Dopuna nalaza i mišljenja vještaka na osnovu uvida u nalaz CT

5. Januara 2020.

DOPUNA NALAZA I MIŠLjENjA VJEŠTAKA NA OSNOVU UVIDA U NALAZ CT

Zakon o parničnom postupku

član 102 stav 2 i član 155 stav 2

Uvid vještaka u nalaz CT koji je u međuvremenu pribavljen nema karakter novog dokaza, jer sam sud na osnovu tog dokaza ne može da utvrdi odnosno razjasni odlučne činjenice, budući da za to ne raspolaže stručnim znanjem, a taj nalaz je prema izjašnjenju vještaka jedini mjerodavan medicinski nalaz za davanje potpunog i objektivnog nalaza i mišljenja i činio bi samo dio medicinske dokumentacije potrebne za pravilno izvođenje ranije predloženog i određenog dokaza vještačenjem.

Obrazloženje:

“Naime, tužitelj je na ročištu za glavnu raspravu od 30.01.2014. godine, nakon što je vještak dr M. T. iznio i obrazložio svoj pismeni nalaz i mišljenje, predložio da vještak dopuni svoj nalaz i mišljenje nakon uvida u nalaz CT, koji bi u međuvremenu bio pribavljen, a koji je, prema izjašnjenju samog vještaka, jedino mjerodavan medicinski nalaz za davanje potpunog i objektivnog nalaza i mišljenja u pogledu činjenice postojanja preloma (frakture) kvrge goljenične kosti desnog gležnja tužitelja, odnosno za otklanjanje nesaglasnosti između postojeće medicinske dokumentacije u kojoj je konstatovan prelom kosti desnog gležnja i RTG snimka na osnovu kojeg vještak nije sa sigurnošću mogao konstatovati postojanje preloma kosti.

Ovakav prijedlog tužitelja prvostepeni sud je pogrešno shvatio kao predlaganje novog dokaza na glavnoj raspravi, te ga je odbio primjenom člana 102. stav 2. ZPP, nalazeći da tužitelj nije učinio vjerovatnim da bez svoje krivice nije bio u mogućnosti predložiti izvođenje dokaza uvidom u nalaz CT. Naime, nalaz CT, zbog same prirode spora i spornih relevantnih činjenica, nije ni mogao imati karakter novog dokaza, jer sam sud na osnovu tog dokaza ne bi mogao utvrditi odnosno razjasniti odlučne činjenice, budući da za to ne raspolaže stručnim znanjem. Taj nalaz bi činio samo dio medicinske dokumentacije potrebne za pravilno izvođenje ranije predloženog i određenog dokaza vještačenjem, pa je stoga i prijedlog tužitelja na glavnoj raspravi predstavljao samo prijedlog da vještak dopuni svoj nalaz i mišljenje u određenom roku nakon pribavljanja i nalaza CT. Takvom prijedlogu je po ocjeni ovog suda bilo mjesta, tim prije što je sud, i bez prijedloga stranke, dužan pozvati vještaka da dopuni nalaz i mišljenje koji su nepotpuni ili protivrječni izvedenim dokazima i okolnostima (član 155. stav 2. ZPP), a predmetni nalaz i mišljenje vještaka dr M.T., prema izjašnjenju samog ovog vještaka, potrebno je objektivizirati (dopuniti) uvidom u nalaz CT, sa kojim vještak prilikom davanja svog nalaza i mišljenja nije raspolagao.

Propustom da pozove vještaka da dopuni svoj nalaz i mišljenje nakon pribavljanja nalaza CT desnog gležnja tužitelja, u situaciji kada je sam vještak rekao da se jedino tako može dati potpun i objektivan nalaz i mišljenje u pogledu postojanja činjenice preloma kosti gležnja, a što je odlučna činjenica za zaključak o postojanju trajnog invaliditeta tužitelja prema Tablici tuženog kao sastavnom dijelu ugovora o osiguranju, prvostepeni sud je počinio povredu odredaba parničnog postupka u smislu člana 209. u vezi s članom 155. stav 2. ZPP, na koju tužitelj ukazuje u žalbi, a koja je bila od uticaja na donošenje zakonite i pravilne presude.”

(Presuda Kantonalnog suda u Tuzli, 32 0 P 165587 14 Gž od 12.1.2017. godine)

https://www.bih-pravo.org

Ništavost odredbe ugovora koja predviđa gubitak prava na isplatu osigurane sume

ePravo.ba

5. Januara 2020.

NIŠTAVOST ODREDBE UGOVORA KOJA PREDVIĐA GUBITAK PRAVA NA ISPLATU OSIGURANE SUME

Zakon o obligacionim odnosima

član 918

Osiguranik ne gubi pravo na isplatu osigurane sume, ako poslije nastupanja osiguranog slučaja ne izvrši neku od propisanih ili ugovorenih obaveza kao što je pokušaj rješavanja mirnim putem prije pokretanja sudskog postupka, jer ni Opća ni Dopunska pravila osiguranja ne mogu ugovaraču osiguranja davati manje prava od onih koja mu daje zakon.

Obrazloženje:

“Suprotno žalbenom rezonovanju, pravilno je prvostepeni sud odbio prigovor tuženog da je tužitelj izgubio pravo na naknadu štete, jer da je prije pokretanja sudskog postupka bio dužan spor pokušati riješiti mirnim putem, u skladu sa članom 19. ZOO i članom 11. tačka 6. Općih pravila, budući da prema odredbi člana 917. stav 2. ZOO propuštanje osiguranika da osiguravača obavijesti o nastupanju osiguranog slučaja u propisanom roku, ne može imati za posljedicu gubitak prava na naknadu, na osnovu ugovora o osiguranju, već je osiguranik samo u obavezi da naknadi štetu osiguravaču, ukoliko ju je on pretrpio, zbog propuštanja roka iz stava 1. člana 917. navedenog zakona.

S tim u vezi ima se uzeti relevantnom i odredba člana 918. ZOO, kojom je propisano da su ništave odredbe ugovora koje predviđaju gubitak prava na naknadu ili svotu osiguranja, ako osiguranik poslije nastupanja osiguranog slučaja ne izvrši neku od propisanih ili ugovorenih obaveza. Dakle, ni Opća ni Dopunska pravila osiguranja ne mogu ugovaraču osiguranja davati manje prava od onih koja mu daje zakon.”

(Presuda Kantonalnog suda u Tuzli, 32 0 P 113001 12 Gž od 13.4.2016. godine)

Ostvarivanje prava na zakonsku zateznu kamatu na dosuđene troškove parničnog postupka

ePravo.ba

5. Januara 2020.

OSTVARIVANjE PRAVA NA ZAKONSKU ZATEZNU KAMATU NA DOSUĐENE TROŠKOVE PARNIČNOG POSTUPKA

Zakon o parničnom postupku

član 177 stav 1

Pravo na zakonsku zateznu kamatu na dosuđene troškove parničnog postupka se može ostvarivati tek po proteku paricionog roka za dobrovoljno ispunjenje obaveze i to u izvršnom postupku.

Obrazloženje:

“Međutim, tuženi je dužan dosuđene troškove parničnog postupka tužitelju isplatiti u paricionom roku, dakle ta obaveza nije dospjela, pa se u parnici o tom zahtjevu ne može odlučivati, već tužitelj pravo na kamatu na troškove postupka može ostvariti samo u izvršnom postupku, ukoliko plaćanje tih troškova postupka od strane tuženog ne bude izvršeno u paricionom roku. Dakle, tužitelj pravo na kamate na dosuđene troškove postupka može ostvarivati tek po proteku paricionog roka za dobrovoljno ispunjenje obaveze, a sa protekom tog roka prvostepena presuda stiče svojstvo izvršnosti i u odnosu na ovu obavezu tuženog.”

(Presuda Kantonalnog suda u Tuzli, 32 0 Rs 146539 14 Rsž od 14.11.2017. godine)

https://www.anwalt-bih.de

Otkaz ugovora o radu zbog teže povrede radne obaveze licu mlađem od 55 godina

ePravo.ba

5. Januara 2020.

OTKAZ UGOVORA O RADU ZBOG TEŽE POVREDE RADNE OBAVEZE LICU MLAĐEM OD 55 GODINA

Zakon o vijeću zaposlenika

član 26

Za valjanost otkaza ugovora o radu zbog teže povrede radne obaveze koji je dat licu koje ima 54 godine života nije potrebna saglasnost vijeća zaposlenika.

Obrazloženje:

“Tuženi u reviziji ističe prigovor da je za davanje otkaza tužitelju bila potrebna saglasnost (a ne mišljenje) vijeća zaposlenika, da tužitelju nije bilo omogućeno pravo na odbranu jer nije poučen da ima pravo na stručnu pomoć (angažovanje advokata), da tuženi u postupku nije dokazao da su stvari koje je tužitelj pokušao iznijeti iz kruga tuženog i vlasništvo tuženog, te da se nije mogao primijeniti Zakon o radu koji nije više bio na snazi, a da ovo sve ukazuje da nije bilo osnova od nižestepenih sudova za odbijanje tužbenog zahtjeva.

Suprotno tvrdnjama revidenta, nižestepeni sudovi su pravilno primijenili materijalno pravo – odredbe člana 97, člana 101. Zakona o radu, člana 98. stav (1) tačka 8) Pravilnika o radu tuženog, člana 68. stav (1) tačka 8) Kolektivnog ugovora o pravima i obvezama poslodavaca i zaposlenika u privrednom društvu…, te člana 26. Zakona o vijeću zaposlenika, kada su donijeli odluku o odbijanju tužbenog zahtjeva.

Kako je u postupku utvrđeno da je tužitelj u vrijeme otkaza ugovora o radu zbog teže povrede radne obaveze imao 54 godine života, to je suprotno navodima revizije pravilan stav nižestepenih sudova da za valjanost otkaza ugovora o radu nije bila potrebna saglasnost vijeća zaposlenika, budući da se ne radi o zaposleniku starijem od 55 godina. Ovo stoga što pribavljanje prethodne saglasnosti vijeća zaposlenika temeljem odredbi Zakona o vijeću zaposlenika bi se odnosila samo na radnika kojem se otkazuje ugovor o radu po odredbi člana 97. Zakona o radu koji je stariji od 55 godina, kraj nesporne činjenice da je tužitelj rođen 31. 12. 1960. godine, a da je istom otkazan ugovor o radu dana 27. 11.2015. godine, dakle u vrijeme kada je tužitelj imao 54 godine života.

S obzirom da se odluka drugostepenog suda temelji na pravnom shvatanju koje je Vrhovni sud FBiH iskazao u svojoj odluci broj… od 14. 6. 2012. godine povodom primjene odredbe člana 26. stav (1) tačka 3) Zakona o vijeću zaposlenika, tada se ne može prihvatiti navod revizije da pobijana odluka nije podudarna sa tim shvatanjem, zbog čega svi istaknuti prigovori u tom pravcu su bez uticaja na drugačije rješenje spora.”

(Presuda Vrhovnog suda Federacije BiH, 43 0 Rs 133523 18 Rev od 2.7.2019. godine)

Zakon o evidencijama u oblasti rada i zdravstvenog osiguranja Republike Srpske

ePravo.ba

5. Januara 2020.

ZAKON O EVIDENCIJAMA U OBLASTI RADA I ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 18/1994 i 64/2006)

I – OPŠTE ODREDBE

Član 1

U oblasti rada i zdravstvenog osiguranja u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Republika) ustanovljavaju se evidencije koje sadrže statističke podatke od interesa za Republiku i to:

1. evidencija o zaposlenim radnicima;

2. evidencija o platama;

3. evidencija o nesrećama na poslu;

4. evidencija o licima koja traže zaposlenje;

5. evidenciju o licima koji ne traže zaposlenje, kojima je prijava Zavodu uslov za ostvarivanje drugih prava

6. evidencija o potrebi za radnicima;

7. evidencija o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu;

8. evidencija o ponudama inostranih poslodavaca za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu;

9. evidencija o stranim državljanima i licima bez državljanstva zaposlenim u Republici;

10. evidencija o osiguranicima i uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja;

11. evidencija o članovima porodica građana Republike zaposlenih u inostranstvu-korisnicima zdravstvene zaštite.

Član 2

Evidenciju o zaposlenim radnicima, evidenciju o platama k evidenciju o nesrećama na poslu vode preduzeća, ustanove i druge organizacije koje obavljaju privrednu ili društvenu delatnost, udružena, banke, organizacije za osiguranje, zadruge i druga domaća i strana pravna i fizička lica koja zapošljavaju radnike (u daljem tekstu: poslodavac).

