa (u daljem tekstu: osporena odredba Odluke).
Ustavno pitanje se pojavilo kao prethodno pitanje u upravnom sporu koji se vodi pred Kantonalnim sudom u Sarajevu po tužbi tužioca “BH Play” d.o.o. Visoko protiv tuženog Federalnog ministarstva finansija/Federalnog ministarstva financija Sarajevo, radi poništenja rješenja broj: 03-15-560/15 A.Z.H. od 19.10.2016. godine.
- Stranke u postupku
U skladu sa članom 39. stav 2. Zakona o postupku pred Ustavnim sudom Federacije Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH”, br.: 06/95 i 37/03), stranke u ovom ustavno-sudskom predmetu su: podnosilac zahtjeva, Skupština Kantona Sarajevo kao donosilac osporene odredbe Zakona, Opštinsko vijeće Opštine Novi Grad Sarajevo kao donosilac osporene odredbe Odluke i stranke u upravnom sporu pred podnosiocem zahtjeva.
- Bitni navodi zahtjeva
Podnosilac zahtjeva navodi da je pred tim sudom u toku upravni spor po tužbi tužioca “BH Play” d.o.o. Visoko protiv tuženog Federalnog ministarstva finansija/Federalnog ministarstva financija Sarajevo, radi poništenja rješenja broj: 03-15-560/15 A.Z.H. od 19.10.2016. godine, u upravnoj stvari prijavljivanja komunalne takse na istaknutu firmu. Istièe da je punomoænik tužioca predložio da Kantonalni sud u Sarajevu kod Ustavnog suda Federacije pokrene postupak za ocjenu ustavnosti osporene odredbe Zakona i osporene odredbe Odluke. Prijedlog punomoænika tužioca Kantonalni sud u Sarajevu smatra zasnovanim, cijeneæi da postoji moguænost da osporena odredba Zakona i osporena odredba Odluke nisu u skladu sa èlanom II.A.2.(1) c) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine kojim je propisano da sva lica na teritoriju Federacije Bosne i Hercegovine uživaju pravo na jednakost pred zakonom. Osporenom odredbom Zakona visina godišnje takse je odreðena u bitno razlièitim iznosima i iskazana iskljuèivo po vrstama djelatnosti koju fizièka ili pravna lica obavljaju. Takoðer, navodi da je osporenom odredbom Odluke propisano je da visina takse za istaknutu firmu zavisi od djelatnosti taksenog obaveznika i zone u kojoj se nalazi poslovna ili druga prostorija, objekat i mjesto na kojem je istaknuta firma, oznaka, obilježje ili natpis, jer su po tom kriteriju uvedene takse u rasponu od 200,00 KM do 14.950,00 KM.
Pored toga, smatra da postoji moguænost da se propisivanjem visine godišnje takse za istaknutu firmu, zavisno od vrste djelatnosti obaveznika plaæanja takse, vrši gruba diskriminacija tužioca i drugih obaveznika. Ona se odnosi na njihovo pravo na imovinu koje je zaštiæeno odredbama èlana II. A.2.(1) k) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine i èlana 1. Protokola 1. uz Evropsku konvenciju o osnovnim ljudskim pravima i slobodama. Ta diskriminacija se vrši bez stvarne svrhe i razumnog opravdanja, a da takvo razlièito tretiranje nije zasnovano na zakonu i ne slijedi legitiman javni interes.
- Bitni navodi odgovora na zahtjev
Ustavni sud Federacije je aktima broj: U-37/19 od 19.09.2019. godine u skladu sa članom 16. Zakona o postupku pred Ustavnim sudom Federacije zatražio od “BH Play” d.o.o. Visoko, Federalnog ministarstva Finansija/Federalnog ministarstva financija Sarajevo, Skupštine Kantona Sarajevo i Opštinskog Vijeća Novi Grad Sarajevo, da kao stranke u ovom predmetu u roku od 30 dana od dana prijema akta Suda, dostave odgovor na zahtjev.
