ZAKON O OSNIVANJU KOMPANIJE ZA PRENOS ELEKTRIČNE ENERGIJE U BOSNI I HERCEGOVINI(“Sl. glasnik BiH”, br. 35/2004, 76/2009 i 20/2014) |
Ciljevi
1. Ovim zakonom uspostavlja se akcionarsko/dioničarsko društvo za prenos električne energije “Elektroprenos Bosne i Hercegovine”, (u daljem tekstu: Kompanija) i definišu se njegove funkcije, ovlaštenja, upravljanje i vlasništvo. Kompanija će obavljati svoje djelatnosti na cijeloj teritoriji Bosne i Hercegovine.
2. Cilj ovog zakona je formiranje jedinstvene prenosne kompanije i obezbjeđenje kontinuiranog snabdijevanja električnom energijom po definisanim standardima kvaliteta za dobrobit građana Bosne i Hercegovine. Zakonom se namjerava podržati stvaranje tržišta električne energije u Bosni i Hercegovini i integracija tog tržišta u regionalno tržište električne energije i regionalne razvojne aktivnosti u vezi sa energijom. Zakon se bazira na postojećoj međunarodnoj praksi i primjenjivim direktivama Evropske unije (i implementaciji direktiva EU u zemljama članicama Evropske unije).
Svrha osnivanja Kompanije i isključivo ovlaštenje
1. Kompanija će obavljati djelatnosti koje se odnose na rad sistema za prenos električne energije u skladu sa odredbama ovog zakona. Djelatnosti uključuju prenos električne energije i djelatnosti vezane za prenos, u skladu sa članom 7. ovog zakona (regulisanje prenosa Kompanije i međusobnih odnosa). Nakon osnivanja Elektroprenosa Bosne i Hercegovine, nijedna elektroenergetska niti druga kompanija neće imati ovlaštenje da se bavi prenosom električne energije i djelatnostima vezanim za prenos.
2. Kompanija se može baviti prenosom i djelatnostima vezanim za prenos u susjednim elekroenergetskim mrežama, pod uslovom da su te djelatnosti direktno vezane za poboljšavanje djelatnosti prenosa i svih drugih djelatnosti vezanih za prenos u Bosni i Hercegovini i susjednim elektroenergetskim sistemima. Kompanija će imati posebne račune za djelatnosti izvan područja Bosne i Hercegovine.
3. Osim uz prethodno odobrenje DERK-a, Kompanija se neće baviti djelatnostima koje na bilo koji način uključuju sljedeće aktivnosti: proizvodnju, isporuku, trgovinu ili distribuciju električne energije; ili bilo kojim djelatnostima koje su izvan djelokruga prenosa ili djelatnosti vezanih za prenos. Ova zabrana odnosi se i na Kompaniju i na njene podružnice.
4. Kriterijumi na osnovu kojih će se donositi odluke za odobravanje djelatnosti vezanih za prenos ili koje nisu vezane za prenos su sljedeći:
4.1. Kompanija neće obavljati djelatnosti koje uključuju proizvodnju, trgovinu ili distribuciju električne energije, osim ukoliko ne postoje veoma jaki dokazi da je obavljanje te djelatnosti u interesu korisnika i dioničara te da je korist za korisnika i dioničara veća od rizika nekonkurentnog uticaja na tržište.
4.2. Kompanija može obavljati druge poslovne djelatnosti, uključujući bilo koje djelatnosti vezane za prenos ili djelatnosti koje nisu vezane za prenos ukoliko postoji dokaz da su te djelatnosti u interesu korisnika i dioničara.
4.3. Sljedeći kriterijumi biće opredjeljujući za te odluke:
a) da nema negativnog uticaja na kreditnu sposobnost Kompanije i da Kompanija može obezbijediti kapitalna ulaganja na racionalnom nivou.
b) da nema negativnog uticaja na sposobnost Kompanije da obezbijedi sigurnu i odgovarajuću uslugu.
c) da je ukupan nivo ulaganja u djelatnosti vezane za prenos ili djelatnosti koje nisu vezane za prenos troškovno isplativ u odnosu na osnovnu prenosnu djelatnost Kompanije.
5. U vršenju svojih nadležnosti na osnovu ove odredbe, DERK će imati pravo pristupa i istraživanja svih informacija i transakcija koje se odnose na Kompaniju i predložene poslovne aktivnosti, kao i da nametne uslove ili zatraži dodatne mjere za djelatnosti koje nisu vezane za prenos ili koje su odnose na prenos.
6. Kompanija će imati odvojene račune za svako takvo poslovanje odobreno od strane DERK-a.
Definicije
U okviru ovog zakona primjenjivaće se sljedeće definicije:
1. “Sredstva” podrazumijevaju svu imovinu i prava koja su propisno unesena u računovodstvene izvještaje i bilanse stanja Kompanije, izražene u novčanoj vrijednosti, u skladu sa važećom računovodstvenom praksom.
2. “Odobrene akcije” podrazumijevaju akcije svih klasa koje je kompanija ovlaštena da izda.
3. “Kompanija” označava Elektroprenos Bosne i Hercegovine.
4. “Savjet ministara” označava Savjet ministra Bosne i Hercegovine.
5. “Pravilnici” su definisani u smislu člana 12. ovog zakona (Pravilnici i Etički kodeks).
6. “Distribucija” električne energije označava prenos električne energije kroz srednjenaponske i niskonaponske distributivne sisteme za isporuku krajnjim korisnicima.
7. “Entitet” označava Federaciju Bosne i Hercegovine ili Republiku Srpsku. “Entiteti” se odnose i na Federaciju Bosne i Hercegovine i na Republiku Srpsku.
8. “Skupština akcionara/dioničara” označava organ Kompanije koji se sastoji od svih akcionara/dioničara Kompanije.
9. “Proizvodnja” označava proizvodnju električne energije.
10. “Važeće računovodstvene prakse” znači računovodstvene principe i prakse uspostavljene Međunarodnim kodeksom računovodstvenih principa i Međunarodnim računovodstvenim standardima koji su usvojeni i objavljeni od strane Međunarodnog instituta za računovodstvo i reviziju.
11. “Dobra vjera” znači poštenje u obavljanju poslova ili djelovanju; ako se odnosi na direktora ili člana Upravnog odbora, dobra vjera zahtijeva ispoljavanje razumnog poslovnog prosuđivanja nakon racionalnog razmatranja činjenica.
12. “Nezavisan član” je definisan u članu 29. (Imenovanje Upravnog odbora), članu 49. (Registracija Kompanije i početne aktivnosti) i članu 51. (Vanredna ovlaštenja nezavisnog člana Upravnog odbora za osnivanje Kompanije) ovog zakona.
13. “NOS” znači Nezavisni operator sistema kao što je definisano u Zakonu o prenosu, regulatoru i operatoru sistema električne energije u Bosni i Hercegovini (“Službeni glasnik BiH”, br. 7/02 i 13/03) (“Zakon o prenosu”).
14. “Obaveze” znače sve dugove koji nameću obaveznu i tačno određenu isplatu ili, ukoliko su uslovljene, da ima dovoljno mogućnosti da postanu tačno određene da bi se procijenio vjerovatan iznos, koji treba da se unese u računovodstvene izvještaje i bilanse stanja Kompanije kao novčane vrijednosti na osnovu važećih računovodstvenih praksi i standarda.
15. “Neto prihod” označava preostali iznos prihoda Kompanije nakon odbijanja operativnih troškova (uključujući amortizaciju), finansijskih troškova i poreza. Neto prihod obračunaće se u skladu sa važećim računovodstvenim praksama.
16. “DERK” označava Državnu regulatornu komisiju za elekričnu energiju kako je definisano u Zakonu o prenosu.
17. “Statut” označava akt Kompanije, koji je, na prijedlog Upravnog odbora, odobrila Skupština akcionara/dioničara; Statut reguliše poslovanje Kompanije i podređeni su mu svi drugi akti Kompanije.
18. “Akcionar/dioničar” označava lice koje je vlasnik akcija u Kompaniji.
19. “Akcija” označava jedinice na koje je imovinski interes podijeljen.
20. “Prenos” znači transport električne energije preko visokonaponskog povezanog sistema za isporuku električne energije krajnjim korisnicima, distribucijama i susjednim elektroenergetskim sistemima.