Evidenciju o licima koja traže zaposlenje evidenciju o licima koja ne traže zaposlenje, kojima je prijava Zavodu uslov za ostvarivanje drugih prava, evidenciju o potrebi za radnicima, evidenciju o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu, evidenciju o stranim državljanima i licima bez državljanstva zaposlenim u Republici i evidenciju o ponudama inostranih poslodavaca za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu, vodi Republički zavod za zapošljavanje (u daljem tekstu: Zavod za zapošljavanje).

Evidenciju o osiguranicima k uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja i evidenciju o članovima porodice građana Republike zaposlenih u inostranstvu – korisnicima zdravstvene zaštite, vodi Javni fond za zdravstveno osiguranje.

Član Z

Radi obezbeđivanja jedinstvenog sistema statističkih istraživanja, pri vođenju evidencije ustanovljenih ovim zakonom, primenjuju se jedinstveni principi i statistički standardi.

Član 4

Podaci sadržani u evidencijama ustanovljenim ovim zakonom mogu se koristiti za statistička istraživanja i druge službene svrhe.

Podatke sadržane u evidencijama ustanovljenim ovim zakonom mogu koristiti i pojedinci na koje se ti podaci odnose radi ostvarivanja svojih prava.

Član 5

U evidencije ustanovljene ovim zakonom podaci i promene podataka moraju se unositi u propisanim rokovima.

II – SADRŽINA EVIDENCIJA U OBLASTI RADA I ZDRAVSTVENOG OSIGURANjA

1. Evidencija o zaposlenim radnicima

Član 6

U evidenciju o zaposlenim radnicima unose se podacima za svakog radnika koji je u radnom odnosu.

Član 7

Evidencija o zaposlenim radnicima sadrži podatke o sledećem:

1. prezimenu i imenu radnika;

2. matičnom broju,

3. polu;

4. danu, mesecu i godini rođenja;

5. mestu rođenja (mesto, opština, republika-država);

6. prebivalištu i adresi (mesto, opština, republika-država);

7. mestu rada (mesto, opština, republika-država);

8. zanimanju;

9. poslovima koje radnik obavlja;

10. radnom vremenu radnika – u časovima (dnevni prosek);

11. radnom stažu do stupanja u radni odnos;

12. dali je zaposlen na neodređeno ili na određeno vreme;

13. da li je invalid rada ili uživalac penzije;

14. nazivu drugog poslodavca kod kojeg je zaposlen;

15. da li se zaposleni bavi i samostalnom delatnošću;

16. datumu zasnivanja radnog odnosa;

17. datumu prestanka radnog odnosa;

18. razlogu prestanka radnog odnosa;

19. delatnosti poslodavca.

Član 8

Evidencija o zaposlenim radnicima počinje za pojedinog radnika da se vodi danom zasnivanja radnog odnosa, a završava se danom prestanka radnog odnosa i čuva se kao dokument trajne vrednosti.

Član 9

(brisano)

Član 10

Radnik je dužan da sve promene koji su u evidenciji o zaposlenim radnicima uneseni na osnovu njegove izjave ili ličnih isprava prijavi poslodavcu u roku od 15 dana od dana nastanka promene, ako o tim promenama poslodavac nije neposredno obavešten na drugi način.

2. Evidencija o platama

Član 11

U evidenciju o platama unose se podaci o radnom vremenu, plati i ostalim ličnim primanjima koja radnik ostvaruje.

Član 12

Evidencija o platama, pored podataka iz člana 7. tač. 1, 2. i 8. do 14. ovog zakona, sadrži i podatke o:

a) radnom vremenu radnika i njegovom korišćenju:

1. mogućem broju radnih časova, sa punim i kraćim od punog radnog vremena;

2. ukupno ostvarenim radnim časovima sa punim, dužim i kraćim od punog radnog vremena, od toga:

– efektivno izvršenim časovima;

– časovima čekanja na posao, zastoja i prekida u radu;

3. ukupno neizvršenim časovima za koje se prima naknada plate iz sredstava poslodavca, od toga:

– časovima godišnjeg odmora;

– časovima odmora na državne praznike;

– časovima bolovanja za koje se prima naknada plate iz sredstava poslodavca;

– ostalom;

4. neizvršenim časovima za koje se prima naknada plate iz sredstava Javnog fonda za zdravstveno osiguranje, od toga:

– časovima bolovanja;

– časovima porodiljskog odsustva i skraćenog radnog vremena majke sa detetom;

5. neizvršenim časovima invalida rada za koje se prima novčana naknada iz sredstava Javnog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje:

– za vreme čekanja na raspoređivanje ili na prekvalifikaciju, odnosno dokvalifikaciju;

– za vreme rada na drugom radnom mestu, odnosno za vreme prekvalifikacije ili dokvalifikacije;

6. poslovima koje je radnik obavljao za koje se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;

– broju časova rada na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem;

– stopi uvećanja staža.

b) neto plati i novčanim naknadama:

1. ukupno isplaćenoj plati, od toga:

– za rad u punom, dužem i kraćem od punog radnog vremena;

2. naknadi plate i sredstava poslodavca, od toga:

– naknadi plate za bolovanje (iznosu osnova za naknadu i iznosu naknade);

– ostalim naknadama plate iz sredstava poslodavca (iznosu osnova za naknadu i iznosu naknade):

3. naknadi plate na teret drugih poslodavaca;

v) dečijem dodatku:

1. broju dece za koju je dečiji dodatak isplaćen;

2. iznosu isplaćenog dečijeg dodatka.

g) primanjima iz sredstava zajedničke potrošnje:

1. regresu za godišnji odmor;

2. regresu za ishranu;

3. ostalim primanjima iz sredstava zajedničke potrošnje;

d) naknadama plate:

– iz sredstava Javnog fonda za zdravstveno osiguranje;

– iz sredstava Javnog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Član 13

Evidencija o platama za pojedinog radnika da se vodi danom zasnivanja radnog odnosa, a prestaje danom prestanka radnog odnosa i čuva se kao dokument trajne vrednosti.

3. Evidencija o nesrećama na poslu

Član 14

Evidencija o nesrećama na poslu, pored podataka iz člana 7. tač. 1. do 14. ovog zakona, sadrži i podatke o sledećem:

a) o povređenom radniku:

1. poslu koji je radnik obavljao u času kada se dogodila nesreća na poslu;

2. koliko je časova radnik radio toga dana kada se dogodila nesreća na poslu;

3. da li je radnik ranije pretrpeo nesreću ka poslu i nekoliko puta;

4. prirodi povrede:

5. povređenom delu tela:

6. da li je povreda smrtonosna;

7. osnovu osiguranja;

b) o nesreći na poslu:

1. kada se nesreća dogodila;

– datumu;

– danu u sedmici;

– dobu dana;

2. gde se nesreća dogodila;

– na mestu obavljanja poslova;

– na redovnom putu od stalnog mesta rada do stana;

– na službenom putu;

– ostalo.

3. koliko je ukupno lica povređeno u nesreći na poslu (zajedno sa poginulim);

4. koliko je lica poginulo na mestu nesreće, odnosno umrlo na putu do zdravstvene ustanove;

5. da li se slična nesreća desila ranije na istom radnom mestu i na istom poslu;

6. izvoru nesreće;

7. uzroku nesreće;

8. da li je utvrđeno da je radnik na radnom mestu ugrožen;

9. korišćenju ličnih zaštitnih sredstava:

– da li je naređeno korišćenje ličnih zaštitnih sredstava i lične zaštitne opreme,

– da li su korišćena lična zaštitna sredstva i lična zaštitna oprema;

– da li su primenjene opšte i posebne mere zaštite na radu;

– da li je povređeni radnik u vreme nesreće bio pod uticajem alkohola ili drugih omamljujući sredstava.

Podaci o nesreći na poslu unose se u evidenciju odmah nakon nesreće, a najkasnije u roku od 24 časa nakon nesreće.

4. Evidencija o licima koja traže zaposlenje

Član 15

U evidenciju o licima koja traže zaposlenje unose se podaci o svakom licu koje se prijavi Zavodu za zapošljavanje radi traženja zaposlenja.

Član 16

Evidencija o licima koja traže zaposlenje sadrži podatke o sledećem:

1. prezimenu i imenu prijavljenog lica;

2. polu,

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. mestu rođenja (mesto, opština, republika-država);

5. prebivalištu i adresi stana (mesto, opština, republika-država);

6. datumu prijavljivanja;

7. zanimanju;

8. školskoj spremi;

9. radnom stažu;

10. da li kod radnika postoji invalidnost;

11. razlogu prestanka radnog odnosa;

12. da li zaposlenje traži prvi put ili je već bio zaposlen;

13. da li zaposlenje traži:

– u republici-prebivalištu, van prebivališta;

– u inostranstvu,

14. veličini zemljišnog poseda;

15. broju porodičnog domaćinstva;

16. prihodu po članu domaćinstva;

17. da li je radnik upućivan radi zaposlenja i koliko puta;

18. da li je radnik prihvatio-odbio ponuđeno zaposlenje, i koliko puta;

19. vremenu za koje radnik može da koristi novčanu naknadu;

20. vremenu stvarnog korišćenja novčane naknade;

21. visini novčane naknade;

22. vremenu korišćenja prava na dečiji dodatak;

23. broju dece za koju koristi dečiji dodatak;

24. da li je zdravstveno osiguran i po kom osnovu;

25. datumu zapošljavanja;

26. da li se zaposlio posredovanjem Zavoda;

– u Republici;

https://www.anwalt-bih.de

– u inostranstvu;

27. datumu prestanka vođenja evidencije:

Član 17

evidencija o licima koja traže zaposlenje počinje za pojedino lice da se vodi danom njegovog prijavljivanja Zavodu za zapošljavanje, a prestaje kada se zaposli, kao i kad se samo odjavi, u slučaju brisanja iz evidencije i u slučaju smrti.

Lice o kome se vodi evidencija iz člana 16. ovog zakona dužno je da svaku promenu podataka prijavi Zavodu za zapošljavanje i roku od 15 dana od nastanka promene.

4a. Evidencija o licima koja ne traže zaposlenje

Član 17a

U evidenciju o nezaposlenim licima koja ne traže zaposlenje, kojima je prijava Zavodu uslov za ostvarivanje drugih prava, unose se podaci o svakom licu koje se prijavi Zavodu i koje da pisanu izjavu o razlozima prijave na evidenciju.

Član 17b

Evidencija o licima koja ne traže zaposlenje pored podataka iz člana 16. t. a) do i), lj), m), n), u) i c) Zakona sadrži i podatke o razlogu vođenja na evidenciji ili pravu koje treba da ostvari on ili član njegovog domaćinstva.

Član 17v

(1) Evidencija o licima koja ne traže zaposlenje počinje da se vodi za pojedino lice danom njegovog prijavljivanja i davanja pisane izjave Zavodu, a prestaje kada se samo odjavi ili kad prestane potreba za korišćenjem prava radi kojeg se nalazi na evidenciji, u slučaju brisanja iz evidencije, kad navrši 65. godina života i u slučaju smrti.

(2) Lice o kome se vodi evidencija iz člana 17b. ovog zakona dužno je da svaku promjenu podataka prijavi Zavodu u roku od 15 dana od nastanka promjene.

5. Evidencija o potrebi za radnicima

Član 18

U evidenciji o potrebi za radnicima unose se podaci o poslovima koje treba da obavljaju radnici koji su potrebni poslodavcu.

Član 19

U evidenciji o potrebi za radnicima unose se podaci na osnovu prijave o potrebi za radnici koju poslodavac dostavlja Zavodu za zapošljavanje, u skladu sa propisima o radnim odnosima i propisima o zapošljavanju.

Prijava iz stava 1. ovog člana dostavlja se u roku od osam dana od dana donošenja odluke o potrebi zasnivanja radnog odnosa sa radnicima i utvrđivanja broja potrebnih radnika, odnosno od dana donošenja odluke o objavljivanju potrebe za radnicima.

Član 20

Evidencija o potrebi za radnicima sadrži podatke o sledećem:

1. nazivu poslodavca;

2. mestu i adresi poslodavca;

3. delatnosti poslodavca;

4. opisu poslova koje treba da obavlja radnik;

5. da li je poslodavcu potreban radnik ili pripravnik;

6. na koje vreme se zasniva radni odnos:

– na neodređeno vreme;

– na određeno vreme;

8. zanimanju koje treba da ima radnik;

9. školskoj spremi koju treba da ima radnik;

10. stručnom obrazovanju koje treba da ima radnik;

11. radnom iskustvu koje treba da ima radnik.