U odgovoru na zahtjev Skupština Kantona Sarajevo je podneskom broj: 01-05-34549/19 od 16.10.2019. godine dostavila Izjašnjenje Zakonodavno-pravne komisije Skupštine Kantona Sarajevo broj: 01-01-34549/19 od 15.10.2019. godine, u kojemu je Zakonodavno-pravna komisija Skupštine Kantona Sarajevo prihvatila Izjašnjenje Ministarstva finansija Kantona Sarajevo broj: 08-01-14-34549/19 od 10.10.2019. godine. U Izjašnjenju Ministarstva finansija Kantona Sarajevo je navedeno da je Skupština Kantona Sarajevo na sjednici održanoj 27.06.2012. godine donijela Zakon, gdje je u članu 3. dodan novi stav (2) koji glasi: “Opštine će visinu takse za isticanje firme utvrditi po zonama koje su utvrđene opštinskim odlukama i drugim kriterijima u skladu sa ovim Zakonom”. Smatraju da osporena odredba Zakona nije u suprotnosti sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine. U prilogu odgovora dostavljeno je i obrazloženje Prijedloga Zakona. U istom, između ostalog je navedeno, da je jedan od razloga za donošenje ovog Zakona i izvršenje Presude Ustavnog suda Federacije broj: U-19/11 od 21.11.2011. godine (“Službene novine Federacije BiH”, broj 80/11).
Opštinsko Vijeće Novi Grad Sarajevo je dostavilo Izjašnjenje broj: 01-02-19367/19 od 01.10.2019. godine. U Izjašnjenju je navedeno da je Opštinsko vijeće Novi Grad Sarajevo na sjednici održanoj 27.12.2012. godine, donijelo Odluku o visini komunalnih taksa (u daljem tekstu: Odluka) na osnovu člana 3. Zakona o komunalnim taksama – Prečišćeni tekst (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br. 14/06, 34/07 i 31/12), člana 13. stav 2. Zakona o principima lokalne samouprave u Federaciji Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH”, br.: 49/06 i 51/09) i člana 33. Statuta Opštine Novi Grad Sarajevo – Novi prečišćeni tekst (“Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 30/09). Navode da je Ustavni sud Federacije donio Presudu broj: U-19/11 od 21.11.2011. godine, kojom je utvrđeno, između ostalog, da član 2. Odluke o visini komunalne takse (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br. 39/05, 10/08 i 16/08) koju je donijelo Opštinsko vijeće Opštine Novi Grad nije u skladu sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine. Pozivaju se i na obrazloženje te presude u kojem je, između ostalog, navedeno da samo propisivanje djelatnosti kao kriterija za određivanje visine komunalne takse za firmu ili naziv, nije relevantan kriterij za određivanje visine takse, nego su relevantni i drugi kriteriji kao što je područje opštine, odnosno grada gdje se djelatnost obavlja, veličina obilježja ili natpisa istaknute firme ili obavljanje određene niskoakumulativne djelatnosti. Postupajući u skladu sa gore pomenutom presudom, Skupština Kantona Sarajevo je donijela je Zakon. Na osnovu tog Zakona pristupilo se donošenju nove odluke, te je Opštinsko vijeće Novi Grad Sarajevo na sjednici održanoj 27.12.2012. godine donijelo Odluku koja je u cijelosti usklađena sa Zakonom i sa Presudom Ustavnog suda Federacije broj: U-19/11. Opštinsko Vijeće Novi Grad Sarajevo smatra da je osporena odredba Odluke u skladu sa Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine.
Federalno ministarstvo finansija/Federalno ministarstvo financija Sarajevo nije dostavilo odgovor, kao ni “BH Play” d.o.o. Visoko.
- Relevantno pravo A. Ustav Federacije Bosne i Hercegovine
Član II. A 2. (1) c)
Federacija će osigurati primjenu najviše razine međunarodno priznatih prava i sloboda utvrđenih u dokumentima navedenim u Dodatku ovog ustava. Posebno:
(1) Sva lica unutar teritorija Federacije uživaju sljedeća prava:
c) na jednakost pred zakonom;
Član IV.C.3.10. (4)
Ustavni sud također odlučuje o ustavnim pitanjima koja mu predoči Vrhovni sud ili pak neki kantonalni sud, a koja se jave tokom postupka pred određenim sudom.
Član VI. 4. c)
Opštinsko vijeće:
c) donosi druge propise u izvršavanju opštinskih nadležnosti.
Amandman VIII
na Ustav Federacije Bosne i Hercegovine
Član III.1. Ustava Federacije Bosne i Hercegovine mijenja se i glasi:
“U isključivoj su ovlasti Federacije:
d) donošenje propisa o finansijama i finansijskim institucijama Federacije i fiskalna politika Federacije.
- Zakon o pripadnosti javnih prihoda u Federaciji Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH”, br. 22/06, 43/08, 22/09, 35/14 i 94/15)
Član 13. stav 1. tačka c) i stav 4.