21. “Djelatnosti vezane za prenos” uključuju sve one aktivnosti koje se odnose na rad, održavanje, izgradnju i proširenje prenosnog sistema.
22. “Glas” označava, bez ograničenja, glasove, odustajanja, obavijesti, saglasnosti i pisane dokumente potpisane od strane akcionara umjesto preduzimanja aktivnosti na Skupštini akcionara, kao i primjedbe i neslaganja na prethodno.
Naziv i sjedište
1. Naziv Kompanije je “Elektroprenos Bosne i Hercegovine”, akcionarsko društvo Banja Luka.
2. Sjedište Kompanije je u Banja Luci.
Osnivanje Kompanije
1. Nakon registracije Kompanije i u skladu sa odredbama ovog zakona, sva sredstva i obaveze, neophodni za prenos i djelatnosti koje se odnose na prenos a koje obavljaju sljedeće kompanije, biće preneseni i postaće imovina Kompanije:
1. Javno matično preduzeće “Elektroprivreda” Republike Srpske, Trebinje, Luke Vukalovića br.3;
2. Javno preduzeće “Elektroprivreda” Bosne i Hercegovine, 71000 Sarajevo, Vilsonovo šetalište br.15;
3. Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg-Bosna, Javno poduzeće za proizvodnju, prijenos i distribuciju električne energije, Mostar, Dr Mile Budaka br.106 A;
2. Ovaj automatski prenos vlasništva uključivaće sva sredstva, obaveze i vlasnička prava nad imovinom, uključujući pokretnu, nepokretnu, materijalnu ili nematerijalnu imovinu, finansijska sredstva, kao i svako drugo pravo ili interes na dio ili cjelokupnu imovinu koju su upravni odbori elektroprivreda u BiH, uz saglasnost vlada entiteta, odobrili za prenos. U skladu sa odredbama ovog zakona, elektroprivrede u Bosni i Hercegovini formiraće komisije koje će sačiniti prijedlog razdvajanja i izdvajanja sredstava za prenos električne energije koja su u vlasništvu i kojima upravljaju elektroprivrede i po potrebi sredstava ZDP-a Elektroprivrede Republike Srpske, te će taj prijedlog podnijeti upravnim odborima triju elektroprivreda. Upravni odbori elektroprivreda obaviće cjelokupan proces alokacije sredstava u roku od (60) dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Ukoliko se cjelokupni postupak alokacije sredstava, uključujući i davanje saglasnosti na taj postupak, ne završi u navedenom roku od šezdeset (60) dana, nezavisni član će preuzeti isključivu nadležnost za donošenje odluka u vezi sa prenosom sredstava, te će postupak prenosa sredstava završiti u roku od trideset (30) dana od dana njegovog imenovanja u skladu sa odredbama člana 51. (Vanredna ovlaštenja nezavisnog člana Upravnog odbora za osnivanje Kompanije), odnosno po isteku navedenog roka od šezdeset (60) dana. Nakon prenosa, elektroprivrede koje prenose imovinu, kao i njihovi pravni sljednici, biće posebno i solidarno odgovorni prema Kompaniji za bilo koje obaveze koje su nastale na osnovu bilo kojeg zajma ili kredita koji su direktno ili indirektno uzeti od države ili entiteta, osim ako se drugačije ne dogovori sa svakom pojedinačnom relevantnom međunarodnom finansijskom institucijom. Isključivo u svrhu prenosa ovih sredstava, smatraće se da je pravo vlasništva na ovim sredstvima pravno valjano.
3. Imovina i sredstva neophodna za ispunjenje distributivnih djelatnosti neće biti uključeni u imovinu koja će biti prenesena na Kompaniju. Sredstva distribucije koja su isključena iz prenosa sredstava uključuju svu niskonaponsku i srednjenaponsku distributivnu mrežu nominalnog napona 35kV do, ili niže, ali ne uključujući trafostanice 110/xkV, koje se prenose na Kompaniju.
4. Imovina i sredstva neophodna za ispunjenje proizvodnih djelatnosti neće biti uključena u imovinu koja će biti prenesena na Kompaniju. Sredstva proizvodnje koja su isključena iz prenosa imovine uključivaće svu imovinu uključenu u proizvodnju električne energije do, ali ne uključujući prenosne vodove koji povezuju proizvodne trafostanice sa prenosnim sistemom, dok će vodovi prenosa biti preneseni na Kompaniju.
5. Imovina i sredstva koja su neophodna kako bi NOS ispunio obaveze u okviru svojih nadležnosti neće biti uključena u sredstva koja se prenose na Kompaniju.
6. Nezavisni član može, u skladu sa svojim diskrecionim pravom, u ograničenom broju odobriti izuzetke isključenju sredstava distribucije, proizvodnje i imovine NOS-a iz ovog člana da bi obezbijedio maksimalnu efikasnost sistema prenosa električne energije. Odluka nezavisnog člana biće konačna do kraja prelaznog perioda definisanog u članu 50. ovog zakona (Trajanje prelaznog perioda). U slučaju bilo kojeg spora nastalog na osnovu odluke nezavisnog člana, a koja se tiče alokacije imovine i sredstava, na osnovu ovog člana zakona, tada će se ispoštovati arbitražna procedura navedena u članu 49. ovog zakona (Registracija Kompanije i početak poslovanja).
7. Na dan izvršenja prenosa sredstava i obaveza, prenos električne energije i aktivnosti vezane za taj prenos postaće isključiva nadležnost i zakonsko pravo Kompanije. Javno preduzeće Elektroprivreda Bosne i Hercegovine, Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg-Bosne i Javno matično preduzeće Elektroprivreda Republike Srpske prestaće imati nadležnost i zakonsko pravo nad prenosom električne energije i aktivnostima vezanim za prenos.
8. Troškove osnivanja Kompanije snosiće tri bosanskohercegovačke elektroprivrede koje su navedene u ovom članu u skladu sa odredbama člana 46. (Troškovi osnivanja Kompanije i zahtjev za odobrenje DERK-u) i 51. (Vanredna ovlaštenja nezavisnog člana Upravnog odbora za formiranje Kompanije) ovog zakona.
9. Vlasništvo nad Kompanijom definisano je u skladu sa odredbama ovog zakona, tako što će se akcije izdati Federaciji Bosne i Hercegovine i Republici Srpskoj u skladu sa članom 13. ovog zakona (Utvrđivanje početnog kapitala), proporcionalno ulogu kapitala od strane tri elektroprivrede u BiH.
Ovlaštenja
Kompanija će, u skladu sa ovim zakonom i Statutom Kompanije, imati sva neposredno i posredno izražena ovlaštenja, prava i odgovornosti koja su opštepriznata važećim zakonima u Bosni i Hercegovini.
Regulisanje Prenosne kompanije i međusobnih odnosa
1. Djelatnost Kompanije regulisaće DERK. DERK je ovlašten da izvrši uvid u poslovne knjige i arhiv Kompanije.
2. Osim ako drugačije nije određeno ovim stavom, DERK će, u skladu sa svojim nadležnostima definisanim u Zakonu o prenosu, imati ovlaštenja da rješava nastale sporove vezane za primjenu ovog zakona nakon obraćanja bilo koje od sljedećih strana: države, entiteta, NOS-a, Upravnog odbora Kompanije, nezavisnog proizvođača energije, trgovca električnom energijom, snabdjevača ili svakog drugog lica koje je direktno povezano na, ili se oslanja na prenosnu mrežu. Odluka DERK-a podliježe reviziji od strane Suda u skladu sa članom 14. Zakona o Sudu Bosne i Hercegovine (“Službeni glasnik BiH”, broj 29/00). Javno matično preduzeće Elektroprivreda Republike Srpske, Javno preduzeće Elektroprivreda Bosne i Hercegovine i Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg-Bosne – Javno poduzeće za proizvodnju, prenos i distribuciju električne energije Mostar, kao i njihovi pravni sljednici u oblasti proizvodnje i distribucije, mogu po ovoj odredbi takođe da se obrate DERK-u. DERK nema ovlaštenje da rješava bilo koji spor u vezi sa vršenjem ovlaštenja nezavisnog člana Upravnog odbora, datih u članu 5. (Osnivanje Kompanije) i članu 51. (Vanredna ovlaštenja nezavisnog člana Upravnog odbora za osnivanje Kompanije) ovog zakona.