Član 21

Poslodavac dostavlja Zavodu za zapošljavanje izveštaj o zasnivanju radnog odnosa sa radnicima, koji sadrži podatke o sledećem:

1. nazivu poslodavca koji podnosi izveštaj;

2. mestu i adresi poslodavca;

3. broju i datumu podnošenja prijave o potrebi za radnicima;

4. datumu zasnivanja radnog odnosa;

5. načinu primanja radnika, odnosno pripravnika;

– posredovanjem Zavoda za zapošljavanje;

– bez posredovanja Zavoda za zapošljavanje;

– preuzimanjem radnika od drugog poslodavca.

Izveštaj iz stava 1. ovog člana podnosi se u roku od osam dana od dana zasnivanja radnog odnosa.

6. Evidencija o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu

Član 22

U evidenciju o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu unose se podaci o građanima Republike koji su otišli na rad u inostranstvo posredovanjem Zavoda za zapošljavanje ili bez njihovog posredovanja, kao i podaci o radnicima Republike koje poslodavac upućuje na rad u inostranstvo radi izvođenja investicionih radova u inostranstvu, odnosno po osnovu poslovno-tehničke saradnje sa inostranim poslovnim partnerima.

Član 23

Evidencija o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu sadrži podatke o sledećem:

a) o radniku na radu u inostranstvu:

1. prezimenu i imenu, za udatu ženu i devojačkom prezimenu;

2. polu;

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. mestu rođenja (mesto, opština, republika-država),

5. poslednjem prebivalištu u republici (ulica i broj, mesto i opština);

6. bračnom stanju;

7. školskoj spremi;

8. stepenu stručnog obrazovanja;

9. zanimanju pre odlaska u inostranstvo;

10. radnom stažu do odlaska na rad u inostranstvo;

11. nazivu zemlje zaposlenja;

12. načinu zapošljavanja u inostranstvu;

– posredovanjem Zavoda za zapošljavanje;

– upućivanjem od poslodavca iz republike;

– na drugi način;

13. (brisano)

14. za članove uže porodice koje izdržava;

– koji su ostali u Republici-imenu i prezimenu, datumu rođenja, srodstvu i prebivalištu u Republici;

– koji se nalaze sa radnikom u zemlji zaposlenja – imenu i prezimenu, datumu rođenja, srodstvu i boravištu u i nostranstvu;

15. za članove porodice koji su osigurani na teret inostranog osiguranja:

– koji su ostali u Republici – imenu i prezimenu, datumu rođenja, srodstvu i prebivalištu u Republici;

– koji se sa radnikom nalaze u zemlji zaposlenja – imenu i prezimenu, datumu rođenja, srodstvu i boravištu u inostranstvu;

16. za putnu ispravu:

– broj;

– datum izdavanja;

– naziv organa koji je izdao ispravu;

– rok važenja;

17. datumu odlaska na rad u inostranstvo;

18. državljanstvu koje je radnik primio (ako je, pored državljanstva Republike odnosno Bosne i Hercegovine, primio i neko drugo državlja nstvo i datum primanja državljanstva);

19. nazivu (firmi) i adresi inostranog poslodavca;

20. zanimanju kojim se radnik bavi u inostranstvu;

21. mestu i adresi stana u zemlji zaposlenja;

22. nazivu i adresi inostranog nosioca osiguranja (bolesničke blagajne) kod koga je radnik socijalno osiguran;

23. datumu povratka sa rada iz inostranstva;

24. vremenu provedenom na radu u inostranstvu;

b) o posredovanju pri zapošljavanju:

1. da li radnik želi da mu Zavod posreduje radi zapošljavanja u Republici;

2. kakvo zaposlenje traži;

3. gde traži zaposlenje;

– na teritoriji Republike;

– van teritorije Republike;

4. poslovima za čije obavljanje se osposobio radom u inostranstvu;

5. stepenu stručne spreme koju je stekao radom u inostranstvu;

6. stručnom obrazovanju stečenom radom u inostranstvu;

7. datumu kada može da prihvati ponuđeno zaposlenje;

8. da li je radniku ponuđeno zaposlenje i koliko puta;

9. da li je radnik prihvatio-odbio ponuđeno zaposlenje;

10. datumu zaposlenja u Republici Srpskoj.

Član 24

Evidencija o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu počinje za pojedinog građanina da se vodi danom njegovog upućivanja na privremeni rad u inostranstvo, odnosno prijavljivanja odlaska na privremeni rad u inostranstvo Zavodu, ili danom prijema pismene prijave o zaposlenju u inostranstvu, a prestaje da se vodi danom prijavljivanja povratka sa rada iz inostranstva, kao i u slučaju otpusta iz državljanstva Republi ke, penzionisanja ili smrti.

Član 25

Radi vođenja evidencije o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu dužni su:

a) građanin

1. koji odlazi na rad u inostranstvo bez posredovanja Zavoda za zapošljavanje – da se najkasnije na osam dana pre odlaska prijavi Zavodu za zapošljavanje rad i davanja podataka o privremenom zaposlenju u inostranstvu;

2. koji se nalazi na radu u inostranstvu – da prilikom svakog produžavanja roka važenja pasoša podnese diplomatskom ili konzularnom predstavništvu Bosne i Hercegovine u zemlji zaposlenja pismenu prijavu o zaposlenju u inostranstvu;

3. koji se vraća sa rada iz inostranstva – da se najkasnije u roku od 15 dana od dama povratka iz inostranstva prijavi Zavodu za zapošljavanje radi davanja podataka o povratku sa rada iz inostranstva;

4. koji se nalazi na radu u inostranstvu, a želi da Zavod za zapošljavanje posreduje radi njegovog zapošljavanja, Zavodu za zapošljavanje podnese pismenu prijavu o posredovanju pri zapošljavanju.

b) preduzeće:

1. koje upućuje svoje radnike na radu inostranstvo – da Zavodu za zapošljavanje najkasnije osam dana pre dana odlaska radnika na rad u inostranstvo podnese pismenu prijavu o upućivanju radnika na rad u inostranstvo;

2. čiji se radnici vraćaju sa rada iz inostranstva- da Zavodu najkasnije u roku od 15 dana od dana povratka radnika iz inostranstva dostavi pismeni izveštaj o povratku radnika s rada iz inostranstva.

Član 26

Prijava o upućivanju radnika na rad u inostranstvo, odnosno izveštaj o povratku radnika sa rada u inostranstvu (član 25. ovog meseca) sadrži podatke o sledećem:

1. nazivu poslodavca koji podnosi prijavu, odnosno izveštaj;

2. mestu i adresi poslodavca;

3. delatnosti za koju je poslodavac registrovan;

4. ukupnom broju radnika zaposlenih kod poslodavca na dan podnošenja prijave, odnosno izveštaja;

5. osnovu po kome se radnici upućuju, odnosno osnovu po kome su bili upućeni na rad u inostranstvo (izvođenje investicionih radova, poslovno-tehnička saradnja i dr.)

6. ukupnom broju radnika koji se upućuju na rad u inostranstvo, odnosno koji se vraćaju sa rada iz inostranstva.

Prilikom dostavljanja izveštaja iz člana 25. pod b) tačka

2. ovog zakona, poslodavac čiji se radnici vraćaju s rada iz inostranstva dostavlja Zavodu za zapošljavanje i spisak radnika koji su se vratili sa rada iz inostranstva.

7. Evidencija o ponudama inostranih poslodavaca za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu

Član 27

U evidenciji o ponudama inostranih poslodavaca za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu, unose se podaci o ponudama za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu, koji dostavljaju strani poslodavci, inostrani organi ili inostrane organizacije (u daljem tekstu: inostrani poslodavci).

Član 28

Evidencija o ponudama inostranih poslodavaca za zapošljavanje građana Republike u inostranstvu sadrži podatke o sledećem:

1. datumu prijema ponude;

2. nazivu države u kojoj se nalazi inostrani poslodavac;

3. nazivu i adresi inostranog poslodavca;

4. delatnosti inostranog poslodavca;

5. broju radnika koje inostrani poslodavac traži, po zanimanjima i kvalifikacijama;

6. roku za realizaciju ponuda;

7. broj u upućenih radnika iz Republike;

8. razlozima zbog kojih ponuda u celini ili delimično nije realizovana.

8. Evidencija o stranim državljanima i licima bez državljanstva, zaposlenim u Republici

Član 29

U evidenciji o stranim državljanima i licima bez državljanstva zaposlenim u Republici unose se podaci o stranom državljaninu i licu bez državljanstva (u daljem tekstu: stranci) koji radni odnos zasnivaju na teritoriji Republike, odnosno koji se prijave Zavodu radi traženja zaposlenja.

Član 30

Evidencija o strancima zaposlenim u Republici sadrži podatke o sledećem:

1. prezimenu i imenu;

2. polu;

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. nazivu države i mestu rođenja;

5. državljanstvu;

6. bračnom stanju:

7. školskoj spremi;

8. zanimanju (specijalnosti);

9. zemlji iz koje je stranac došao;

10. datumu dolaska;

11. datum prijave boravka,

12. datum izdavanja odobrenja za rad.

13. nazivu i adresi poslodavca kod koga je stranac zaposlen;

14. da li se stranac zaposlio kao:

– angažovan od poslodavca;

– koji je došao da se zaposli u Republici;

– koji uživa politički azil;

– rođen na teritoriji Republike;

– član porodice lica zaposlenog u stranom diplomatskom ili konzularnom predstavništvu u Republici;

– ostalo:

15. datumu zasnivanja radnog odnosa, odnosno uvođenja u evidenciju o licima koja traže zaposlenje;

16. datumu prestanka radnog odnosa, odnosno brisanja iz evidencije o licima koja traže zaposlenje;

17. adresi najbliže rodbine stranca u inostranstvu.

Član 31

Prijava o strancu zaposlenom u Republici podnosi se u roku od osam dana od dana zasnivanja radnog odnosa.

Prijava o promeni podataka o strancu zaposlenom u Republici dostavlja se u roku od tri dana od dana nastanka promene.

Pri java o prestanku rada stranca podnosi se u roku od osam dana od dana prestanka radnog odnosa.

Član 32

Evidencija o stranim državljanima i licima bez državljanstva zaposlenim u Republici počinje za pojedinog stranog državljanina da se vodi danom prijema prijave o zaposlenju stranog državljanina, odnosno danom prijavljiva nja stranog državljanina Zavodu za zapošljavanje, a prestaje da se vodi danom prijema prijave o prestanku rada stranog državljanina.

Podatke o stranom državljaninu za koga prestane da se vodi evidencija o stranim državljanima i licima bez državljanstva zaposlenim u Republici, Zavod za zapošljavanje čuva kao dokument trajne vrednosti.

9. Evidencija a osiguranicima i uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja

Član 33

U evidenciji o osiguranicima i uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja unose se podaci o osiguranicima i osiguranim licima po propisima o zdravstvenom osiguranju (u daljem tekstu: osiguranici).

U evidenciju iz stava 1. ovog člana ne unose se podaci o građanima Republike privremeno zaposlenim u inostranstvu, o vojnim osiguranicima k privremeno nezaposlenim licima-korisnicima prava iz zdravstvenog osiguranja.

Član 34

Evidencija o osiguranicima i uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja sadrži podatke o sledećem:

a) o osiguraniku – nosiocu prava

1. prezimenu i imenu;

2. matičnom broju;

3. polu;

4. danu, mesecu i godini rođenja;

5. prebivalištu i adresi (mesto, opština i republika-država);

6. zanimanju;

7. školskoj spremi;

8. osnovu osiguranja;

9. kategoriji osiguranja (zaposleni, poljoprivrednici, penzioneri, budžet):

10) o statusu osiguranika (aktivan pasivan)

b) o obvezniku uplate doprinosa:

1. naziv i adresa;

2. registarski broj;

3. delatnost.

v) o osiguranim članovima porodice:

1. imenu i prezimenu;

2. polu;

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. zanimanju;

5. srodstvu sa osiguranikom.

6) o statusu osiguranog lica (aktivan, pasivan)

g) o korišćenju prava:

1. broju dana nesposobnosti, odnosno sprečenosti zarad za koje se prima naknada plate iz sredstava Javnog fonda za zdravstveno osiguranje;

2. isplaćenom iznosu naknade za vreme nesposobnosti, odnosno sprečenosti za rad;

3. broju dana lečenja u stacionarnoj zdravstvenoj ustanovi;

4. broju prvih i ponovnih poseta ambulantnoj i dispanzerskoj zdravstvenoj ustanovi.