Pored udjela u raspodjeli prihoda iz člana 6. ovog Zakona, jedinicama lokalne samouprave pripadaju i drugi javni prihodi kako slijedi:
c) naknade i takse u skladu sa propisima jedinica lokalne samouprave;
Opštinska vijeća donose propise kojima se utvrđuje visina naknada po osnovi korištenja i uređenja zemljišta, kao i visina drugih naknada, novčanih kazni i taksa u njihovoj nadležnosti.
- Zakon o privrednim društvima (“Službene novine Federacije BiH”, broj: 81/15) POGLAVLJE II. (FIRMA)
Član 11.
(Pojam)
(1) Firma je ime pod kojim društvo posluje.
(2) Firma se obavezno ističe na poslovnim prostorijama društva.
- Zakon o komunalnim taksama – Prečišćeni tekst (“Službene novine Federacije BiH”, broj 14/06) VII. Tarifa komunalnih taksa
Član 23.
Tarifni broj 1. stav 1.
Za svaku istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovnim i drugim prostorijama, objektima i mjestima, kojima se označava da određena pravno ili fizičko lice obavlja izvjesnu djelatnost ili zanimanje, plaća se godišnja taksa koja ne može biti veća od
KM
| 1. | iz oblasti distribucije nafte i naftnih derivata | 5.000 |
| 2. | iz oblasti proizvodnje i prerade duhana | 5.000 |
| 3. | iz oblasti proizvodnje alkoholnih pića i piva | 5.000 |
| 4. | iz oblasti proizvodnje bezalkoholnih pića | 2.000 |
| 5. | iz oblasti telekomunikacija (sjedište) | 10.000 |
| 6. | iz oblasti telekomunikacija (izdvojene lokacije van sjedišta) | 2.000 |
| 7. | iz oblasti bankarstva (sjedište, podružnice, filijale, ekspoziture i sl.) | 10.000 |
| 8. | bankomati i izdvojeni šalteri banaka | 1.000 |
| 9. | iz oblasti poštanskih usluga (sjedište) | 5.000 |
| 10. | iz oblasti poštanskih usluga (izdvojene lokacije) | 500 |
| 11. | iz oblasti poštanskih usluga (izdvojeni šalteri) | 300 |
| 12. | iz oblasti osiguranja i reosiguranja (sjedište) | 10.000 |
| 13. | iz oblasti osiguranja i reosiguranje (filijala-podružnica) | 1.500 |
| 14. | iz oblasti osiguranja i reosiguranja (izdvojeni šalteri) | 500 |
| 15. | iz oblasti igara na sreću i to: | |
| a) | lutrija, lota, sportska prognoza, TV bingo (sjedište pravnog lica) | 15.000 |
| b) | lutrija, loto, sportska prognoza, TV bingo (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| c) | kasino (sjedište) | 12.000 |
| d) | kasino (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| e) | sportske kladionice (sjedište) | 12.000 |
| f) | sportske kladionice (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| g) | tombola i bingo u zatvorenom prostoru | 5.000 |
| 16. | aparati za posluživanje u stalnim prodajnim mjestima | 300 |
| 17. | aparati za samoposluživanje na ostalim lokacijama | 200 |
| 18. | iz oblasti proizvodnje i distribucije električne energije (sjedište) | 1.500 |
| 19. | iz oblasti proizvodnje i distribucije električne energije (podružnice ili službe) | 500 |
| 20. | iz oblasti proizvodnje električne energije u minielektranama | 200 |
| 21. | iz oblasti vanjske trgovine i trgovine na veliko | 500 |
| 22. | tržni centri, hipermarketi | 5.000 |
| 23. | tržnice i pijace | 1.500 |
| 24. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u kioscima | 200 |
| 25. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u ostalim prodajnim mjestima | 300 |
| 26. | iz oblasti ugostiteljstva-hoteli | 1.200 |
| 27. | iz oblasti ugostiteljstva-hoteli i pansioni | 1.000 |
| 28. | iz oblasti ugostiteljstva-ostali objekti | 500 |
| 29. | u prijevozu robe motornim vozilima | 100 |
| 30. | u prijevozu putnika | 300 |
| 31. | u prijevozu putnika taxi automobilima | 50 |
| 32. | u advokatskoj djelatnosti | 1.000 |
| 33. | privatna zdravstvena zaštita | 1.000 |
| 34. | samostalne zanatske radnje | 50 |
| 35. | iz oblasti ostalih nepomentuih djelatnosti | 150 |
- Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o komunalnim taksama (“Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 34/07)
Član 5.
U članu 23. Tarifni broj 1. mjenja se i glasi:
“Tarifni broj 1.