3. Kompanija će obavljati svoje prenosne djelatnosti i djelatnosti vezane za prenos u punom skladu sa tehničkim standardima NOS-a, operativnim planiranjem, uputstvima za dispečiranje, rasporedom održavanja, planovima proširenja mreže, kao i odredbama DERK-a gdje je to primjenljivo. Ove djelatnosti ne uključuju djelatnosti koje su rezervisane isključivo za NOS.
Registracija Kompanije
Kompanija će biti registrovana kao pravno lice Bosne i Hercegovine, u skladu sa Zakonom o registraciji pravnih lica koja osnivaju institucije Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu : Zakon o registraciji) (“Službeni glasnik BiH,” broj 33/02). Statut Kompanije biće objavljen u “Službenom glasniku BiH” odmah nakon usvajanja, odnosno njegovih naknadnih izmjena i dopuna.
Saradnja države i entiteta
Vlade entiteta i Savjet ministara BiH sarađivaće kako bi razmatrali i riješili pitanja od zajedničkog interesa koja se odnose na implementaciju ovog zakona i druga pitanja koja se odnose na uspješan rad i upravljanje Kompanijom.
Vlasnici
Početni vlasnici Kompanije su:
1. Federacija Bosne i Hercegovine i
2. Republika Srpska.
Statut
Statutom Kompanije regulišu se djelatnosti Kompanije, uspostavljaju opšta pravila i postupci za rad organa Kompanije, uključujući i odredbe o ovlaštenjima, obavještenjima o održavanju skupština akcionara, organizaciji Kompanije, odlučivanju, vođenju zapisnika i svih drugih pitanja koja se tiču rada ovih organa, kao i popis i procjenu sredstava i obaveza Kompanije, te utvrđivanje početnog kapitala Kompanije.
Pravilnici i Etički kodeks
1. Pravilnicima će se regulisati, između ostalog, detaljna pravila i odredbe, koji nisu utvrđeni Statutom, a odnose se na zapošljavanje, finansije, računovodstvo, unutrašnju organizaciju i klasifikaciju poslova, kao i detaljne tehničke propise.
2. Etički kodeks utvrđuje etičke dužnosti i obaveze članova Upravnog odbora i zaposlenika Kompanije.
Utvrđivanje početnog kapitala
1. Statut utvrđuje iznos početnog odobrenog kapitala Kompanije, kao i broj akcija i njihovu nominalnu vrijednost.
2. Početni odobreni kapital Kompanije sastojaće se od jedne klase akcija, koje će sve biti izdate entitetima, na način utvrđen Statutom, u skladu sa članom 18. ovog zakona. (Izdavanje i registracija akcija) i prema sljedećem omjeru:
a) akcije izdate Federaciji Bosne i Hercegovine, dodijeljene u omjeru prema relativnoj neto vrijednosti sredstava uloženih od Federacije Bosne i Hercegovine; i
b) akcije izdate Republici Srpskoj, dodijeljene u omjeru prema relativnoj neto vrijednosti sredstava uloženih od Republike Srpske.
Finansiranje
1. Kompanija će ostvarivati prihode na osnovu tarifa za prenos i iz drugih izvora, kao što su naknade za mrežni priključak, koje, na prijedlog Upravnog odbora,odobrava DERK.
2. Kompanija može sklapati ugovore i sporazume kako bi obezbijedila svoje finansiranje na bilo koji način, uključujući, ali ne ograničavajući se na zajmove, izdavanje mjenica ili obveznica sa odgovarajućom kamatom, naplativih u vrijeme i mjesto i na način na koji se odredi, u bilo kojoj valuti, kao i nepovratne grantove međunarodnih organizacija. Kompanija može steći imovinu u ovu svrhu i može izdati pod zakup, prenijeti, ili opteretiti bilo koji dio svoje imovine. Sve finansijske odluke u smislu ovog člana moraju se donijeti u skladu sa ovlaštenjima iz člana 27. (Ovlaštenja Upravnog odbora) i odgovarajućim odredbama ovog zakona, i biće odobrene od strane DERK-a, prema potrebi.
Finansije i računovodstvo
1. Finansijske aktivnosti Kompanije obavljaju se u skladu sa odgovarajućim Pravilnikom Kompanije, u skladu sa važećom računovodstvenom praksom.
2. Reviziju godišnjih finansijskih izvještaja vršiće nezavisna računovodstvena firma.
3. Upravni odbor obezbijediće da godišnji finansijski izvještaji Kompanije budu revidirani od strane nezavisnog računovođe ili računovodstvene firme u roku od stotinuidvadeset (120) dana po završetku fiskalne godine Kompanije.
Rezerve
Upravni odbor može da oformi rezerve, u skladu sa važećim računovodstvenim praksama, Statutom, i svim odobrenjima DERK-a koja se mogu primijeniti. Rezerve se mogu koristiti da se izbjegne promjenjivost tarifa i omogući Kompaniji da ispuni svoje finansijske obaveze, i da obezbijedi dugoročnu finansijsku stabilnost i likvidnost Kompanije.
Raspodjela i korištenje neto prihoda
1. Neto prihodi Kompanije određuju se na osnovu revidiranog finansijskog izvještaja za svaku fiskalnu godinu.
2. Skupština akcionara donosi odluku o načinu raspodjele dobiti uključujući i akumuliranu dobit, na predlog Upravnog odbora, a po usvajanju finansijskih izvještaja.
3. (brisano)
Izdavanje i registracija akcija
1. Akcije se izdaju i registruju u skladu sa Statutom. Statut će u najvećoj mogućoj mjeri biti u skladu sa sljedećim zakonima Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske: Zakonom o Registru vrijednosnih papira (“Službene novine Federacije BiH”,broj 39/98), Zakonom o vrijednosnim papirima (“Službene novine Federacije BiH, broj 39/98), Zakonom o Komisiji za vrijednosne papire Federacije Bosne i Hercegovine (“Službene novine Federacije BiH,” broj 39/98), Zakonom o hartijama od vrijednosti (“Službeni glasnik Republike Srpske,” br. 24/98 i 37/01), i Zakonom o Centralnom registru hartija od vrijednosti (“Službeni glasnik Republike Srpske,” broj 24/98). U slučaju sukoba zakona, Statutom se određuje koji će se pravni režim primijeniti. Takođe, u slučaju usvajanja zakona od strane Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine koji se odnose na izdavanje i registraciju akcija, primjenjivaće se član 42. (Odnosi sa drugim zakonima) ovog zakona.
2. Bez obzira na bilo koji drugi zakon ili propis, akcije Kompanije biće registrovane i izdate entitetima u skladu sa ovim zakonom.
Podaci o akcijama
1. Kompanija će voditi evidenciju o izdatim akcijama uključujući i informacije o imenima vlasnika akcija, tipu i klasi akcija, vrijednosti akcija, broju akcija, datumu prenosa akcija na ime i o datumu prestanka statusa akcionara.
2. Kompanija će voditi detaljnu evidenciju o registraciji akcija i svim izmjenama koje su vezane za registraciju u skladu sa Statutom. Vlasnici akcija i druge strane imaju pravo uvida u evidenciju, u skladu sa Statutom.
Organi Kompanije
Upravljački organi Kompanije su:
1. Skupština akcionara;
2. Upravni odbor; i
3. Uprava.
Skupština akcionara / dioničara
Statut će utvrditi ovlaštenja Skupštine akcionara, kao i uslove obavještavanja, mjesto i način sazivanja godišnje i ostalih skupština.
Donošenje odluka na Skupštini akcionara
Odluke i akti Skupštine akcionara donose se prostom većinom akcionara prisutnih i koji su glasali na Skupštini, osim u slučajevima kada je Zakonom ili Statutom predviđeno jednoglasno usvajanje. U slučaju da je potrebna jednoglasna odluka Skupštine akcionara, to mora da bude jednoglasna odluka svih akcionara koji posjeduju odobrene i izdate akcije Kompanije. Ovlaštenja akcionara utvrđena su u članu 27. (Ovlaštenja Upravnog odbora) ovog zakona.