Član 35

Evidencija o osiguranicima i uživaocima prava iz zdravstvenog osiguranja vodi se o pojedinom osiguraniku na osnovu prijavljivanja na osiguranje, odnosno odjavljivanja osiguranja i na osnovu izveštaja o nesposobnosti, odnosno sprečenosti za rad i o lečenju u stacionarnim zdravstvenim ustanovama u skladu sa Zakonom o zdravstvenom osiguranju.

10. Evidencija o članovima porodica građana Republike zaposlenih u inostraistvu-korisnicima zdravstvene zaštite

Član 36

U evidenciju o članovima porodica građana Republike zaposlenih u inostranstvu-korisnicima zdravstvene zaštite unose se podaci o građanima Republike zaposlenim u inostranstvu i članovima njihove porodice sa stalnim prebivalištem u Republici koji koriste prava iz zdravstvenog osiguranja na teret inostranog nosioca zdravstvenog osiguranja.

Član 37

Evidencija iz člana 36. ovog zakona sadrži podatke o sledećem:

a) o osiguraniku:

1. prezimenu i imenu;

2. polu,

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. prebivalištu u Republici (mesto, opština);

5. mestu i adresi u inostranstvu;

6. nazivu države u kojoj je zaposlen;

7. nazivu i adresi inostranog nosioca zdravstvenog osiguranja;

8. datumu početka prava na osiguranje;

9. datumu prestanka prava na osiguranje;

10. razlogu prestanka prava na osiguranje.

b) o članovima porodica osiguranika sa stalnim prebivalištem u Republici-korisnicima prava na zdravstvenu zaštitu;

1. imenu i prezimenu;

2. polu;

3. danu, mesecu i godini rođenja;

4. srodstvu sa nosiocem prava;

5. prebivalištu u Republici.

v) podatke o izdatim primljenim ispravama u vezi sa korišćenjem prava

Član 38

Evidencija o članovima porodica građana Republike zaposlenim u inostranstvu-korisnicima zdravstvene zaštite vodi se na osnovu isprava utvrđenih konvencijama o socijalnom osiguranju i drugim međudržavnim sporazumima, koje inostrani nosilac osiguranja dostavlja Javnom fondu za zdravstveno osiguranje.

Evidencija o članovima porodica građana Republike zaposlenih u inostranstvu-korisnicima zdravstvene zaštite počinje da se vodi danom prijema isprava iz stava 1. ovog člana, a prestaje da se vodi danom prestanka prava na korišćenje zdravstvene zaštite.

Podatke o osiguranicima i članovima njihovih porodica Javni fond za zdravstveno osiguranje čuva kao dokumentaciju trajne vrednosti,

III – VOĐENjE EVIDENCIJA I DOSTAVLjANjE IZVEŠTAJA

Član 39

Vođenje evidencija u oblasti rada i zdravstvenog osiguranja ustanovljenih ovim zakonom vrši se upisivanjem podataka u sredstva za vođenje evidencija (kartoteke, knjige, obrasce i dr.).

Vrstu, oblik i sadržinu sredstava za vođenja evidencija, kao i rokove za podnošenje prijava i izveštaja određenih ovim zakonom, propisuje ministarstvo nadležno za poslove rada.

IV – KAZNENE ODREDBE

Član 40

Novčanom kaznom od 1.000 do 5.000 KM kazniće se za prekršaj poslodavac ako ne vodi ili neuredno vodi evidencije iz čl. 6.11. i 14. ovog zakona.

Za radnje iz stava 1. ovog člana kazniće se za prekršaj novčanom kaznom od 500 do 1.500 KM odgovorno lice kod poslodavca.

Član 41

Novčanom kaznom od 1.000 do 5.000 KM kazniće se za prekršaj poslodavac ako u propisanom roku ne dostavi urednu prijavu, odnosno izveštaj iz čl. 19, 25. i 31. ili ako ne vodi propisane evidencije iz člana 39. ovog zakona.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se novčanom kaznom od 500 do 1.500 KM odgovorno lice kod poslodavca.

Član 42

Novčanom kaznom od 1.000 do 4.000 KM kazniće se za prekršaj građanin koji koristi dopunski rad drugih radnika, ako ne vodi ili neuredno vodi evidencije iz čl. 6, 11. i 14. ovog zakona, odnosno ako u propisanom roku ne dostavi urednu prijavu odnosno izveštaj iz čl.19, 21. i 31. ovog zakona.

Član 43

Novčanom kaznom od 500 do 1.500 KM kazniće se za prekršaj pojedinac:

1. ako neprijavi promenu podataka upisanih u evidenciju (čl.10. i 17. stav 2. ovog zakona);

2. koji ne podnese propisanu prijavu o zaposlenju u inostranstvu (član 25. pod a) tačka 2. ovog zakona.

Novčanom kaznom iz stava 1. ovog člana kazniće se prekršaj i lice ovlašćeno za vođenje evidencije koje u evidenciju upiše netačne podatke.

IVa. NADZOR

Član 43a

Nadzor nad primjenom ovog zakona vrši Republička uprava za inspekcijske poslove.

V – PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 44

Poslodavac čiji se radnici zateknu na radu u inostranstvu na dan stupanja na snagu ovog zakona dužan je da za te radnike prijavu iz člana 25. pod b) tačka 1. ovog zakona podnese Zavodu za zapošljavanje u roku od 60 dana od dana početka primenjivanja ovog zakona.

Član 45

(brisano)

Član 46

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o evidencijama u oblasti rada (“Službeni list SFRJ”, broj 2/77).

Član 47

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Zakon o eksproprijaciji Republike Srpske

ePravo.ba

5. Januara 2020.

ZAKON O EKSPROPRIJACIJI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 112/2006, 37/2007, 66/2008 – ispr., 110/2008 i 106/2010 – odluka US, 121/2010 – odluka US, 2/2015 – odluka US i 79/2015)

I – OCHOBHE ОДРEДБE

Član 1

Ovim zakonom uređuju se uslovi, način i postupak eksproprijacije nepokretnosti za izgradnju objekata od opšteg interesa, odnosno izvođenje radova od opšteg interesa.

Član 2

Eksproprijacija je oduzimanje ili ograničenje prava vlasništva na nepokretnostima uz pravičnu naknadu koja ne može biti niža od tržišne vrijednosti nepokretnosti.

Član 3

(1) Nepokretnost se može eksproprisati radi izvođenja radova ili izgradnje objekata u oblasti: zdravstva, obrazovanja, socijalne zaštite, kulture, vodoprivrede, sporta, saobraćajne, energetske, telekomunikacijske i komunalne infrastrukture, objekata za potrebe državnih organa i organa lokalne samouprave, industrijskih objekata, obezbjeđenja zaštite životne sredine i zaštite od elementarnih nepogoda, kao i za istraživanje i eksploataciju rudnog i drugih prirodnih bogatstava.

(2) (brisano)

(3) Nepokretnost se ne može eksproprisati u svrhu poljoprivredne obrade.

Član 4

Predmet eksproprijacije su nepokretnosti u vlasništvu fizičkih i pravnih lica.

Član 5

(1) Nepokretnost se može eksproprisati nakon što je na način određen ovim zakonom utvrđen opšti interes za izgradnju objekta, odnosno izvođenje drugih radova na toj nepokretnosti.

(2) Izgradnja objekata, odnosno izvođenje radova mora biti u skladu sa odgovarajućim urbanističkim planskim dokumentom.

Član 6

(1) Eksproprijacija se može vršiti za potrebe Republike Srpske i jedinice lokalne samouprave, ako zakonom nije drugačije određeno (korisnik eksproprijacije).

(2) Korisnik će eksproprisane nepokretnosti prenositi investitorima radi izvođenja radova za izgradnju objekata za koje je utvrđen opšti interes, s tim što će se ugovorom regulisati međusobna prava i obaveze ugovornih strana koje nastaju eksproprijacijom nepokretnosti i izgradnjom objekata.

(3) Izuzetno, eksproprijacijom se može ustanoviti služnost u korist građana radi postavljanja vodovodnih i kanalizacionih cijevi, električnih i telefonskih kablova, gasovoda i u drugim slučajevima određenim zakonom.

Član 7

(1) Eksproprijacijom nepokretnost postaje vlasništvo korisnika eksproprijacije (potpuna eksproprijacija).

(2) Potpunom eksproprijacijom prestaju, pored prava vlasništva ranijeg vlasnika, i druga prava na toj nepokretnosti.

(3) Potpuna eksproprijacija zemljišta obuhvata i zgradu i druge građevinske objekte koji se na njemu nalaze.

Član 8

(1) Eksproprijacijom se može ustanoviti služnost na zemljištu i zgradi, kao i zakup na zemljištu na određeno vrijeme (nepotpuna eksproprijacija).

(2) Zakup se može ustanoviti samo u slučaju kad se zemljište, s obzirom na svrhu za koju se zakup predlaže, koristi za ograničeno vrijeme, a najviše do pet godina (u svrhu: istraživanja rudnog i drugog blaga).

(3) Zakup na poljoprivrednom zemljištu za površinsku eksploataciju industrijskih i ostalih mineralnih sirovina ustanovljava se ako se to zemljište nakon završene eksploatacije može privesti prvobitnoj kulturi i ako je ustanovljenje zakupa društveno i ekonomski opravdanije od potpune eksproprijacije tog zemljišta.

(4) Ako se usljed korišćenja zemljišta po osnovu zakupa uništi kultura zemljišta tako da se ono ne može koristiti na dosadašnji način, vlasnik tože zahtijevati da se izvrši potpuna eksproprijacija. Taj zahtjev se tože podnijeti nadležnot organu u roku od mjesec dana nakon prestanka zakupa.

Član 9

(1) Na određenoj nepokretnosti može se dozvoliti vršenje pripremnih radnji u svrhu eksproprijacije.

(2) Zemljište koje je пoтрeбнo za izgradnju oбjeктa ili za izvođenje drugih radova od opšteg interesa (radi smještaja radnika, materijala, mašina i sl.) može se privremeno zauzeti.

(3) Oдрeдбe ovog zakona koje se odnose na potpunu eksproprijaciju primjenjuju se i na privremeno zauzimanje, ako pojedinim oдрeдбaмa ovog zakona nije drugačije određeno.

Član 10

Eksproprijacijom nepokretnosti korisnik eksproprijacije stiče pravo da tu nepokretnost koristi u svrhu radi koje je eksproprijacija izvršena.

Član 11

(1) Na zahtjev vlasnika eksproprisaće se i preostali dio nepokretnosti ako se pri eksproprijaciji jednog dijela nepokretnosti utvrdi da vlasnik nema privrednog interesa da koristi preostali dio, odnosno ako je usljed toga na preostalom dijelu onemogućena ili bitno pogoršana njegova dotadašnja egzistencija ili mu je onemogućeno normalno korišćenje preostalog dijela nepokretnosti.

(2) Службeнo lice koje vodi postupak eksproprijacije dužno je da upozori vlasnika da može podnijeti zahtjev u smislu stava 1. ovog člana, a to upozorenje unosi se u zapisnik o raspravi.

(3) Zahtjev za eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti može se podnijeti do donošenja prvostepenog rješenja o eksproprijaciji.

(4) Eksproprijaciju preostalog dijela nepokretnosti vlasnik može tražiti i u жaлбeнoм postupku, ako nije bio upozoren u smislu stava 2. ovog člana.

Član 12

(1) Za eksproprisanu nepokretnost vlasniku pripada naknada u drugoj nepokretnosti, a ako korisnik eksproprijacije ne može oбeзбиjeдити takvu nepokretnost, određuje se pravična naknada u novcu, koja ne može biti niža od tržišne vrijednosti nepokretnosti koja se ekspropriše.

(2) Ranijem vlasniku koji stanuje u стaмбeнoj zgradi koja je predmet eksproprijacije ili u stanu, kao posebnom dijelu te zgrade, korisnik eksproprijacije dužan je prije rušenja zgrade oбeзбиjeдити drugu odgovarajuću стaмбeну zgradu ili stan u vlasništvo.

(3) Ranijem vlasniku eksproprisane poslovne prostorije korisnik eksproprijacije dužan je prije rušenja poslovne prostorije oбeзбиjeдити drugu odgovarajuću prostoriju u vlasništvo ili na privremeno korišćenje do pravosnažnog završetka postupka određivanja naknade.