Za svaku istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovnim ili drugim prostorijama, objektima i mjestima, kojima se označava da određeno pravno ili fizičko lice obavlja izvjesnu djelatnost ili zanimanje, plaća se godišnja taksa koja ne može biti veća od:
KM
| 1. | iz oblasti distribucije nafte i naftnih derivata | 5000 |
| 2. | iz oblasti proizvodnje i prerade duhana | 10.000 |
| 3. | iz oblasti proizvodnje alkoholnih pića i piva | 10.000 |
| 4. | iz oblasti proizvodnje bezalkoholnih pića | 2.000 |
| 5. | iz oblasti telekomunikacija (sjedište) | 10.000 |
| 6. | iz oblasti telekomunikacije (izdvojene lokacije van sjedišta) | 2.000 |
| 7. | iz oblasti bankarstva (sjedište) | 10.000 |
| 8. | iz oblasti bankarstva (izdvojene lokacije van sjedišta) podružnice, filijale, ekspoziture) | 5.000 |
| 9. | izdvojeni bankomati i šalteri banaka | 1.000 |
| 10. | iz oblasti poštanskih usluga (sjedište) | 5.000 |
| 11. | iz oblasti poštanskih usluga (izdvojene lokacije) | 500 |
| 12. | iz oblasti poštanskih usluga (izdvojeni šalteri) | 300 |
| 13. | iz oblasti brokerskih kuća i lizinga (sjedište) | 5.000 |
| 14. | iz oblasti mikrokreditnih organizacija (sjedište) | 3.000 |
| 15. | iz oblasti brokerskih kuća i lizinga (izdvojene lokacije izvan sjedišta) | 1.000 |
| 16. | iz oblast mikrokreditnih organizacija (izdvojene lokacije izvan sjedišta) | 750 |
| 17. | iz oblasti osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguranju (sjedište) | 10.000 |
| 18. | iz oblasti osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguiranju (trijala, podružnica) | 2.000 |
| 19. | iz oblasti osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguranju (izdvojeni šalteri) | 500 |
| 20. | iz oblasti igara na sreću: | |
| a) | lutrija, loto, sportska prognoza, TV bingo (sjedište pravnog lica) | 15.000 |
| b) | lutrija, loto, sportska prognoza, TV bingo (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| c) | kasino (sjedište) | 12.000 |
| d) | kasino (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| e) | sportske kladionice (sjedište) | 12.000 |
| f) | sportske kladionice (svaka druga lokacija) | 2.000 |
| g) | tombola i bingo u zatvorenom prostoru | 5.000 |
| 21. | aparati za samoposluživanje na stalnim lokacijama | 300 |
| 22. | aparati za samoposluživanje na ostalim lokacijama | 200 |
| 23. | iz oblasti proizvodnje i distribucije električne energije (sjedište) | 1.500 |
| 24. | iz oblasti proizvodnje i distribucije električne energije (podružnice ili službe) | 500 |
| 25. | iz oblasti proizvodnje električne energije u minielektranama | 200 |
| 26. | iz oblasti vanjske trgovine i trgovine na veliko | 500 |
| 27. | tržni centri, hipermarketi i poslovni centri | 5.000 |
| 28. | tržnice i pijace | 1.500 |
| 29. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u kioscima | 200 |
| 30. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u ostalim prodajnim mjestima | 300 |
| 31. | iz oblasti ugostiteljstva-hoteli | 1.200 |
| 32. | iz oblasti ugostiteljstva-hoteli i pansioni | 1.000 |
| 33. | iz oblasti ugostiteljstva–prenoćišta | 750 |
| 34. | iz oblasti ugostiteljstva-ostali objekti | 500 |
| 35. | putničke agencije i rent-a-car agencije | 750 |
| 36. | u prijevozu robe motornim vozilima | 100 |
| 37. | u prijevozu putnika | 300 |
| 38. | u prijevozu putnika taxi automobilima | 50 |
| 39. | auto kuće i auto saloni | 2.000 |
| 40. | skladišta i otpadi | 1.500 |
| 41. | u advokatskoj djelatnosti | 1.000 |
| 42. | u notarskoj djelatosti | 2.000 |
| 43. | privatna zdravstvena zaštita | 1.000 |
| 44. | revizorske kuće | 750 |
| 45. | knjigovodstvene agencije | 500 |
| 46. | agencije za posredovanje | 1.000 |
| 47. | agencije za nekretnine | 1.000 |
| 48. | iz oblasti građevinarstva | 500 |
| 49. | samostalne zanatske radnje | 50 |
| 50. | iz oblasti ostalih nepomenutih djelatnosti | 150 |
- Zakon o izmjenama i dopunama Zakona komunalnim taksama (“Službene novine Kantona Sarajevo”, broj 31/12)
Član 9.