Prodaja ili prenos akcija
U periodu od deset (10) godina nakon dana stupanja na snagu ovog zakona, početni entitetski vlasnici neće drugoj strani vršiti prodaju, prenos, dodjelu, stavljati pod hipoteku, davati u zalog, iznajmiti, dati kao garanciju, zamijeniti, prenijeti, niti na drugi način opteretiti ili raspolagati svojim akcijama. Nakon deset godina akcionar ima pravo da proda, prenese, dodijeli, stavi pod hipoteku, da u zalog, iznajmi, da kao garanciju, zamijeni, prenese ili na drugi način optereti ili raspolaže svojim akcijama bez jednoglasne odluke akcionara, po odobrenju Upravnog odbora u skladu sa članom 28. ovog zakona. (Odlučivanje Upravnog odbora). Bez obzira na ostale odredbe Zakona, vlasništvo nad akcijama Kompanije ne može se prenijeti na novog akcionara Zakonom ili sporazumno bez odobrenja Upravnog odbora.
Prava akcionara
Podliježući ograničenjima navedenim u odredbama ovog zakona, prava vlasnika akcija obuhvaćaju:
a) pravo glasa o pitanjima u okviru svojih ovlaštenja;
b) pravo da bude informisan o relevatnim poslovnim događajima;
c) pravo da učestvuje u neto prihodu Kompanije;
d) pravo da prodaje, prenosi, dodijeli, stavi pod hipoteku, da u zalog, iznajmi, da kao garanciju, zamijeni, izvrši transfer ili na drugi način optereti ili raspolaže akcijama, koje podliježe ograničenjima iz čl. 23. (Prodaja ili prenos akcija) i 28. (Donošenje odluka Upravnog odbora); i
e) pravo sticanja akcija, vrijednosnih papira, opcija i prava na buduća izdanja klasa akcija, proporcionalno procentu kapitala prve emisije koji posjeduju, nakon što su te emisije odobrene od Upravnog odbora i Skupštine akcionara.
Uvid u poslovne knjige Kompanije
Vlasnici akcija Kompanije imaju pravo uvida u poslovne knjige Kompanije, kao i druga lica u skladu sa Statutom. Upravni odbor i direktori Kompanije obezbijediće da poslovanje Kompanije bude transparentno građanima Bosne i Hercegovine.
Upravljanje Kompanijom
U skladu sa odredbama ovog zakona, poslovanje Kompanije nadzire Upravni odbor, a Kompanijom rukovodi Uprava u kojoj je isti broj predstavnika tri konstitutivna naroda u BiH.Odgovornost i način rada Uprave uređuje se Statutom i pravilnicima.
Ovlaštenja Upravnog odbora
1. Upravni odbor imaće sljedeća ovlaštenja, koja zahtijevaju prethodno jednoglasno odobrenje Skupštine akcionara:
a) Donošenje i izmjene Statuta;
b) Usvajanje ili odbijanje godišnjih finansijskih izvještaja;
c) Donošenje odluke o povećanju ili smanjenju početnog kapitala;
d) Imenovanje generalnog direktora i, na njegov prijedlog, članova Uprave;
e) Donošenje odluka o spajanju, preuzimanju drugih kompanija, osnivanju kontrolisanih kompanija i drugim promjenama u statusu i vrsti Kompanije, kao i prestanku njenog poslovanja;
f) Donošenje odluke o izdavanju dodatnih klasa ili serija akcija;
g) Donošenje odluke o povećanju ili smanjenju rezervi:
h) Donošenje odluka o ulaganjima u iznosu preko 1.000.000 EUR, ili bilo kojeg iznosa revidiranog u skladu sa članom 28. (Donošenje odluka Upravnog odbora) ovog zakona.
2. Upravni odbor imaće sljedeća ovlaštenja koja ne zahtijevaju prethodno odobrenje akcionara:
a) Podnošenje svih zahtjeva za registraciju Kompanije u skladu sa Zakonom o registraciji kao i preduzimanje svih potrebnih aktivnosti na osnivanju Kompanije u skladu sa ovim zakonom;
b) Razrada smjernica za generalnog direktora koje se odnose na sprovođenje poslovne politike i obaveza;
c) Donošenje odluka o ulaganjima ispod ili jednakim 1.000.000,00 EUR ili o svakom revidiranom limitu u skladu sa članom 28. ovog zakona (Odlučivanje Upravnog odbora) ;
d) Odlučivanje o prodaji, prenosu, dodjeli, stavljanju pod hipoteku, davanju u zalog, iznajmljivanju, davanju garancija, zamjeni, transferu i drugom vidu opterećenja ili raspolaganja akcijama, po prijedlogu vlasnika;
e) Usvajanje ili odbijanje finansijskih izvještaja, osim godišnjeg izvještaja;
Usvajanje i sprovođenje godišnjih planova;
Donošenje odluka o pitanjima koja su upućena od strane generalnog direktora i drugih direktora;
f) Podnošenje prijedloga vezanih za tarife DERK-u;
g) Odobrenje pravilnika i Etičkog kodeksa Kompanije; i
h) Odlučivanje o drugim pitanjima u okviru svojih ovlaštenja u skladu sa Statutom.
Donošenje odluka Upravnog odbora
1. Odluke i akti Upravnog odbora donose se prostom većinom glasova onih članova Upravnog odbora koji su prisutni i glasali su na sjednici Odbora, održanoj u skladu sa članom 33. (Sjednice Upravnog odbora) ovog zakona, izuzev odluka o prodaji, prenosu, dodjeli, stavljanju pod hipoteku, davanju u zalog, iznajmljivanju, davanju garancija, zamjeni, transferu i drugom vidu opterećenja ili raspolaganja akcijama bilo koje vrijednosti i svim investicijama kapitala u iznosu koji prelazi 1.000.000,00 EUR.
2. Nakon isteka perioda od deset godina u skladu sa članom 23. ovog zakona, u slučaju donošenja odluka o prodaji, prenosu, dodjeli, stavljanju pod hipoteku, davanju u zalog, iznajmljivanju, davanju garancija, zamjeni, transferu i drugom vidu opterećenja ili raspolaganja akcijama bilo koje vrijednosti i investicijama kapitala u iznosu koji prelazi 1.000.000,00 EUR, potrebna je jednoglasna odluka onih članova Upravnog odbora koji su prisutni i glasali su na sjednici održanoj u skladu sa članom 33. (Sjednice Upravnog odbora) ovog zakona.
3. Dvije (2) godine nakon registracije Kompanije Upravni odbor može, u bilo koje vrijeme, da zatraži odobrenje od DERK-a da poveća iznos od 1.000.000,00 EUR ograničenja za ulaganja kapitala bez jednoglasnog odobrenja Skupštine akcionara. DERK može da uspostavi veći iznos ograničenja, sve dok taj novi iznos ograničenja poboljšava efikasnost Kompanije i odgovorno upravljanje i omogućava dugoročnu finansijsku stabilnost i likvidnost Kompanije.
Imenovanje Upravnog odbora
1. Upravni odbor sastoji se od sedam (7) članova sa punim pravom glasa i jednog (1) nezavisnog člana sa ograničenim pravom glasa, uz ravnopravnu zastupljenost konstitutivnih naroda u BiH.
2. Jednog (1) nezavisnog člana sa pravom glasa utvrđenim u članu 28. ovog zakona (Donošenje odluka Upravnog odbora), kandidovaće vlade entiteta, a imenovati Savjet ministara. Imenovanje nezavisnog člana odbora vršiće se prema članu 52. ovog zakona (Imenovanje i status nezavisnog člana u prelaznom periodu). Nakon isteka prelaznog perioda, nezavisni član može da bude državljanin bilo koje zemlje. Mandat nezavisnog člana traje pet godina.
3. Sedam (7) članova sa punim pravom glasa imenuju entiteti. U zavisnosti od prvih imenovanja utvrđenih u ovom članu, raspodjela imenovanja među entitetima biće proporcionalna relativnoj neto vrijednosti sredstava prenesenih na Kompaniju od strane entiteta, u skladu sa Statutom.
4. Vlada Federacije Bosne i Hercegovine predlaže članove Upravnog odbora iz Federacije Bosne i Hercegovine. Vlada Republike Srpske predlaže članove Upravnog odbora iz Republike Srpske. Savjet ministara glasanjem prihvaća ili odbija predložene kandidature. Sva prva imenovanja u Upravni odbor biće završena u skladu sa članom 44. ovog zakona (Imenovanje i prva sjednica Odbora).