(4) U slučaju kad se razlikuje vrijednost eksproprisanog objekta i objekta koji se daje na ime naknade u svojinu ili susvojinu, korisnik eksproprijacije, odnosno raniji vlasnik dužan je da drugoj strani isplati razliku u cijeni.

(5) Naknadu za eksproprisanu nepokretnost snosi korisnik eksproprijacije.

Član 13

Na područjima zahvaćenim elementarnim nepogodama većeg obima, eksproprijacija nepokretnosti sprovodi se prema posebnom postupku, koji je propisan ovim zakonom.

II – UTVRĐIVANjE OPŠTEG INTERESA

Član 14

(1) Odluku o utvrđivanju opšteg interesa za izgradnju objekta ili izvođenje radova na osnovu podnesenog prijedloga korisnika eksproprijacije donosi Vlada Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) nakon prethodno pribavljenog mišljenja skupštine jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se namjerava graditi ili izvoditi radovi, u skladu sa odgovarajućim planskim aktom.

(2) Skupština jedinice lokalne samouprave mišljenje iz stava 1. ovog člana dužna je dati u roku od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva.

(3) Odluka o utvrđivanju opšteg interesa iz stava 1. ovog člana objaviće se u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Član 15

(1) Smatra se da je opšti interes utvrđen ukoliko je posebnim zakonom propisano da je izgradnja određenih objekata ili izvođenje radova od opšteg interesa.

(2) (brisano)

Član 16

(1) Prije podnošenja prijedloga za utvrđivanje opšteg interesa, korisnik eksproprijacije dužan je u skladu sa prostornim planom izraditi plan eksproprijacije.

(2) Ukoliko za područje za koje se namjerava predložiti eksproprijacija postoji sprovedbeni urbanistički plan, plan eksproprijacije nije potrebno izraditi.

(3) Korisnik eksproprijacije dužan je da uz prijedlog za utvrđivanje opšteg interesa priloži plan eksproprijacije i uslove uređenja prostora.

Član 17

(1) Plan eksproprijacije mora sadržavati elaborat izrađen na osnovu i u skladu sa uslovima uređenja prostora.

(2) Uz plan eksproprijacije prilažu se podaci o vlasnicima čije se nepokretnosti eksproprišu.

(3) Plan eksproprijacije izlaže se na javni uvid u sjedištu jedinice lokalne samouprave na čijem se području namjerava graditi objekat ili izvoditi radovi od opšteg interesa.

(4) Plan eksproprijacije daje se na javni uvid u roku od 15 dana, te se u tom roku na taj plan mogu dati primjedbe organu koji je utvrdio uslove uređenja prostora.

(5) O primjedbama iz stava 4. ovog člana odlučuje načelnik opštine, odnosno gradonačelnik grada na prijedlog organa iz stava 4. ovog člana.

(6) Primjedbe koje su u suprotnosti sa prostornim planom neće se prihvatiti. U slučaju prihvatanja datih primjedbi, izrađuje se konačni plan eksproprijacije u skladu sa izmijenjenim uslovima uređenja prostora. Obavještenje o prihvatanju, odnosno neprihvatanju datih primjedbi objavljuje se u službenom glasniku jedinice lokalne samouprave.

Član 18

https://www.anwalt-bih.de

(1) Prijedlog za utvrđivanje opšteg interesa za eksproprijaciju podnosi lice koje prema odredbama ovog zakona može biti korisnik eksproprijacije.

(2) Prijedlog za utvrđivanje opšteg interesa podnosi se Vladi posredstvom organa uprave za imovinsko-pravne poslove, a sadrži elaborat eksproprijacije (geodetsko-katastarski plan područja eksproprijacije, podatke o pravima i druge podatke o nepokretnostima za koje se predlaže utvrđivanje opšteg interesa, procjenu vrijednosti nepokretnosti, svrhu eksproprijacije i druge podatke za utvrđivanje opšteg interesa).

(3) Vlada će o prijedlogu za utvrđivanje opšteg interesa odlučiti u roku od 30 dana od dana dostavljanja mišljenja skupštine jedinice lokalne samouprave iz člana 14. ovog zakona.

(4) Aktom o utvrđivanju opšteg interesa, u skladu sa odredbama ovog člana, odrediće se i korisnik eksproprijacije.

(5) Protiv akta o utvrđivanju opšteg interesa može se pokrenuti upravni spor.

III – PRIPREMNE RADNjE ZA EKSPROPRIJACIJU

Član 19

Pravno lice koje namjerava predložiti eksproprijaciju može zahtijevati da mu se radi izrade investicionog elaborata, podnošenja prijedloga za utvrđivanje opšteg interesa ili podnošenja prijedloga za eksproprijaciju, dozvoli da na određenoj nepokretnosti izvrši potrebne pripremne radnje, kao što je ispitivanje stabilnosti tla, premjeravanje zemljišta i drugo.

Član 20

(1) U prijedlogu za dozvolu vršenja pripremnih radnji mora se naznačiti svrha radi koje se namjerava predložiti eksproprijacija nepokretnosti na kojoj će se vršiti pripremne radnje, vlasnik te nepokretnosti, priroda, obim i svrha radnje, kao i vrijeme njihovog trajanja.

(2) O prijedlogu za dozvolu vršenja pripremnih radnji rješava organ uprave za imovinsko-pravne poslove.

Član 21

(1) Ako podnosilac prijedloga za dozvolu vršenja pripremnih radnji učini vjerovatnim da su takve radnje potrebne u svrhu eksproprijacije, organ za imovinsko pravne poslove dozvoliće takve pripremne radnje.

(2) Prilikom donošenja rješenja o dozvoli vršenja pripremnih radnji organ uprave za imovinsko pravne poslove brinuće se o tome da se te radnje ne vrše u vrijeme nepodesno za vlasnika nepokretnosti, s obzirom na kulturu zemljišta i svrhu za koju se nepokretnost koristi.

(3) U rješenju iz stava 2. ovog člana moraju se, pored ostalog, navesti pripremne radnje koje predlagač može vršiti, kao i rok do kada ih treba izvršiti.

(4) Rješenjem iz stava 2. ovog člana ne može se dozvoliti izvođenje građevinskih i drugih sličnih radova.

(5) Žalba izjavljena protiv rješenja o dozvoli vršenja pripremnih radnji ne odgađa njegovo izvršenje.

Član 22

(1) Predlagač u čiju je korist dozvoljeno vršenje pripremnih radnji dužan je da plati naknadu vlasniku nepokretnosti na kojoj su dozvoljene takve radnje.

(2) Odredbe ovog zakona o naknadi za privremeno zauzimanje i o postupku za određivanje visine naknade iz stava 1. ovog člana primjenjuju se i u slučaju dozvole vršenja pripremnih radnji.

IV – POSTUPAK EKSPROPRIJACIJE

Član 23

(1) Prijedlog za eksproprijaciju može podnijeti korisnik eksproprijacije nakon utvrđenog opšteg interesa za izgradnju objekata ili izvođenje radova.

(2) Prijedlog za eksproprijaciju podnosi se organu uprave za imovinsko-pravne poslove (u daljem tekstu: organ uprave), prema mjestu gdje se nalazi nepokretnost predložena za eksproprijaciju.

(3) Pravobranilaštvo Republike Srpske podnosi prijedlog za eksproprijaciju u ime pravnih lica koja zastupa prema zakonu.

(4) Prijedlog za eksproprijaciju može se podnijeti samo za vrijeme važenja akta o izgradnji objekta (zakon, odluka, rješenje i dr.), odnosno regulacionog plana ili urbanističkog projekta.

(5) Ako je opšti interes utvrđen aktom Vlade, prijedlog za eksproprijaciju može se podnijeti u roku od dvije godine od dana donošenja tog akta.

Član 24

U prijedlogu za eksproprijaciju nepokretnosti moraju biti naznačeni:

a) korisnik eksproprijacije,

b) nepokretnost za koju se predlaže eksproprijacija,

v) vlasnik nepokretnosti i

g) objekat, odnosno radovi zbog kojih se predlaže eksproprijacija.

Član 25

Uz prijedlog za eksproprijaciju moraju se podnijeti:

a) dokaz o utvrđenom opštem interesu za izgradnju objekata ili izvođenje radova (akt o utvrđivanju opšteg interesa, izvod iz regulacionog plana ili urbanističkog projekta);

b) izvod iz zemljišnih i drugih javnih knjiga u kojima se upisuje vlasništvo na nepokretnostima, koji sadrži podatke o nepokretnosti za koju se predlaže eksproprijacija, odnosno katastarske i druge podatke ako takve knjige ne postoje;

v) dokaz (zapisnik o sporazumu) da je korisnik eksproprijacije prethodno s vlasnikom nepokretnosti pokušao sporazumno da riješi pitanje sticanja prava vlasništva na određenoj nepokretnosti na drugi način (pisana ponuda, javni oglas, kupoprodaja, odricanje uz naknadu i sl.);

g) dokaz da su obezbijeđena potrebna sredstva i položena kod banke u visini približno potrebnoj za davanje naknade za nepokretnosti predložene za eksproprijaciju i troškove postupka eksproprijacije, odnosno dokaz o obezbijeđenoj drugoj odgovarajućoj nepokretnosti.

Član 26

(1) Poslije prijema prijedloga za eksproprijaciju nadležni organ uprave, po službenoj dužnosti, obavijestiće bez odgađanja vlasnika da je podnesen prijedlog za eksproprijaciju njegovih nepokretnosti, uz upozorenje iz člana 56. ovog zakona.

(2) Po službenoj dužnosti izvršiće se zabilježba eksproprijacije u zemljišnim i drugim javnim knjigama u kojima se vode podaci o nepokretnostima.

(3) Otuđenje nepokretnosti u pogledu koje je izvršena zabilježba eksproprijacije, kao i promjena drugih odnosa na nepokretnostima (promjena vlasništva i dr.) nema pravnog dejstva u odnosu na korisnika eksproprijacije.

Član 27

(1) Korisnik eksproprijacije i vlasnik nepokretnosti mogu pred organom uprave do donošenja rješenja iz člana 28. ovog zakona sklopiti sporazum.

(2) Sporazum sadrži naročito: oblik i visinu naknade i rok do kada je korisnik eksproprijacije dužan da ispuni obavezu u pogledu naknade.

(3) Sporazum se unosi u zapisnik, koji mora sadržavati podatke neophodne za ispunjenje obaveze korisnika eksproprijacije.

(4) Sporazum ima snagu izvršne isprave.

Član 28

(1) Rješenje o prijedlogu za eksproprijaciju donosi organ uprave na čijoj teritoriji se nalazi nepokretnost za koju se eksproprijacija predlaže.

(2) Prije donošenja rješenja o eksproprijaciji, organ uprave će saslušati vlasnika nepokretnosti o činjenicama u vezi sa eksproprijacijom.

(3) Ako postoji neslaganje zemljišno-knjižnog i faktičkog stanja na nepokretnosti, raspraviće se pravo vlasništva kao prethodno pitanje i druga prethodna pitanja.

Član 29

Ako su uz prijedlog za eksproprijaciju podneseni dokazi iz člana 25. ovog zakona i ako su tim dokazima utvrđene potrebne činjenice, organ uprave usvojiće rješenjem prijedlog za eksproprijaciju, a u protivnom odbiće taj prijedlog.

Član 30

Rješenje kojim se usvaja prijedlog za eksproprijaciju, pored ostalog, sadrži:

a) naznačenje akta prema kojem je utvrđen opšti interes;

b) naznačenje korisnika eksproprijacije;

v) naznačenje objekta ili radova radi čije se izgradnje nepokretnost ekspropriše;

g) naznačenje nepokretnosti koja se ekspropriše uz navođenje podataka iz zemljišnih i drugih javnih knjiga u kojima se vode evidencije o nepokretnostima;

d) naznačenje vlasnika i drugog nosioca stvarnog prava eksproprisane nepokretnosti i njegovo prebivalište ili sjedište;

đ) naznačenje da li vlasniku, i za koje eksproprisane nepokretnosti, pripada pravo na naknadu;

e) obavezu vlasnika da nepokretnost preda u posjed korisniku eksproprijacije, kao i rok predaje;

ž) obavezu korisnika da vlasniku eksproprisane stambene zgrade ili eksproprisanog stana kao posebnog dijela zgrade, odnosno eksproprisane poslovne prostorije, prije predaje u posjed, obezbijedi odgovarajuću stambenu zgradu, stan, odnosno poslovnu prostoriju u vlasništvo, ako se stranke nisu drugačije sporazumjele.