U poglavlju VII. Tarifa komunalnih taksa, u članu 23. Tarifni broj 1., tekst iza tačke 43. do kraja Tarifni broj 1. mjenja se i glasi:
| “44. | apoteke (sjedište) | 1.000 |
| 45. | apoteke (izvan sjedišta) | 300 |
| 46. | biljne apoteke (sjedište) | 300 |
| 47. | biljne apoteke (izvan sjedišta) | 200 |
| 48. | posredništvo u trgovini | 750 |
| 49. | agencije za nekretnine | 1.000 |
| 50. | iz oblasti građevinarstva | 500 |
| 51. | samostalne obrtničke radnje | 50 |
| 52. | domaća radinost i fijakeristi | 50 |
| 53. | mjenjačnice | 1.000 |
| 54. | samostalni poljoprivrednici (i stočarstvo i pčelarstvo) | 50 |
| 55. | iz ostalih nepomnutih djelatnosti | 150” |
- Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o komunalnim taksama (“Službene novine kantona Sarajevo”, broj 28/18)
Član 3.
(Izmjene u članu 21. Tarifnom broju 1.)
U članu 21. Tarifni broj 1. tač. 1., 8., 9., 26., 28., 29., 30., 31., 32., 33., 35., 51., 52., 55., 57. i 58. mijenjaju se i glase:
| “1. | Iz oblasti distribucije nafte i naftnih derivata | 4.000 |
| 8. | Iz oblasti bankarstva (izdvojene lokacije izvan sjedišta, podružnice, filijale, ekspoziture) | 3.000 |
| 9. | izdvojeni bankomati i šalteri banaka | 500 |
| 26. | iz oblasti vanjske trgovine i trgovine na veliko | 200 |
| 28. | tržnice i pijace | 500 |
| 29. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u kioscima | 100 |
| 30. | iz oblasti trgovine na malo koja se obavlja u ostalim prodajnim mjestima | 150 |
| 31. | u oblasti ugostiteljstva – hoteli | 1.000 |
| 32. | iz oblasti ugostiteljstva – moteli i pansioni | 800 |
| 33. | iz oblasti ugostiteljstva – prenoćišta | 500 |
| 35. | putničke agencije i renta car agencije | 500 |
| 51. | posredništvo u trgovini | 500 |
| 52. | agencija za nekretnine | 500 |
| 55. | domaća radinost i fijakeristi | 25 |
| 57. | samostalni poljoprivrednici (i stočarstvo i pčelarstvo) | 25 |
| 58. | iz ostalih nepomenutih djelatnosti | 100” |
Član 4.
(Ovlaštenje za utvrđivanje Novog prečišćenog teksta Zakona)
Ovlašćuje se Zakonodavno-pravna komisija Skupštine Kantona Sarajevo da utvrdi Novi Prečišćeni tekst Zakona o komunalnim taksama.
- Odluka o visini komunalnih taksa (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br. 1/13 i 2/14) II. TARIFA KOMUNALNIH TAKSA
Član 5.