5. Prva imenovanja kandidata za članove Upravnog odbora i dužina njihovih mandata biće raspoređeni između entiteta na sljedeći način:
a) dva člana, od kojih jednog predlaže Vlada Federacije Bosne i Hercegovine, a drugog Vlada Republike Srpske, na pet (5) godina;
b) dva člana, od kojih jednog predlaže Vlada Federacije Bosne i Hercegovine, a drugog Vlada Republike Srpske, na četiri (4) godine;
c) dva člana, od kojih jednog predlaže Vlada Federacije Bosne i Hercegovine, a drugog Vlada Republike Srpske, na tri (3) godine;
d) jedan član, kojeg predlaže Vlada Federacije Bosne i Hercegovine, na dvije (2) godine.
6. Nakon registracije Kompanije, raspodjela broja članova među entitetima može se izmijeniti u slučaju promjene entitetskog vlasništva u Kompaniji. U slučaju promjene u udjelu entiteta u kapitalu Kompanije na osnovu transfera akcija, unosu kapitala ili iz nekih drugih razloga, Kompanija je ovlaštena da donese izmjene Statuta kojim se utvrđuje nova raspodjela broja članova Upravnog odbora među entitetima i dužina njihovih mandata, u cilju obezbjeđenja proporcionalne zastupljenosti u Upravnom odboru prema vlasništvu.
7. U slučaju da oba entiteta imaju frakcijski udio kod imenovanja jednog člana Odbora, to imenovanje dodijeliće se entitetu koji posjeduje veći frakcijski dio.
8. U slučaju prodaje ili bilo kojeg vida transfera ili raspolaganja akcijama od strane entiteta – akcionara privatnim akcionarima u skladu sa ovim zakonom, Kompanija je ovlaštena da usvoji izmjene Statuta kako bi uspostavio novi raspored imenovanja kandidata i funkcija u Upravnom odboru. Ova preraspodjela obezbijediće imenovanja članova Upravnog odbora od strane entiteta – akcionara i izbor članova Upravnog odbora od strane privatnih akcionara. U slučaju postojanja necijelog udjela za pojedinačno imenovanje člana Upravnog odbora, imenovanje će biti dodijeljeno entitetu ili privatnom akcionaru sa većim frakcijskim dijelom. Biće odobreni sporazumi o glasanju kako bi se omogućilo da višestruki frakcijski udjeli budu uračunati zbirno za ovu dodjelu.
9. Članovi Upravnog odbora u narednom mandatu biće imenovani odmah na način predviđen ovim članom.
10. U onoj mjeri u kojoj se taj zakon odnosi na Kompaniju, kandidature i imenovanja vršiće se u skladu sa Zakonom o ministarskim imenovanjima, imenovanjima Savjeta ministara i drugim imenovanjima (“Službeni glasnik BiH”, broj 7/03).
Mandati članova Upravnog odbora
1. Mandati članova u prvom sastavu biće raspoređeni kako je predviđeno članom 29.ovog zakona (Imenovanje članova Upravnog odbora).
2. Svaki član Upravnog odbora biće na dužnosti do isteka mandata na koji je imenovan i do imenovanja njegovog ili njenog nasljednika, ili do opoziva u skladu sa članom 32. (Opoziv člana Upravnog odbora i generalnog direktora).
3. Nakon prvog mandata, članovi Odbora imenuju se na period od najduže pet (5) godina i zadržavaju raspoređene mandate. Nijedan član Odbora ne može obavljati dužnost u više od dva (2) mandata.
Uslovi za imenovanje u Upravni odbor i na mjesto generalnog direktora
1. Članovi Upravnog odbora moraju imati univerzitetsku diplomu iz tehničkih, ekonomskih ili pravnih nauka ili ekvivalentne kvalifikacije i moraju imati značajno iskustvo i stručnost u oblastima prenosa električne energije, usluga električne energije, pravnog restrukturiranja i reformi elektroenergetskog sektora, privatizacije, finansija, računovodstva, konkurentnosti, tržišta, regulacije ili potreba korisnika prenosne mreže za uslugama električne energije.
2. Lice se ne može kvalifikovati za člana Upravnog odbora ili za generalnog direktora ukoliko je:
a) osuđivano za krivično djelo ili privredni prestup što je nespojivo sa dužnostima člana Upravnog odbora ili generalnog direktora;
b) ukoliko mu je zakonom zabranjeno obavljanje drugih dužnosti;
c) ukoliko ima preko šezdesetpet (65) godina starosti na dan imenovanja ili u slučaju produženja mandata; ili
d) ukoliko postoji sukob interesa na način propisan u Etičkom kodeksu, ili kada je on prekršen.
3. Članovi Uprave Kompanije, uključujući i generalnog direktora, ne mogu u isto vrijeme biti i članovi Upravnog odbora Kompanije.
Opoziv člana Upravnog odbora i generalnog direktora
1. Član Upravnog odbora i generalni direktor mogu da budu opozvani ili njihova ostavka prihvaćena od strane organa koji ih je imenovao i prije isteka njegovog mandata, i to:
a) U slučaju bolesti, smrti ili nesposobnosti da obavlja svoje dužnosti;
b) U slučaju da mu je izrečena presuda za počinjeno krivično djelo;
c) U slučaju sukoba interesa, kako je to propisano u Etičkom kodeksu Kompanije ili Zakonu o sukobu interesa u institucijama vlasti Bosne i Hercegovine (“Službeni glasnik BiH”, broj 16/02), ili drugim kršenjem Etičkog kodeksa; ili
d) U slučaju neobavljanja dužnosti ili ukoliko je član djelovao nezakonito ili sa krajnjom nepažnjom.
2. Član Upravnog odbora može dobrovoljno da podnese ostavku.
Sjednice Upravnog odbora
1. Vrijeme, mjesto i način održavanja sjednica Upravnog odbora utvrdiće se Statutom i Poslovnikom o radu, s tim da se sjednice moraju održati najmanje jednom u tri mjeseca.
2. Sjednicu Upravnog odbora može sazvati predsjednik Upravnog odbora ili bilo koja dva člana. Na sjednici mora da bude sve vrijeme osiguran kvorum od četiri (4) člana Upravnog odbora pored Nezavisnog člana, kako bi punopravno mogli raditi. Poziv za sjednicu dostavlja se najmanje tri (3) radna dana prije njenog održavanja, osim ukoliko član ne potpiše saopštenje da ne može prisustvovati, prije ili za vrijeme te sjednice, u kom slučaju prethodni poziv nije potreban.
3. Međutim, na sjednici mora da bude osiguran kvorum od pet (5) članova Upravnog odbora, pored nezavisnog člana, kako bi mogli donijeti odluke o pitanju prodaje, prenosa, dodjele, stavljanja pod hipoteku, davanja u zalog, iznajmljivanja, davanja garancija, zamjene, transfera i drugom vidu opterećenja ili raspolaganja akcijama bilo koje vrijednosti i svim investicijama kapitala u iznosu koji prelazi 1.000.000,00 EUR.
Dužnost članova Upravnog odbora
1. Članovi Upravnog odbora Kompanije izvršavaće svoje obaveze i ovlaštenja marljivo, u dobroj vjeri i u interesu Kompanije i akcionara, sa marljivošću, pažnjom i sposobnostima koje razumna lica pokazuju u sličnim situacijama i na sličnim funkcijama. Članovi Upravnog odbora imaju obavezu povjerljivosti prema Kompaniji. U obavljanju svojih dužnosti, članovi odbora mogu se u svim slučajevima pouzdati u finansijske izvještaje Kompanije, bilo da su pismeno ovjereni od strane nezavisnog međunarodnog računovođe ili računovodstvene firme, da bi se na pravi način predstavilo finansijsko stanje Kompanije ili u vidu izvještaja Odboru dostavljenog od strane generalnog direktora ili direktora za finansijska i administrativna pitanja.