Član 31

Protiv rješenja iz člana 30. ovog zakona dopuštena je žalba, o kojoj odlučuje Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove.

Član 32

Troškove postupka eksproprijacije snosi korisnik eksproprijacije, izuzev troškova postupka nastalih povodom žalbe vlasnika nepokretnosti, ako je žalba odbijena.

Član 33

(1) (brisano)

(2) Korisnik eksproprijacije, stiče pravo na posjed eksproprisane nepokretnosti danom pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji, ukoliko je do tada ranijem vlasniku isplatila naknadu za eksproprisanu nepokretnost, odnosno predala u posjed drugu odgovarajuću nepokretnost, a u protivnom, danom isplate naknade, odnosno predajom u posjed druge odgovarajuće nepokretnosti, ukoliko se raniji vlasnik i korisnik eksproprijacije drugačije ne sporazumiju.

(3) Izuzetno, kada je u pitanju izgradnja objekata infrastrukture, Vlada može na zahtjev korisnika eksproprijacije koji je iznio valjane razloge za potrebu hitnog stupanja u posjed nepokretnosti, riješiti da mu se ta nepokretnost preda u posjed nakon konačnosti rješenja o eksproprijaciji, ako utvrdi da je to neophodno zbog hitnosti slučaja ili da bi se spriječila znatnija šteta.

(4) Prije donošenja rješenja iz prethodnog stava moraju se obezbijediti dokazi o stanju i vrijednosti eksproprisanih nepokretnosti (nalaz i mišljenje vještaka kao i druge relevantne dokaze u vezi sa procjenom vrijednosti eksproprisanih nepokretnosti).

(5) Odredba stava 3. ovog člana ne odnosi se na slučajeve kada je predmet eksproprijacije stambena ili poslovna zgrada, za koju korisnik eksproprijacije nije obezbijedio drugu odgovarajuću nepokretnost.

(6) Protiv rješenja iz stava 3. ovog člana može se voditi upravni spor.

(7) Tužba podnesena protiv rješenja iz stava 3. ovog člana ne odlaže njegovo izvršenje.

Član 34

(1) Ako je korisnik eksproprijacije stupio u posjed eksproprisane nepokretnosti prije pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji, a prijedlog za eksproprijaciju bude u daljem postupku pravosnažno odbijen, korisnik eksproprijacije dužan je da nadoknadi štetu koju je vlasniku prouzrokovao stupanjem u posjed nepokretnosti.

(2) Rješenje o odbijanju prijedloga za eksproprijaciju sadrži i obavezu korisnika eksproprijacije za vraćanje nepokretnosti u posjed vlasniku u roku od 15 dana od dana pravosnažnosti rješenja.

Član 35

(1) Korisnik eksproprijacije može do konačnosti rješenja o eksproprijaciji potpuno ili djelimično odustati od prijedloga za eksproprijaciju.

(2) Neće se usvojiti djelimičan odustanak od eksproprijacije ako bi time bila povrijeđena prava vlasnika nepokretnosti iz člana 11. ovog zakona i ako vlasnik istakne takav prigovor.

(3) Pravosnažno rješenje o eksproprijaciji poništiće se ili izmijeniti ako to korisnik eksproprijacije i raniji vlasnik zajednički zahtijevaju.

Član 36

(1) Na zahtjev ranijeg vlasnika eksproprisane nepokretnosti pravosnažno rješenje o eksproprijaciji poništiće se ako korisnik eksproprijacije u roku od deset godina od pravosnažnosti tog rješenja nije izvršio, prema prirodi objekta, znatnije radove na tom objektu.

(2) Pravosnažno rješenje o eksproprijaciji u slučaju iz prethodnog stava poništiće se i u dijelu ako se utvrdi da na dijelu eksproprisane nepokretnosti nisu izvršeni nikakvi radovi i da taj dio ne služi svrsi eksproprijacije.

(3) Ako su u slučaju iz st. 1. i 2. ovog člana eksproprisane nepokretnosti bile u suvlasništvu, pravosnažno rješenje o eksproprijaciji poništiće se ako takav zahtjev podnesu suvlasnici koji imaju više od polovine dijela eksproprisane nepokretnosti.

(4) Rok iz stava 1. ovog člana ne odvija se za vrijeme trajanja elementarnih nepogoda (poplava, zemljotres i dr.).

Član 37

(1) Zahtjev za poništavanje rješenja o eksproprijaciji raniji vlasnik može podnijeti nakon isteka deset godina od pravosnažnosti tog rješenja, ako korisnik eksproprijacije nije izvršio znatnije radove.

(2) O zahtjevu za poništenje rješenja o eksproprijaciji i o odustajanju od prijedloga za eksproprijaciju rješava organ uprave koji je o prijedlogu za eksproprijaciju rješavao u prvom stepenu.

(3) U slučaju spora, imovinski odnosi između korisnika eksproprijacije i vlasnika nepokretnosti rješavaće se pred nadležnim sudom.

Član 38

(1) Privremeno zauzimanje zemljišta koje je potrebno za izgradnju objekta ili za izvođenje radova od opšteg interesa na drugom zemljištu može se zatražiti prijedlogom za eksproprijaciju ili posebnim prijedlogom.

(2) U prijedlogu za privremeno zauzimanje zemljišta moraju se naznačiti: svrha zbog koje se predlaže privremeno zauzimanje zemljišta, nepokretnost koja će se privremeno zauzeti, vlasnik te nepokretnosti, kao i vrijeme trajanja privremenog zauzimanja.

(3) Privremeno zauzimanje će se ukinuti čim prestane potreba zbog koje je određeno, a najkasnije do završetka radova na glavnom objektu.

(4) O prijedlogu za određivanje privremenog zauzimanja zemljišta rješava organ uprave.

(5) Žalba protiv rješenja o određivanju privremenog zauzimanja zemljišta ne odgađa izvršenje tog rješenja.

(6) Odredbe ovog zakona koje se odnose na eksproprijaciju nepokretnosti primjenjuju se i na privremeno zauzimanje zemljišta ako ovim zakonom nije drugačije određeno.

Član 39

Troškove postupka privremenog zauzimanja zemljišta snosi korisnik eksproprijacije.

Član 40

Postupak sprovođenja eksproprijacije je hitan.

V – EKSPROPRIJACIJA NA PODRUČJIMA ZAHVAĆENIM ELEMENTARNIM NEPOGODAMA VEĆEG OBIMA

Član 41

(1) U slučajevima eksproprijacije na područjima zahvaćenim elementarnim nepogodama većeg obima (zemljotres, požar i sl.), a radi izgradnje objekata i izvođenja radova kojima se otklanjaju posljedice prouzrokovane tim nepogodama, primjenjivaće se odredbe ove glave.

(2) Područja na kojima će se primjenjivati odredbe ove glave, kao i vrijeme za koje će se primjenjivati utvrđuje Vlada.

Član 42

(1) Odluku o utvrđivanju opšteg interesa u slučajevima iz člana 41. donosi Vlada.

(2) Protiv rješenja iz prethodnog stava ne može se voditi upravni spor.

Član 43

(1) Zemljište u privatnom i državnom vlasništvu može se privremeno zauzeti i kada je to potrebno radi postavljanja i izgradnje privremenih objekata (poslovnih objekata, objekata za smještaj stanovništva, imovine i sl.).

(2) Rješenje kojim se odlučuje o potrebi privremenog zauzimanja zemljišta ima značaj rješenja o utvrđivanju opšteg interesa u smislu člana 15. ovog zakona.

(3) Žalba izjavljena protiv rješenja kojim se ustanovljava privremeno zauzimanje zemljišta ne odgađa izvršenje rješenja.

(4) Rješenje o privremenom zauzimanju zemljišta ukinuće se čim prestane potreba zbog koje je doneseno.

Član 44

(1) Korisnik eksproprijacije stiče pravo na posjed eksproprisane nepokretnosti kada rješenje o eksproprijaciji postane konačno.

(2) Izuzetno, Vlada može na zahtjev korisnika eksproprijacije riješiti da mu se nepokretnost preda u posjed prije nego što rješenje o eksproprijaciji postane konačno, ako utvrdi da je to neophodno zbog hitnosti slučaja.

(3) Protiv rješenja donesenog prema stavu 2. ovog člana ne može se voditi upravni spor.

Član 45

(1) Ako se ekspropriše stambena zgrada ili stan kao poseban dio zgrade, prije rušenja eksproprisane zgrade, korisnik eksproprijacije dužan je da ranijem vlasniku te zgrade ili stana privremeno obezbijedi nužni smještaj (određeni broj prostorija, električno osvjetljenje, voda i sl.).

(2) U slučaju iz prethodnog stava privremeni smještaj može trajati najduže 18 mjeseci, računajući od dana iseljenja zgrade ili stana.

Član 46

Ukoliko odredbama ove glave nije drugačije određeno, na područjima zahvaćenim elementarnim nepogodama većeg obima primjenjivaće se ostale odredbe ovog zakona.

Čl. 47-52

(brisano)

VII – NAKNADA ZA EKSPROPRISANU NEPOKRETNOST

1. Visina naknade

Član 53

(1) Naknada za eksproprisanu nepokretnost određuje se, po pravilu, davanjem druge odgovarajuće nepokretnosti koja odgovara vrijednosti nepokretnosti koja se ekspropriše u istoj opštini ili gradu, kojom se vlasniku nepokretnosti koja se ekspropriše omogućavaju približno isti uslovi korišćenja kakve je imao koristeći tu nepokretnost.

(2) Za bespravno izgrađene objekte graditelju pripada pravo na naknadu u visini njegovih ulaganja, ako je u vrijeme izgradnje objekta ispunjavao uslove za legalizaciju istog.

(3) Za bespravno izgrađene objekte poslije podnošenja prijedloga za eksproprijaciju vlasnik nema pravo na naknadu, ali može porušiti objekte i odnijeti materijal u roku koji odredi organ uprave, a u protivnom uklanjanje objekta izvršiće se o njegovom trošku.

(4) Uklanjanje objekta iz stava 2. ovog člana izvršiće organ jedinice lokalne samouprave nadležan za poslove urbanizma, a u skladu sa odredbama Zakona o uređenju prostora.

Član 54

(1) Ako vlasnik nepokretnosti koja se ekspropriše ne prihvati na ime naknade drugu odgovarajuću nepokretnost ili ako korisnik eksproprijacije ne može da obezbijedi takvu nepokretnost, određuje se pravična naknada u novcu, koja ne može biti niža od tržišne vrijednosti nepokretnosti koja se ekspropriše u vrijeme donošenja prvostepenog rješenja o eksproprijaciji, odnosno u vrijeme sklapanja sporazuma.

(2) Tržišna vrijednost izražena je u cijeni koja se za određenu nepokretnost može postići na tržištu i koja zavisi od odnosa ponude i potražnje u vrijeme njenog utvrđivanja.

Član 55

Lične i porodične prilike ranijeg vlasnika eksproprisane nepokretnosti uzeće se u obzir kao korektiv uvećanja visine utvrđene naknade, ako su te prilike od bitne važnosti za materijalnu egzistenciju ranijeg vlasnika, a naročito u slučaju ako je zbog eksproprijacije većeg dijela i cijelog zemljišta ili poslovne prostorije u kojoj je raniji vlasnik obavljao dozvoljenu poslovnu djelatnost, ugrožena njegova materijalna egzistencija, kao i u slučaju kad se zbog eksproprijacije članovi poljoprivrednog domaćinstva moraju seliti iz područja gdje su prebivali ili boravili.

Član 56

Raniji vlasnik nema pravo na naknadu troškova za ulaganje u zemljište i zgrade koje je izvršio nakon što je pisano obaviješten od organa uprave o podnesenom prijedlogu za eksproprijaciju, osim onih troškova koji su bili neophodni za redovno korišćenje nepokretnosti.

Član 57

Naknada za voćna stabla i vinovu lozu određuje se:

a) za voćna stabla i vinovu lozu koji se nalaze u stadijumu davanja plodova – u visini cijelog prihoda tog stabla, odnosno loze, za onoliko godina koliko je potrebno za podizanje te vrste voćnog stabla, odnosno loze i njihov razvoj do stadijuma davanja plodova;

b) za voćna stabla i vinovu lozu koji nisu počeli da daju plodove – u visini troškova potrebnih za nabavke, sađenje i uzgoj takvih sadnica;

v) pored naknade po prethodnom stavu, određuje se i naknada za tehničko drvo prema mjerilima za davanje naknade za šumsko drvo, ukoliko raniji vlasnik posječena stabla ne zadržava.