Tarifni broj 1. (osporena odredba Odluke)
(1) Za svaku istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovnim i drugim prostorijama, objektima i mjestima, kojim se označava da određeno pravno ili fizičko lice obavlja izvjesnu djelatnost ili zanimanje, plaća se godišnja taksa po određenim djelatnostima i zonama kako slijedi:
| DJELATNOSTI | EXTRA ZONA | I. ZONA | II. ZONA | III. ZONA | |
| KM | KM | KM | KM | ||
| 1. | distribucija nafte i naftnih derivata | 4.000,00 | 3.960,00 | 3.920,00 | 3.880,00 |
| 2. | proizvodnja i prerada duhana | 10.000 | 9.950 | 9.900 | 9.850 |
| 3. | proizvodnja alkoholnih pića i piva | 10.000 | 9.950 | 9.900 | 9.850 |
| 4. | proizvodnja bezalkoholnih pića | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 |
| 5. | telekomunikacija (sjedište) | 10.000 | 9.950 | 9.900 | 9.850 |
| 6. | telekomunikacija (izdvojene lokacije van sjedišta) | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 |
| 7. | bankarstva (sjedišta) | 10.000 | 9.950 | 9.900 | 9.850 |
| 8. | bankarstva (izdvojene lokacije
izvan sjedišta, podružnice, filijale, ekspoziture) |
3.000,00 | 2.960,00 | 2.920,00 | 2.880,00 |
| 9. | izdvojeni bankomati i šalteri banaka | 500,00 | 470,00 | 440,00 | 410,00 |
| 10. | poštanskih usluga (sjedište) | 5.000 | 4.960 | 4.920 | 4.880 |
| 11. | poštanskih usluga (izdvojene lokacije) | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 12. | poštanskih usluga (izdvojeni šalteri) | 300 | 290 | 280 | 270 |
| 13. | brokerskih kuća i lizinga (sjedišta) | 5.000 | 4.960 | 4.920 | 4.880 |
| 14. | mikrokreditnih organizacija (sjedište) | 3.000 | 2.970 | 2.940 | 2.910 |
| 15. | brokerskih kuća i lizinga (izdvojene lokacije izvan sjedišta) | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 16. | mikrokreditnih organizacija (izdvojene lokacije izvan sjedišta) | 750 | 730 | 710 | 690 |
| 17. | osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguranju (sjedište) | 10.000 | 9.950 | 9.900 | 9.850 |
| 18. | osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguranju (filijala, podružnica) | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 |
| 19. | osiguranja i reosiguranja i posredovanje u osiguranju i reosiguranju (izdvojeni šalteri) | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 20. | igara na sreću, i to: | ||||
| – lutrija, loto, sportska prognoza, TV bingo (sjedište pravnog lica) | 15.000 | 14.950 | 14.900 | 14.850 | |
| – lutrija, loto, sportska prognoza, TV bingo (svaka druga lokacija) | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 | |
| – kasino (sjedište) | 12.000 | 11.950 | 11.900 | 11.850 | |
| – kasino (svaka druga lokacija) | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 | |
| – sportske kladionice (sjedišta) | 12.000 | 11.950 | 11.900 | 11.850 | |
| – sportske kladionice (svaka druga lokacija) | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 | |
| – tombola i bingo u zatvorenom prostoru | 5.000 | 4.960 | 4.920 | 4.880 | |
| 21. | aparati za samoposluživanje na stalnim lokacijama | 300 | 290 | 280 | 270 |
| 22. | aparati za posluživanje na ostalim lokacijama | 200 | 190 | 180 | 170 |
| 23. | proizvodnje i distribucije električne energije (sjedište) | 1.500 | 1.470 | 1.440 | 1.410 |
| 24. | proizvodnje i distribucije električne energije (podružnice ili službe) | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 25. | proizvodnje električne energije u mini elektranama | 200 | 190 | 180 | 170 |
| 26. | vanjske trgovine i trgovine na veliko | 200,00 | 180,00 | 160 | 140,00 |
| 27. | tržni centri, hipermarketi i poslovni centri | 5000 | 4.960 | 4.920 | 4.880 |
| 28. | tržnice i pijace | 500,00 | 470,00 | 440,00 | 410,00 |
| 29. | trgovine na malo koja se obavlja u kioscima | 100,00 | 90,00 | 80,00 | 70,00 |
| 30. | trgovine na malo koja se obavlja u ostalim prodajnim mjestima | 150,00 | 140,00 | 130,00 | 120,00 |
| 31. | ugostiteljstva – hoteli | 1.000,00 | 970,00 | 940,00 | 910,00 |
| 32. | ugostiteljstva – moteli i pansioni | 800,00 | 770,00 | 740,00 | 710,00 |
| 33. | ugostiteljstva – prenočišta | 500,00 | 480,00 | 460,00 | 440,00 |
| 34. | ugostiteljstva – ostali objekti | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 35. | putničke agencije i renta car agencije | 500,00 | 480,00 | 460,00 | 440,00 |
| 36. | u prijevozu robe motornim vozilima | 100 | 90 | 80 | 70 |
| 37. | u prijevozu putnika | 300 | 290 | 280 | 270 |
| 38. | u prijevozu putnika taksi automobilima | 50 | 45 | 40 | 35 |