2. Članovi Upravnog odbora obavijestiće Odbor o njihovom ličnom interesu u bilo kojoj drugoj instituciji, bilo da su vlasnici ili nosioci određene funkcije ili imaju neki drugi lični interes, bez obzira da li ih ovi interesi mogu dovesti ili ne u sukob sa interesima Kompanije. Članovi Upravnog odbora koji nemaju interes u konkretnom slučaju će odrediti da li taj interes zahtijeva povlačenje prava tog člana odbora da glasa o bilo kojim pitanjima. Godišnji izvještaj koji je vezan za gore navedene slučajeve biće poslan premijeru Federacije Bosne i Hercegovine, premijeru Republike Srpske i DERK-u.
3. Članovi Upravnog odbora ne mogu biti tuženi za službene radnje obavljene u dobroj vjeri prilikom vršenja svojih funkcija. Kompanija će, u skladu sa Statutom i odgovarajućim pravilnikom, zaštititi od odgovornosti člana Upravnog odbora ili direktora od bilo kojeg postupka koji se može pokrenuti zbog obavljanja dužnosti tog lica u dobroj vjeri, na mjestu člana odbora ili direktora, u skladu sa Statutom i pravilnikom.
Komisije i funkcije članova Upravnog odbora
1. Upravni odbor može većinom glasova svojih članova oformiti izvršnu komisiju i druga radna tijela iz redova svojih članova. Svaki organ i komisija sastoji se od dva ili više članova. Odbor može toj komisiji ili drugim radnim tijelima dodijeliti dio ili cjelokupna ovlaštenja Upravnog odbora, osim ukoliko nije drugačije određeno Statutom. Struktura, sastav i obaveze takvih komisija i funkcije pojedinačnih članova Odbora utvrđuju se Poslovnikom o radu.
2. Predsjednika Upravnog odbora među sobom biraju članovi Upravnog odbora, osim nezavisnog člana Odbora, i to prostom većinom glasova. Sve druge funkcije u Upravnom odboru biraju se glasanjem članova Odbora na način utvrđen Statutom.
Proces imenovanja generalnog direktora
Upravni odbor imenuje generalnog direktora Kompanije na osnovu javnog konkursa i transparentnog procesa izbora kandidata.
Ovlaštenja generalnog direktora
1. Generalni direktor odgovoran je za:
a) Upravljanje programima, službama i osobljem Kompanije;
b) Organizovanje i rukovođenje poslovnim aktivnostima;
c) Utvrđivanje poslovne politike;
d) Usmjeravanje i nadgledanje pravnih poslova;
e) Usmjeravanje i implementaciju planova poslovanja i razvoja;
f) Utvrđivanje i predlaganje Upravnom odboru pravilnika i Etičkog kodeksa,
g) Sprovođenje odluka Upravnog odbora;
h) Odlučivanje o organizacionim pitanjima, uključujući i imenovanje i razrješenje direktora Kompanije, u skladu sa Statutom i pravilnicima;
i) Pripremanje tromjesečnih i godišnjih izvještaja o poslovnim aktivnostima i podnošenje istih na uvid Upravnom odboru;
j) Donošenje pravilnika i drugih akata i propisa Kompanije, osim Statuta, a za čije donošenje nije nadležan Upravni odbor;
k) Zastupanje Kompanije u pravnim sporovima; i
l) Sprovođenje svih drugih aktivnosti koje Odbor smatra neophodnim i koje su potrebne za efikasno poslovanje Kompanije, u skladu sa ovim zakonom, Statutom i pravilnicima.
2. Generalni direktor imenuje ostale članove Uprave na osnovu otvorenog procesa zapošljavanja koje će za cilj imati odabir najkvalifikovanijeg kandidata na način propisan Statutom. Ostali članovi Uprave podnose izvještaje generalnom direktoru.
3. Generalni direktor vrši svoju dužnost i koristi ovlaštenja u dobroj vjeri, imajući u vidu interese Kompanije i vlasnika akcija, marljivo, sa brigom i vještinom koje bi razumna lica pokazivala u sličnim situacijama i na sličnim funkcijama.
4. Generalni direktor obavijestiće Upravni odbor u slučaju sukoba između njegovih ličnih interesa na drugom poslu, bilo kao vlasnika ili nosioca funkcije ili bilo kojeg drugog ličnog interesa, sa interesima Kompanije. Upravni odbor odlučiće da li potencijalni sukob interesa zahtjeva od generalnog direktora da prenese svu odgovornost za donošenje odluka o pitanjima u vezi sa potencijalnim sukobom interesa na drugog direktora Kompanije.
Mandat generalnog direktora
1.Mandat generalnog direktora traje četiri (4) godine, osim ukoliko se ne razriješi dužnosti u skladu sa članom 39. (Opoziv) ovog zakona, s tim da mu mandat može biti obnovljen samo jednom, u trajanju od naredne četiri (4) godine. Nijedno lice ne može obavljati funkciju generalnog direktora duže od osam (8) godina.
2. Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, generalni direktor će obavljati funkciju i vršiti sve svoje dužnosti kako je predviđeno ovim Zakonom do imenovanja njegovog nasljednika, odnosno do njegovog razrješenja.
3. Izvršni direktor nadležan za planiranje sistema i inžinjering obavljat će sve dužnosti generalnog direktora do imenovanja novog generalnog direktora u slučaju da generalni direktor:
a) podnese ostavku,
b) bude razriješen dužnosti u skladu s članom 32. ovog Zakona,
c) bude odsutan bez opravdanih razloga u trajanju od pet dana uzastopno,
d) ili bude na drugi način onemogućen.
4. Svaki put po prijemu obavještenja od člana uprave, Upravni odbor će hitno sazvati zasjedanje i prostom većinom odlučivati o tome jesu li ispunjeni uslovi za primjenu stava 3., tačke c) i d), s tim da na zasjedanju Upravnog odbora moraju biti prisutna najmanje četiri člana.
Opoziv
Generalni direktor može da bude opozvan sa dužnosti od strane Upravnog odbora, u skladu sa članom 32 ovog zakona (Opoziv člana Upravnog odbora i generalnog direktora).
Pravo na eksproprijaciju
1. U svrhu obavljanja svojih djelatnosti u skladu sa članom 2. ovog zakona (Svrha i isključivo ovlaštenje), Kompanija može da pokrene proceduru za eksproprijaciju zemljišta u privatnom vlasništvu.
2. Svaki postupak eksproprijacije, uključujući i svaku reviziju tog postupka od strane Suda, sprovodiće se u skladu sa zakonom entiteta u kojem se zemljište nalazi, koji će vlasniku eksproprirane imovine u privatnom vlasništvu isplatiti nadoknadu.
Likvidacija
1. Savjet ministara Bosne i Herecegovine, Vlada Republike Srpske ili Vlada Federacije Bosne i Hercegovine mogu da pokrenu postupak za likvidaciju Kompanije. Nakon toga, Skupština akcionara može da glasa o pitanju likvidacije nakon što se utvrdi da postojanje Kompanije nije više potrebno za ispunjenje ciljeva i svrha utvrđenih u čl. 1. (Ciljevi) i 2. (Svrha i isključivo ovlaštenje) ovog zakona. Prije početka procesa likvidacije Kompanije neophodno je dobiti odobrenje DERK-a.
2. U roku od tri (3) dana nakon pokretanja postupka za likvidaciju od strane Skupštine akcionara i prispijeća odobrenja za likvidaciju od strane DERK-a, obavijest o namjeri likividacije Kompanije dostaviće se u skladu sa Zakonom o registraciji.
3. Nakon podnošenja obavijesti o namjeri likvidacije, Kompanija će biti likvidirana u skladu sa postupkom koji je utvrdio Upravni odbor i u skladu sa važećim propisima koji se odnose na likvidaciju kompanija registrovanih po Zakonu o registraciji.
Odnos prema drugim zakonima
1. Ovaj zakon zasniva se na odredbama Zakona o prenosu. Sve odredbe ovog zakona zamjenjuju vremenske rokove, raspored i zahtjeve propisane Zakonom o prenosu ili drugim zakonima i propisima koji su važili prije stupanja na snagu ovog zakona, a koji mogu biti u suprotnosti sa odredbama ovog zakona.