Član 58

Naknada za eksproprisano zemljište pod šumom određuje se u visini naknade koja bi se odredila za najbliži pašnjak istog položaja.

Član 59

(1) Naknada za drvnu masu (zrelu ili približno zrelu šumu) određuje se na osnovu vrijednosti drveta na panju, utvrđene u skladu sa osnovima cijena i aktima donesenim na osnovu tog sistema za proizvedene sortimente (nakon odbitka troškova proizvodnje).

(2) Naknade za šumske kulture koje nisu dostigle tehničku zrelost određuje se:

a) za mlade sadnice kod kojih bi troškovi eksploatacije bili veći od vrijednosti prosječne drvne mase -naknada stvarnih troškova nabavke sadnica, sađenja i uzgoja;

b) za ostala starija stabla – naknada za drvnu masu po mjerilima iz prethodnog stava uvećana za vrijednosti prirasta izgubljenog zbog privremene sječe.

(3) Troškovi podizanja mlade šume, nastale vještačkim putem, utvrđuju se u visini troškova pošumljavanja, a troškovi podizanja mlade šume nastale prirodnim putem – u visini troškova vještačkog pošumljavanja sjemenom.

Član 60

Naknada za eksproprisano poljoprivredno, građevinsko i gradsko građevinsko zemljište određuje se u novcu, tako da ona bude pravična i ne niža od tržišne vrijednosti takvog zemljišta.

Član 61

(1) Visina naknade za eksproprisanu nepokretnost u sudskom postupku određuje se prema okolnostima u vrijeme donošenja prvostepenog rješenja o naknadi.

(2) Ako je korisniku eksproprijacije predata nepokretnost u posjed prije pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji, vlasnik ima pravo da bira da mu se naknada odredi ili prema okolnostima u vrijeme predaje nepokretnosti ili u vrijeme donošenja prvostepenog rješenja o naknadi.

Član 62

Raniji vlasnik ima pravo i na naknadu izgubljene koristi koju bi ostvario dotadašnjim načinom iskorišćavanja eksproprisane nepokretnosti za vrijeme od dana predaje te nepokretnsoti u posjed korisniku eksproprijacije do dana prijema u posjed nepokretnosti date u zamjenu ili do isteka rokova određenih za isplatu, odnosno deponovanje novčane naknade.

Član 63

(1) Raniji vlasnik eksproprisanog zemljišta ima pravo sabrati usjeve i sakupiti plodove koji su sazrjeli u vrijeme stupanja u posjed korisnika eksproprisanog zemljišta.

(2) Ako do stupanja u posjed korisnika eksproprijacije raniji vlasnik nije bio u mogućnosti sabrati usjeve i sakupiti plodove, pripada mu pravo na naknadu za usjeve nakon odbitka potrebnih troškova koje bi imao do žetve ili berbe.

Član 64

U slučaju ustanovljenja služnosti, naknada se određuje u iznosu za koji je usljed ustanovljene služnosti umanjena tržišna vrijednost nepokretnosti, kao i za nastalu štetu.

Član 65

(1) U slučaju ustanovljenja zakupa naknada se određuje u visini zakupnine koja se postiže na tržištu.

(2) Naknada se može odrediti u obliku jednokratnog iznosa za cijelo vrijeme trajanja zakupa ili u povremenim davanjima koja se plaćaju u jednakim vremenskim razmacima.

(3) Naknada se računa od dana kada je korisnik eksproprijacije stupio u posjed zemljišta.

(4) Za eventualnu štetu nastalu ustanovljenjem zakupa zakupoprimac odgovara vlasniku zemljišta po opštim propisima o odgovornosti za štetu.

Član 66

Naknada za privremeno zauzimanje zemljišta određuje se u visini i na način kako je to ovim zakonom određeno za naknadu u slučaju ustanovljenja zakupa.

Član 67

(1) Ako je riječ o eksproprijaciji nepokretnosti tolikog obima da se zbog toga znatan broj stanovnika mora iseliti iz kraja u kome se eksproprisane nepokretnosti nalaze, posebnim zakonom mogu se propisati oblici i uslovi naknade.

(2) Raniji vlasnik može zahtijevati da se naknada odredi prema odredbama ovog zakona, ako je to za njega povoljnije.

(3) Korisniku eksproprijacije ne može se eksproprisana nepokretnost predati u posjed dok prema ranijim vlasnicima ne ispuni obaveze u pogledu naknade određene na osnovu posebnog zakona.

2. Postupak za određivanje naknade

Član 68

(1) Poslije pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji, organ uprave dužan je da bez odgađanja zakaže i održi usmenu raspravu za sporazumno određivanje naknade za eksproprisanu nepokretnost.

(2) Organ uprave nastojaće da stranke postignu sporazum o naknadi, upozoravajući ih na njihova prava i obaveze prema odredbama ovog zakona.

(3) Radi pripremanja rasprave, stranke mogu podnijeti svoje ponude, a organ uprave pribaviće pisana obavještenja od drugih organa o činjenicama koje mogu biti od značaja za određivanje visine naknade.

Član 69

(1) Sporazum o naknadi za eksproprisane nepokretnosti mora sadržavati oblik i visinu naknade i rok u kome je korisnik eksproprijacije dužan da ispuni obaveze u pogledu naknade.

(2) Sporazum o naknadi unosi se u zapisnik koji mora da sadrži sve podatke neophodne za ispunjavanje obaveze korisnika eksproprijacije.

(3) Sporazum o naknadi ili dijelu naknade zaključen je kad obje stranke potpišu zapisnik u koji je sporazum unesen.

(4) Zapisnik u koji je unesen sporazum o naknadi ima snagu izvršne isprave.

Član 70

(1) Ako se ne postigne sporazum o naknadi u roku od dva mjeseca od dana pravosnažnosti rješenja o eksproprijaciji, organ uprave će bez odgađanja dostaviti pravosnažno rješenje o eksproprijaciji sa svim spisima nadležnom sudu na čijem području se nalazi eksproprisana nepokretnost, radi određivanja naknade u vanparničnom postupku.

(2) Organ iz prethodnog stava može i prije isteka roka od dva mjeseca dostaviti rješenje o eksproprijaciji sa spisima nadležnom sudu, ako iz izjava i ponašanja stranaka zaključi da se ne može postići sporazum o naknadi.

(3) Ako organ uprave u određenom roku ne postupi po odredbi stava 1. ovog člana, raniji vlasnik eksproprisane nepokretnosti, kao i korisnik eksproprijacije, mogu se neposredno obratiti nadležnom sudu radi određivanja naknade.

Član 71

Postupak određivanja naknade za eksproprisanu nepokretnost je hitan.

Član 72

(1) Danom pravosnažnosti rješenja o potpunoj eksproprijaciji na eksproprisanim nepokretnostima prestaju hipoteke, lične služnosti i druga stvarna prava.

(2) Ako je na eksproprisanoj nepokretnosti postojala hipoteka, pravo plodouživanja ili neko drugo stvarno pravo, korisnik eksproprijacije dužan je da odgovarajući iznos naknade položi kod banke na poseban račun, osim u slučajevima kada je vlasniku eksproprisane nepokretnosti opterećene hipotekom data na ime naknade druga nepokretnost – u tom slučaju hipoteka prelazi na tu nepokretnost.

(3) Stvarna prava iz stava 1. ovog člana brišu se u zemljišnim knjigama na prijedlog korisnika eksproprijacije, ukoliko je prethodno kod banke položio odgovarajući iznos naknade.

(4) U slučaju iz stava 2. ovog člana banka će isplatiti naknadu vlasniku eksproprisane nepokretnosti, odnosno naknadu nosiocu stvarnog prava, samo na osnovu njihovog pisanog sporazuma ovjerenog od nadležnog suda ili sudske odluke.

Član 73

Uknjiženje prava vlasništva i drugih stvarnih prava na eksproprisanoj nepokretnosti, kao i na nepokretnosti koja je data na ime naknade ranijem vlasniku, izvršiće se na osnovu pravosnažnog rješenja o eksproprijaciji i dokaza o isplaćenoj naknadi, ukoliko je tim rješenjem određena naknada u novcu, odnosno dokaza o sticanju prava vlasništva ranijeg vlasnika na drugoj odgovarajućoj nepokretnosti, a na zahtjev korisnika eksproprijacije ili ranijeg vlasnika nepokretnosti.

VIII – KAZNENE ODREDBE

Član 74

(1) Novčanom kaznom od 500,00 do 3.000,00 KM kazniće se investitor ako uz prijedlog za eksproprijaciju dostavi netačne ili neistinite podatke o tome da ima posebna sredstva potrebna za davanje naknade i troškova postupka.

(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 250,00 do 1.500,00 KM.

Član 75

Novčanom kaznom od 250,00 do 1.500,00 KM kazniće se za prekršaj lice:

a) ako ometa ili ne dopušta izvršenje rješenja o dozvoli vršenja pripremnih radnji;

b) ometa ili ne dopušta izvršenje rješenja o eksproprijaciji.

IX – PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 76

(1) Postupak po prijedlogu za eksproprijaciju koji nije okončan do dana stupanja na snagu ovog zakona završiće se po odredbama ovog zakona.

(2) Postupak određivanja naknade za eksproprisanu nepokretnost, u kome do dana stupanja na snagu ovog zakona nije zaključen sporazum o naknadi, odnosno nije donesena pravosnažna sudska odluka završiće se po odredbama ovog zakona.

Član 77

Danom stupanja na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o eksproprijaciji (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 8/96, 15/96 i 64/04).

Član 78

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Samostalni članovi Zakona o izmjenama
Zakona o eksproprijaciji

(“Sl. glasnik RS”, br. 79/2015)

Član 8

Zadužuje se Zakonodavni odbor Narodne skupštine Republike Srpske da utvrdi prečišćeni tekst Zakona.

Član 9

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Zakon o električnoj energiji Republike Srpske

ePravo.ba

5. Januara 2020.

ZAKON O ELEKTRIČNOJ ENERGIJI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 8/2008 – prečišćen tekst, 34/2009, 92/2009 i 1/2011)

I – OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Zakon o električnoj energiji (Zakon) uspostavlja pravila za proizvodnju i distribuciju električne energije na prostoru Republike Srpske i domaće trgovine u ime Republike Srpske. Zakon reguliše uspostavljanje i rad elektroenergetskog sistema isključivo u naprijed navedenim oblastima.

Cilj ovog zakona je da utvrdi uslove potrebne za racionalan i ekonomičan razvoj djelatnosti proizvodnje i distribucije električne energije na prostoru Republike Srpske, da stvori uslove za život i rad i da promoviše preduzeća za pružanje javnih usluga za nesmetano snabdijevanje potrošača električnom energijom.

Zakon se zasniva na opšteprihvaćenim međunarodnim standardima na polju električne energije i teži da promoviše postepenu liberalizaciju nacionalnog tržišta električne energije. Pri tome Zakon slijedi principe nediskriminacije i ravnopravnosti lica i svojine.

Član 2

Ovaj zakon je u skladu sa Zakonom o prenosu, Državnoj elektroenergetskoj regulatornoj komisiji i Nezavisnom operateru sistema u Bosni i Hercegovini (BiH Zakon), koji reguliše uspostavljanje i definiše funkcije i ovlašćenja Državne elektroenergetske regulatorne komisije za električnu energiju (DERK), Nezavisnog operatera sistema (NOS) i kompanije za prenos električne energije. Zakon BiH ima pravnu snagu na nivou Bosne i Hercegovine nad prenosom, DERK-om, NOS-om i funkcijama vezanim za prenos, DERK i NOS i u Republici Srpskoj, sa ciljem obezbjeđenja kontinuirane isporuke električne energije po definisanim standardima kvaliteta.

U slučaju sukoba odredbi ovog zakona i Zakona o prenosu, Državnoj elektroenergetskoj regulatornoj komisiji i Nezavisnom operateru sistema u Bosni i Hercegovini u vezi sa prenosom pogona prenosnog sistema i međunarodnom trgovinom, primjenjivaće se odredbe Zakona o prenosu, Državnoj elektroenergetskoj regulatornoj komisiji i Nezavisnom operateru sistema električne energije u Bosni i Hercegovini.