| 39. | auto-kuće i auto-saloni | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 |
| 40. | skladišta i otpadi | 1.500 | 1.470 | 1.440 | 1.410 |
| 41. | U advokatskoj djelatnosti | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 42. | u notarskoj djelatnosti | 2.000 | 1.970 | 1.940 | 1.910 |
| 43. | privatna zdravstvena zaštita | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 44. | revizorske kuće | 750 | 730 | 710 | 690 |
| 45. | knjigovodstvene agencije | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 46. | agencije za posredovanje | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 47. | apoteke (sjedišta) | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 48. | apoteke (izvan sjedišta) | 300 | 290 | 280 | 270 |
| 49. | Biljne apoteke (sjedišta) | 300 | 290 | 280 | 270 |
| 50. | biljne apoteke (izvan sjedišta) | 200 | 190 | 180 | 170 |
| 51. | posredništvo u trgovini | 500,00 | 480,00 | 460,00 | 440,00 |
| 52. | agencije za nekretnine | 500,00 | 470,00 | 450,00 | 430,00 |
| 53. | iz oblasti građevinarstva | 500 | 480 | 460 | 440 |
| 54. | samostalne obrtničke radnje | 50 | 45 | 40 | 35 |
| 55. | domaća radinost i fijakeristi | 25,00 | 20,00 | 15,00 | 10,00 |
| 56. | mjenjačnice | 1.000 | 970 | 940 | 910 |
| 57. | samostalni poljoprivrednici (i stočarstvo i pčelarstvo) | 25,00 | 20,00 | 15,00 | 10,00 |
| 58. | iz oblasti ostalih nepomenutih djelatnosti | 100,00 | 90,00 | 80,00 | 70,00 |
(2) Ako se pod jednom firmom obavlja više djelatnosti za koje je propisana različita taksa, taksa se razrezuje i plaća za djelatnost za koju je propisana najviša taksa, izuzev djelatnosti koja se, zbog prirode djelatnosti, obavlja na izdvojenoj lokaciji.
(3) Ako je za tekuću godinu plaćena taksa, a tokom godine se promijeni sjedište ili vlasnik firme, taksa se za tu godinu ne razrezuje.
(4) Taksa za istaknutu firmu razrezuje se i plaća u godišnjem iznosu za istaknutu firmu zatečenu na dan 1. januara godine za koju se porez vrši, srazmjerno periodu isticanja, a za istaknutu firmu koja se ističe u tokom godine, u visini koja odgovara srazmjerno vremenu isticanja firme do kraja godine.
(5) Obaveznicima takse koji obavljaju djelatnost tradicionalnih i starih zanata/obrta koji su utvrđeni u Uredbi o zaštiti tradicionalnih i starih obrta (“Službene novine Federacije BiH”, br. 66/09, 38/10 i 16/12), taksa se razrezuje u iznosu od 50%.
- Praksa Ustavnog suda Federacije
Presude broj: U-19/11 od 06.03.2012. godine (“Službene novine Federacije BiH”, broj 80/11), U-26/16 od 22.03.2017. godine (“Službene novine Federacije BiH”, broj 38/17), U-13/19 od 18.06.2019. godine (“Službene novine Federacije BiH”, broj 47/19) i dr.
- Činjenično stanje i stav Ustavnog suda Federacije
Ustavni sud Federacije je utvrdio da u konkretnom slučaju nema činjeničnih pitanja koja bi bilo potrebito neposredno razjasniti na javnoj raspravi, pa je na osnovu člana 13. stav 1. Poslovnika Ustavnog suda Federacije Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH”, br.: 40/10 i 18/16) održao sjednicu Suda bez javne rasprave na kojoj je razmotrio osporenu odredbu Zakona i osporenu odredbu Odluke, predočeno ustavno pitanje podnosioca zahtjeva, odgovore na zahtjev.
Analizom drugih dokaza sadržanih u spisu, može se utvrditi da se postavljeno ustavno pitanje pojavilo kao prethodno pitanje u upravnom sporu koji se vodi pred Kantonalnim sudom u Sarajevu, po tužbi tužioca “BH Play” d.o.o. Visoko, protiv tuženog Federalnog ministarstva finansija/Federalnog ministarstva financija Sarajevo, radi poništenja rješenja broj: 03-15-560/15 A.Z.H. od 19.10.2016. godine, te da je podnosilac zahtjeva u konkretnom upravnom sporu donio Rješenje o prekidu postupka do okonèanja postupka ocjene ustavnosti osporene odredbe Zakona i osporene odredbe Odluke. https://anwalt-bih.de
Takoðer, Ustavni sud Federacije utvrdio je da je Skupština Kantona Sarajevo donijela Zakon o komunalnim taksama – Preèišæen tekst 2006. godine i da je taj zakon pretrpio više izmjena i dopuna. Èlanom 4. Zakona o Izmjenama i dopunama Zakona o komunalnim taksama iz 2018. godine naloženo je Zakonodavno-pravnoj komisiji Skupštine Kantona Sarajevo da utvrdi Novi preèišæeni tekst tog zakona. To nije uèinjeno. Stoga je Ustavni sud Federacije u izreci ove presude u stavu 1. oznaèio iskljuèivo Tarifni broj 1. stav 1. tog Zakona kao predmet odluèivanja radi jasnoæe i preciznosti same izreke.