2. Osim ukoliko nije drugačije predviđeno ovim zakonom, dok se ne donesu zakoni i propisi Bosne i Hercegovine koji regulišu izdavanje i registraciju akcija, likvidaciju i druga pravna pitanja koja su potrebna za efikasno funkcionisanje Kompanije, primjenjivaće se zakoni i propisi Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, u skladu sa Statutom. U slučaju sukoba zakona o pitanjima koja proističu iz ugovora, Statutom će se utvrditi pravni režim koji će se primijeniti. U slučaju sukoba zakona o pitanjima koja nisu povjerljive prirode, kao što su, između ostalog, oporezivanje i eksproprijacija, primjenjuje se princip teritorijalnosti.
3. Nakon stupanja na snagu zakona koji regulišu izdavanje i registraciju akcija, entitetski zakoni iz člana 18. ovog zakona. (Izdavanje i registracija akcija) neće se primjenjivati na Kompaniju. Međutim, ova odredba neće uticati na proporcionalno vlasništvo akcija entiteta. Nakon stupanja na snagu zakona koji regulišu druga pitanja iz stava 2. ovog člana, entitetski zakoni i propisi neće se primjenjivati na Kompaniju.
Prelaz zaposlenika
1. Od dana registracije Kompanije svi zaposlenici, zaposleni radi obavljanja aktivnosti vezanih za prenos za Javno matično preduzeće Elektroprivreda Republike Srpske, Javno preduzeće Elektroprivreda Bosne i Hercegovine i Javno preduzeće za proizvodnju, prenos i distribuciju električne energije, Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg-Bosna, postaće zaposlenici Kompanije.
2. Ništa što je sadržano u ovom članu neće ograničiti diskreciono pravo Upravnog odbora, niti generalnog direktora, da uruči otkaz ili izmijeni opis poslova, doprinose i nadoknade za bilo kojeg zaposlenika Kompanije, u skladu sa zakonima Bosne i Hercegovine.
Imenovanje i prva sjednica Upravnog odbora
1. Prva imenovanja u Upravni odbor obaviće se najkasnije devedeset (90) dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
2. Upravni odbor sastaće se u roku od deset (10) dana od dana imenovanja.
3. Najstariji član Upravnog odbora privremeno će obavljati dužnost predsjednika Odbora u svrhu sazivanja prve sjednice Upravnog odbora, sve dok Upravni odbor ne izabere predsjednika. Na prvoj sjednici članovi Upravnog odbora će: a) preduzeti sve potrebne aktivnosti da okončaju popis sredstava, donesu odluke o pitanju zaposlenika i procjeni sredstava, b) utvrditi početni buxet za sve svoje troškove koji će se pojaviti u procesu osnivanja Kompanije prije njene registracije i buxet dostaviti DERK-u na odobrenje u skladu sa članom 46. (Osnivački troškovi Kompanije i zahtjev za odobrenje DERK-u) ovog zakona.
Imenovanje generalnog direktora
Najkasnije četrdesetpet dana (45) od svoje prve sjednice, Upravni odbor imenovaće generalnog direktora.
Generalni direktor ne može biti iz istog konstitutivnog naroda kao i predsjednik Upravnog odbora.
Troškovi osnivanja Kompanije i zahtjev za odobrenje DERK-u
1. Najkasnije trideset (30) dana nakon prve sjednice, Upravni odbor podnijeće prijedlog obračuna troškova za osnivanje Kompanije kao i prijedlog buxeta Javnom preduzeću Elektroprivreda Bosne i Hercegovine, Elektroprivredi Hrvatske zajednice Herceg-Bosne i Javnom matičnom preduzeću Elektroprivreda Republike Srpske. Elektroprivrede su odgovorne za plaćanje troškova osnivanja Kompanije proporcionalno relativnoj neto vrijednosti sredstava koje je određena elektroprivreda unijela u Kompaniju. Ukoliko proporcionalne iznose nije moguće odrediti, predloženi osnov za obračun može biti po jedna trećina udjela za svaku od tri elektroprivrede, a elektroprivrede će biti odgovorne za odgovarajuće konačno utvrđivanje troškova nakon osnivanja Kompanije. Upravni odbor može podnijeti elektroprivredama revidirani obračun za dodatne troškove, kako bi troškovi bili pokriveni usljed kašnjenja ili iz nekog drugog opravdanog razloga.
2. Ako se elektroprivrede saglase sa predloženim buxetom, one su odgovorne za urgentno plaćanje svojih udjela u troškovima osnivanja Kompanije.
3. Ako elektroprivrede ne izvrše plaćanje svojih proporcionalnih udjela iz obračuna troškova podnesenog od strane Upravnog odbora u roku od 30 dana od dana podnošenja, spor će se hitno uputiti na rješavanje po skraćenom arbitražnom postupku propisanom u ovom članu. Ovaj postupak arbitraže biće konačni pravni lijek za bilo koji spor koji se bude odnosio na troškove osnivanja na osnovu ovog člana.
4. Kako bi pokrenuo skraćeni arbitražni postupak koji bi se odnosio na troškove osnivanja, Upravni odbor ili elektroprivrede podnijeće obračun troškova ministru za energiju, industriju i rudarstvo Federacije Bosne i Hercegovine i ministru industrije, energetike i razvoja Republike Srpske. Dva ministra odabraće trećeg arbitra na osnovu sporazuma u roku od 30 dana od dana podnošenja prvog zahtjeva za arbitražu nakon isteka prelaznog perioda. Ako dva ministra u propisanom roku ne odaberu trećeg arbitra, tada će Savjet ministara imati dodatni rok od 30 dana da to učini. U slučaju da Savjet ministara ne odabere trećeg arbitra u propisanom roku, Visoki predstavnik može odlučiti da imenuje trećeg arbitra. Upravni odbor i elektroprivrede će u potpunosti sarađivati kao strane u arbitražnom postupku. Arbitraža će biti obavljena po skraćenom postupku u roku od 30 dana od dana imenovanja trećeg arbitra. Arbitražna odluka donijeće se na osnovu većine glasova među tri arbitra. Odluka će biti konačna i obavezujuća za Kompaniju i elektroprivrede kao i za njihove sljednike u oblasti proizvodnje ili distribucije i neće biti mogućnosti žalbe na ovu odluku.
5. U roku od šezdeset (60) dana od prve sjednice, Upravni odbor uputiće DERK-u zahtjev za odobrenje početnih tarifa. DERK će donijeti rješenje o utvrđivanju privremene tarife u roku od 60 (šezdeset) dana od dana podnošenja zahtjeva, a to rješenje može uključivati uslove za naredna podešavanja tarife.
Usvajanje Statuta
U roku od četrdesetpet (45) dana od dana izdavanja konačnog rješenja DERK-a povodom zahtjeva za odobrenje početnih tarifa, Upravni odbor uputiće prijedlog statuta na odobrenje Skupštini akcionara koja će ga i usvojiti. Statut Kompanije kao i svaka njegova izmjena i dopuna biće objavljeni u “Službenom glasniku BiH”.
Usvajanje pravilnika i Etičkog kodeksa
U roku od devedeset (90) dana od dana svog imenovanja, generalni direktor predložiće, a Upravni odbor odobriti pravilnike i Etički kodeks Kompanije kako bi se omogućilo uspješno funkcionisanje Kompanije.
Registracija Kompanije i početak poslovanja
1. U roku od trideset (30) dana od dana usvajanja Statuta od strane Skupštine akcionara, Upravni odbor podnijeće prijavu za registraciju Kompanije. Ta prijava biće sačinjena u skladu sa uslovima propisanim u Zakonu o registraciji, i baziraće se na popisu sredstava i obaveza neophodnih za prenos i djelatnosti vezane za prenos, u skladu sa članom 5. ovog zakona (Osnivanje Kompanije).
2. Upravni odbor preduzeće sve neophodne aktivnosti kako bi se osiguralo da Javno preduzeće Elektroprivreda Bosne i Hercegovine, Elektroprivreda Hrvatske zajednice Herceg-Bosne i Javno matično preduzeće Elektroprivreda Republike Srpske okončaju prenos i aktivnosti vezane za prenos električne energije nakon registracije i početka poslovanja Kompanije. Pored toga, Upravni odbor preduzeće sve neophodne aktivnosti kako bi se osiguralo da su sva sredstva, obaveze i uposlenici potrebni za poslovanje Kompanije preneseni na istu, od strane Javnog preduzeća Elektroprivreda Bosne i Hercegovine, Elektroprivrede Hrvatske zajednice Herceg-Bosne i Javnog matičnog preduzeća Elektroprivreda Republike Srpske u skladu sa članom 5. (Osnivanje Kompanije) i članom 43. (Prelaz zaposlenika) ovog zakona.
3. Ako nastane spor o pitanju odluka Nezavisnog člana vezanih za alokaciju imovine i sredstava prema članu 5. (Osnivanje Kompanije), spor će se rješavati putem podnošenja zahtjeva za arbitražu na osnovu ovog člana po isteku prelaznog perioda. Procedura arbitraže biće isključivi, konačni i obavezujući pravni lijek za bilo koji spor nastao zbog odluke nezavisnog člana, a koja se odnosi na alokacije imovine i sredstava u skladu sa ovim članom, i nakon donošenja arbitražne odluke neće biti moguće koristiti ni jedan drugi pravni lijek.
4. Oštećena strana može podnijeti zahtjev za arbitražu u roku od 120 (stotinui dvadeset) dana po isteku prelaznog perioda ministru za energiju, industriju i rudarstvo Federacije Bosne i Hercegovine i ministru industrije, energetike i razvoja Republike Srpske. Dva ministra odabraće trećeg arbitra na osnovu sporazuma u roku od 30 dana od dana podnošenja prvog zahtjeva za arbitražu nakon isteka prelaznog perioda. Ako dva ministra u propisanom roku ne odaberu trećeg arbitra, Savjet ministara imaće dodatni rok od 30 dana da to učini. U slučaju da Savjet ministara ne odabere trećeg arbitra u propisanom roku, Visoki predstavnik može odlučiti da imenuje trećeg arbitra. Kompanija i elektroprivrede će u potpunosti sarađivati u arbitražnom postupku. Arbitražna odluka donijeće se na osnovu većine glasova među tri arbitra.
Trajanje prelaznog perioda
1. Prelazni period počinje danom stupanja na snagu ovog zakona i prestaje kada: a) su završeni svi prenosi sredstava, obaveza i zaposlenika neophodnih da bi Kompanija djelovala u skladu sa članom 5. (Osnivanje Kompanije) i 43. (Prelaz zaposlenika) ovog zakona; b) je Kompanija registrovana prema članu 8. ovog zakona. (Registracija Kompanije), i c) je imenovano pet članova Upravnog odbora pored nezavisnog člana, u skladu sa članom 29. ovog zakona (Imenovanje Upravnog odbora). Nakon datuma prestanka prelaznog perioda, nezavisni član biće član Upravnog odbora u skladu sa ovlaštenjima iz člana 28. (Odlučivanje Upravnog odbora) i 29. (Imenovanje Upravnog odbora) ovog zakona.
2. Kada se ispune uslovi iz ovog člana za okončanje prelaznog perioda, Upravni odbor formalno će proglasiti kraj prelaznog perioda i to objaviti u “Službenom glasniku BiH”.
Vanredna ovlaštenja nezavisnog člana za osnivanje Kompanije
1. U slučaju da se bilo koja od sljedećih aktivnosti ne završi u rokovima navedenim u ovom članu, nezavisni član preuzeće isključiva ovlaštenja za osnivanje Kompanije u skladu sa ovim članom preuzimajući bilo koje vršenje ovlaštenja za osnivanje Kompanije od ostalih članova Odbora:
a) u roku od stotinuišezdeset dana (160) nakon stupanja na snagu ovog zakona: sva imenovanja u Upravni odbor (član 29.); prvi sastanak Upravnog odbora (član 44.); imenovanje generalnog direktora (član 45.); podnošenje obračuna troškova osnivanja Kompanije i podnošenje zahtjeva na odobrenje DERK-u (član 46.);
b) usvajanje Statuta u roku propisanom u članu 47. ovog zakona;
c) usvajanje pravilnika i Etičkog kodeksa u roku propisanom u članu 48. ovog zakona; i
d) zahtjev za registraciju Kompanije u roku propisanom u članu 49. ovog zakona.
2. U preostalom prelaznom periodu na osnovu člana 50. ovog zakona. (Trajanje prelaznog perioda) nezavisni član imaće sva ovlaštenja potrebna za osnivanje i poslovanje Kompanije. Tokom ovog perioda, članovi Upravnog odbora će i dalje nastojati pomoći nezavisnom članu kako bi završio aktivnosti na osnivanju Kompanije. Nezavisni član nastojaće da redovno saziva sastanke sa imenovanim članovima Upravnog odbora i da sa njima vrši konsultacije kako bi postigao konsensus u vezi sa primjenom odluka o osnivanju Kompanije.
3. Nakon završetka prelaznog perioda na osnovu člana 50. ovog zakona. (Trajanje prelaznog perioda), sva ovlaštenja prelaze ponovo na Upravni odbor.
4. Ako nezavisni član preuzme isključiva ovlaštenja za osnivanje Kompanije na osnovu ovog člana, imaće sva ovlaštenja Upravnog odbora iz ovog zakona, kao i sljedeća vanredna ovlaštenja:
a) Do mjere koja bude neophodna kako bi se osiguralo osnivanje Kompanije, nezavisni član vršiće sva ovlaštenja akcionara i skupštine akcionara na osnovu čl. 22. (Donošenje odluka na Skupštini akcionara) i 27. (Ovlaštenja Upravnog odbora) ovog zakona do završetka prelaznog perioda. Vršenje prava akcionara od strane nezavisnog člana biće isključivo i preduprjediće svako drugo vršenje ovlaštenja od strane akcionara, s tim da će nezavisni član akcionarima pružati razumne informacije u vezi sa aktivnostima koje preduzima u skladu sa ovlaštenjima iz ovog člana.
5. Za vrijeme trajanja prelaznog perioda, nezavisni član neće biti krivično odgovoran ili tužen u parnici za bilo koji akt izvršen u okviru njegovog djelokruga dužnosti u skladu sa ovim zakonom.
Imenovanje i status nezavisnog člana Upravnog odbora u prelaznom periodu
1. Bez obzira na odredbe člana 29. (Imenovanje Upravnog odbora), u toku prelaznog perioda iz člana 50. (Trajanje prelaznog perioda), nezavisni član Upravnog odbora imenuje se u skladu sa Zakonom o ministarskim imenovanjima, imenovanjima u Savjetu ministara i drugim imenovanjima (“Službeni glasnik BiH”, broj 7/03), ali u svakom slučaju biće imenovan najkasnije šezdeset (60) dana nakon dana stupanja na snagu ovog zakona. Nezavisnog člana predlažu entitetski premijeri a imenuje ga Savjet ministara BiH, samo za prelazni period. U slučaju da Savjet ministara ne imenuje nezavisnog člana u roku i u skladu sa ovim članom, Visoki predstavnik može odlučiti da imenuje nezavisnog člana. Nezavisni član može biti u prelaznom periodu državljanin druge države.
2. U toku prelaznog perioda nezavisni član Upravnog odbora i Upravni odbor će dostavljati mjesečne izvještaje premijeru Federacije Bosne i Hercegovine, premijeru Republike Srpske i predsjedavajućem Savjeta ministara Bosne i Hercegovine, a kopije izvještaja će dostavljati ministru spoljne trgovine i ekonomskih odnosa, ministru za energiju, industriju i rudarstvo Federacije BiH i ministru privrede, energetike i razvoja Republike Srpske.
3. Po završetku prelaznog perioda entitetske vlade imenovaće novog nezavisnog člana u skladu sa odredbama člana 29. ovog zakona.
Stupanje na snagu
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku BiH”, a objaviće se i u službenim glasilima entiteta i Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine.
Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o osnivanju Kompanije za prenos električne energije u Bosni i Hercegovini
(“Sl. glasnik BiH”, br. 76/2009)
Član 2
Ovaj Zakon se objavljuje na službenoj internet stranici Kancelarije visokog predstavnika i stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja. Ovaj Zakon se odmah objavljuje u “Službenom glasniku Bosne i Hercegovine”.
Samostalni član Zakona o izmjenama
Zakona o osnivanju Kompanije za prenos električne energije u Bosni i Hercegovini
(“Sl. glasnik BiH”, br. 20/2014)
Član 4
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku BiH”.