Razmatrajući sve izneseno, Ustavni sud Federacije je utvrdio da je Skupština Kantona Sarajevo donijela osporenu odredbu Zakona kojom je propisala visinu i način plaćanja komunalnih taksa za svaku istaknutu firmu, obilježje ili natpis za fizička i pravna lica koja obavljaju djelatnost na području Kantona Sarajevo. Iz navedene odredbe Zakona proizilazi da je vrsta djelatnosti ključni kriterij za određivanje godišnje takse, a koja se plaća za svaku istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis.
Implementirajući član 3. Zakona Opštinsko Vijeće Novi Grad Sarajevo je na sjednici održanoj 27.12.2012. godine donijelo Odluku o visini komunalnih taksa. Osporenom odredbom Odluke propisano je plaćanje godišnje takse za svaku istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovima i drugim prostorijama, objektima i mjestima, kojim se označava da određeno pravno ili fizičko lice obavlja izvjesnu djelatnost ili zanimanje. Iz tabelarne razrade osporene odredbe Odluke vidljivo je da su obaveznici plaćanja komunalne takse razvrstani prema vrsti djelatnosti i po zonama, ali i u tom slučaju djelatnost je primarni faktor koji presudno utječe na visinu komunalne takse.
Analizom osporene odredbe Zakona i osporene odredbe Odluke može se zaključiti da je visina godišnje komunalne takse određena u bitno različitim iznosima i iskazana po vrstama djelatnosti koju fizička ili pravna lica obavljaju. Ustavni sud Federacije ponovno ukazuje da vrsta djelatnosti ili zanimanja ne može biti relevantan kriterij za propisivanje različite visine komunalnih taksa na istaknutu firmu, oznaku, obilježje ili natpis na poslovnim i ostalim prostorijama, objektima i mjestima. Realni, relevantni mogu biti drugi kriteriji kao što su npr. područje opštine, odnosno grada gdje se djelatnost obavlja, veličina natpisa i sl. Iz tih razloga, osporena odredba Zakona i osporena odredba Odluke nisu u saglasnosti sa članom II.A.2. (1) c) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine kojim je propisano, da sva lica na teritoriju Federacije Bosne i Heregovine uživaju pravo na jednakost pred zakonom.
U odnosu na navode podnosioca zahtjeva o povredi prava na imovinu garantovanog odredbom člana II.A.2.(1) k) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine, ovaj sud smatra da se ne treba upuštati u razmatranje tog navoda koji nije ničim argumentovan, obzirom na stajalište proizašlo iz utvrđenog činjeničnog stanja da osporena odredba Zakona i osporena odredba Odluke generišu povredu Ustavom Federacije Bosne i Hercegovine garantovanog prava na jednakost pred zakonom.
Ustavni sud Federacije napominje da je cijenio ustavnost odredbe člana 23. Tarifni broj 1. Zakona o komunalnim taksama – Prečišćen tekst (“Službene novine Kantona Sarajevo”, broj: 14/06) koji je donijela Skupština Kantona Sarajevo i odredbu člana 2. Odluke o visini komunalne takse (“Službene novine Kantona Sarajevo”, br.: 39/05, 10/08 i 16/08) koju je donijelo Opštinsko vijeće Opštine Novi Grad Sarajevo, te da je donio Presudu broj: U-19/11 od 21.11.2011. godine kojom je utvrdio da propisivanje različite visine godišnje takse na istaknutu firmu, naziv, znak ili obilježje po kriteriju djelatnosti predstavlja povredu ustavnog principa jednakosti pred zakonom utvrđenog odredbom člana II.A. 2.(1) c) Ustava Federacije Bosne i Hercegovine. Evidentno je da obavezujući stavovi i standardi iz obrazloženja predmetne presude nisu primijenjeni prilikom donošenja osporene odredbe Zakona i osporene odredbe Odluke.
Na osnovu iznijetog Ustavni sud Federacije je odlučio kao u izreci ove presude.
Ovu presudu Ustavni sud Federacije donio je jednoglasno u sastavu: dr.sc. Kata Senjak, predsjednica Suda, Vesna Budimir, Mirjana Čučković, Aleksandra Martinović i prof. dr. Edin Muminović, sudije Suda.