Član 3

U ovom zakonu:

– “električna energija” označava robu za koju se proizvodnja, distribucija, promet i korišćenje propisuju odredbama ovog zakona i na osnovu njega donesenih podzakonskih akata;

– “proizvodnja” označava proizvodnju električne energije u hidroelektranama, termoelektranama i drugim elektranama koje su priključene na prenosnu ili distributivnu mrežu, kao i proizvodnju za vlastite potrebe;

– “proizvođač” označava fizičko ili pravno lice koje proizvodi električnu energiju;

– “proizvođač za vlastite potrebe” označava fizičko ili pravno lice koje električnu energiju, u suštini, proizvodi za vlastite potrebe;

– “nezavisni proizvođač” je proizvođač koji ne vrši funkcije prenosa ili distribucije električne energije na teritoriji Republike Srpske;

– “obnovljivi izvori električne energije” označavaju izvore električne energije koji su sačuvani u prirodi i koji se obnavljaju u cijelosti ili djelimično, posebno energija vodotokova, vjetra, biomasa, geotermalna i neakumulisana solarna energija;

– “prenos” označava prenošenje električne energije u visokonaponskom povezanom sistemu, sa ciljem njene isporuke krajnjim kupcima ili distributerima;

– “distribucija” označava prenošenje električne energije kroz distributivne sisteme srednjeg i niskog napona, sa ciljem njene isporuke kupcima;

– “kupci” označavaju kupce na veliko, krajnje kvali-fikovane i nekvalifikovane kupce i distributivna preduzeća;

– “kupci na veliko” označavaju pravna lica koja kupuju i prodaju električnu energiju kupcima, sem krajnjim kupcima kojima nije dozvoljeno da slobodno biraju isporučioca električne energije i koja se, na teritoriji Republike Srpske, ne bave proizvodnjom, prenosom ili distribucijom električne energije;

– “krajnji kupac” označava kupca koji kupuje električnu energiju za svoje vlastite potrebe i korišćenje;

– “kvalifikovani kupac” označava kupca koji je priključen na prenosnu ili distributivnu mrežu i kome je dozvoljeno da električnu energiju kupuje po svom izboru;

– “nekvalifikovani kupac” označava krajnjeg kupca za koga se električna energija dobavlja na regulisani način i po regulisanim cijenama (tarifama);

– “interkonektori” označavaju opremu koja se koristi za povezivanje elektroenergetskih sistema;

– “povezani sistemi” označavaju izvjestan broj prenosnih i distributivnih sistema koji su povezani pomoću jednog ili više interkonektora;

– “korisnik sistema” podrazumijeva svako fizičko ili pravno lice koje snabdijeva ili koga snabdijeva neki prenosni ili distributivni sistem;

– “snabdijevanje” podrazumijeva prodaju, uključujući i preprodaju električne energije kupcima;

– “elektroenergetski objekti krajnjih kupaca” podrazumijevaju elektroenergetske objekte koji se nalaze iza mjesta priključenja na elektroenergetsku mrežu;

– “postupak licitacije” označava postupak kojim se planirane dodatne potrebe i zamjena kapaciteta pokrivaju isporukama iz novih ili postojećih proizvodnih kapaciteta;

– “trgovac” označava pravno lice koje se bavi trgovinom električne energije;

– “DERK” označava Državnu elektroenergetsku regulatornu komisiju definisanu Zakonom o prenosu, Državnom elektroenergetskom regulatoru i Nezavisnom operateru sistema;

– “NOS” označava Nezavisnog operatera sistema definisanog Zakonom o prenosu, Državnom elektroenergetskom regulatoru i Nezavisnom operateru sistema.

Član 4

Elektroenergetski objekti, uređaji, vodovi i postrojenja elektroenergetskih preduzeća i krajnjih kupaca, u djelatnostima koje reguliše ovaj zakon, grade se, koriste i održavaju u skladu sa propisima Republike Srpske, standardima i tehničkim normativima koji se odnose na tu vrstu objekata, kao i propisima Republike Srpske kojima su utvrđeni uslovi u pogledu zaštite životne sredine i ne smiju ugrožavati bezbjednost ljudi i imovine.

II – ELEKTROENERGETSKA POLITIKA

Član 5

Vlada Republike Srpske vodi elektroenergetsku politiku u skladu sa Zakonom o energetici i ovim zakonom.

Elektroenergetskom politikom koja je sastavni dio energetske politike obezbjeđuje se:

– struktura i kvalitet napajanja električnom energijom,

– dugoročna uravnoteženost razvoja elektroenergetske i energetske privrede u cjelini sa kretanjem potrošnje energije,

– mogućnosti korišćenja različitih primarnih izvora energije,

– upotreba obnovljivih izvora za proizvodnju električne energije,

– briga za efikasno korišćenje energije,

– očuvanje ekološke ravnoteže pri proizvodnji, prenosu i korišćenju električne energije,

– konkurentnost na tržištu električne energije i tržištu drugih vidova energije,

– kvalitetno snabdijevanje električnom energijom na tržištu električne energije u Republici Srpskoj i

– racionalna potrošnja električne energije.

Član 6

Elektroenergetskom politikom obezbjeđuje se pristup na distributivnu mrežu po principu nediskriminacionog pristupa treće strane.

Član 7

Vlada Republike Srpske donosi dugoročne i godišnje elektroenergetske bilanse.

Elektroenergetskim bilansima okvirno se planira ukupna potrošnja električne energije i načini snabdijevanja električnom energijom u srednjoročnom i dugoročnom periodu, u saradnji sa NOS-om.

Elektroenergetski bilans sadrži:

– strukturu potrošnje električne energije,

– način snabdijevanja električnom energijom,

– zahtjeve u pogledu ekološke zaštite i mjere kojima se ona obezbjeđuje,

– strukturu i karakteristike potrošnje novih i proširenje postojećih potrošača,

– viškove električne energije,

– planove i prognoze, na osnovu preporuka proizvođača i distributera, u kooperaciji sa NOS-om.

Dugoročni elektroenergetski bilans odnosi se na razdoblje od pet godina unaprijed.

III – OBAVLjANjE ELEKTROENERGETSKE DJELATNOSTI

Član 8

Elektroenergetskim djelatnostima koje su predmet ovog zakona smatraju se:

– proizvodnja električne energije,

– distribucija električne energije,

– trgovina i snabdijevanje električnom energijom.

Član 9

Elektroenergetske djelatnosti iz člana 8. obavljaju:

– preduzeća za proizvodnju električne energije,

– preduzeća za distribuciju električne energije,

– preduzeća za trgovinu i snabdijevanje električnom energijom.

Preduzeće iz stava 1. ovog člana, kao i preduzeća koja obavljaju jednu ili više elektroenergetskih djelatnosti iz člana 8. Zakona, a koja u strukturi kapitala, direktno ili indirektno, imaju najmanje 50% (pedeset odsto) plus jednu akciju ili udjela u vlasništvu Akcijskog fonda Republike Srpske, jesu javna preduzeća, u smislu člana 2. Zakona o javnim preduzećima (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 75/04) i obavljaju djelatnost od opšteg interesa u smislu člana 4. Zakona o sistemu javnih službi (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 68/07).

Preduzeća iz stava 2. ovog člana prvenstveno obavljaju elektroenergetsku djelatnost od opšteg interesa, kao obavezu u sistemu javne usluge, radi:

– snabdijevanja nekvalifikovanih kupaca i kvalifikovanih kupaca električne energije, koji se u skladu sa propisima snabdijevaju kao nekvalifikovani kupci,

– proizvodnje električne energije radi snabdijevanja nekvalifikovanih kupaca i kvalifikovanih kupaca električne energije, koji se u skladu sa propisima snabdijevaju kao nekvalifikovani kupci i

– distribucije električne energije za sve kupce.

Pored javnih preduzeća iz stava 2. ovog člana, obavezu pružanja javne usluge mogu imati i druga preduzeća koja su se na to obavezala kao koncesionar u ugovoru o dodjeli koncesije, u svrhu proizvodnje električne energije, što se navodi u uslovima dozvole za obavljanje elektroenergetske djelatnosti.

Proizvodnjom električne energije, na način i pod uslovima utvrđenim ovim zakonom, mogu se baviti preduzeća iz stava 1. ovog člana, građani i pravna lica za svoje potrebe, uz mogućnost plasmana viškova električne energije na tržište.

Član 10

Preduzeća za proizvodnju električne energije i preduzeća za distribuciju električne energije ne mogu se baviti poslovima prenosa električne energije nakon uspostavljanja kompanije za prenos Bosne i Hercegovine.

Preduzeća koja za svoje potrebe kupuju električnu energiju kao nekvalifikovani kupci ne mogu se baviti proizvodnjom električne energije za tržište, osim onih koji imaju obavezu pružanja javne usluge.

Član 11

U cilju sigurnog i ekonomičnog snabdijevanja kupaca električnom energijom u sistemu obaveze javne usluge, efikasnog korišćenja proizvodnih kapaciteta i poboljšanja konkurentske sposobnosti na tržištu električne energije, javna preduzeća iz člana 9. stav 2. ovog zakona zaključuju ugovor, kojim uređuju međusobne ekonomske odnose.

Ugovor iz stava 1. ovog člana uvažava principe koje odlukom utvrđuje Vlada Republike Srpske, a koji se zasnivaju na sljedećim osnovima:

– tarifama i cijenama utvrđenim od strane Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske i Državne elektroenergetske regulatorne komisije,

– tržišnim cijenama na slobodnom tržištu električne energije,

– zadovoljavanju potreba svih kupaca električne energije koji se snabdijevaju u sistemu obaveze javne usluge,

– ravnopravnom učešću proizvodnih preduzeća u snabdijevanju kupaca koji se snabdijevaju električnom energijom u sistemu obaveze javne usluge, što podrazumijeva njihovo jednako procentualno učešće u odnosu na bilansiranu proizvodnju za svako proizvodno preduzeće,

– jedinstvenoj ponudi na tržištu električne energije kod prodaje viškova i nabavci nedostajućih količina električne energije za snabdijevanje kupaca u sistemu obaveze javne usluge i

– pružanju pomoćnih usluga u okviru balansno odgovorne strane.

Do zaključivanja ovog ugovora, u cilju zaštite opšteg interesa, uređenje međusobnih ekonomskih odnosa javnih preduzeća iz člana 9. stav 2. ovog zakona vrši se na osnovu odluke Vlade Republike Srpske.

IV – REGULISANjE OBAVLjANjA ELEKTROENERGETSKE DJELATNOSTI

Član 12

Regulisanje elektroenergetskih djelatnosti iz člana 8. Zakona vrši Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija).

Član 13

Nadležnosti Regulatorne komisije su:

– nadzor i regulisanje odnosa između proizvodnje, distribucije i kupaca električne energije, uključujući i trgovce električnom energijom,

– propisivanje metodologije i kriterijuma za utvrđivanje cijene korišćenja distributivne mreže i cijena snabdijevanja nekvalifikovanih kupaca električnom energijom i metodologije za utvrđivanje naknade za priključenje na distributivnu mrežu,

– donošenje tarifnog sistema za prodaju električne energije i korišćenje distributivne mreže,

– utvrđivanje tarifnih stavova za korisnike distributivnih sistema i tarifnih stavova za nekvalifikovane kupce,

– izdavanje ili oduzimanje dozvola za proizvodnju, distribuciju i trgovinu električnom energijom,

– donošenje opštih uslova za isporuku električne energije.

Član 14

U izvršavanju ovlašćenja i obavljanju funkcija, u skladu sa svojim ovlašćenjima po ovom zakonu, Regulatorna komisija je nadležan da:

– unapređuje efikasnost, pouzdanost i ekonomičnost sistema za proizvodnju, distribuciju i razmjenu električne energije;

– unapređuje konkurentnost;

– podstiče efikasnost, ekonomičnost i sigurnost u korišćenju električne energije;

– reguliše sigurnost snabdijevanja, kvalitet usluge i tarife, imajući u vidu interese kupaca i potrebe preduzeća za isporuku električne energije;

– obezbjeđuje pravičnost u snabdijevanju električnom energijom;

– obezbjeđuje transparentno i nediskriminatorsko ponašanje na tržištu električne energije;

– obezbjeđuje da elektroenergetska djelatnost na teritoriji Republike Srpske ne utiče nepovoljno na zdravlje, sigurnost i zaštitu životne sredine;

– nadzire efikasnost mehanizama i postupaka koji obezbjeđuju sistemsku srednjoročnu i dugoročnu ravnotežu između potrošnje i isporuka električne energije;

– stvara uslove za razvoj elektroenergetskog sistema (proizvodnje i distribucije);

– donosi mjere za sprečavanje zloupotrebe monopolskih ponašanja korisnika dozvole izdate od strane Regulatorne komisije .

Član 15

Regulatorna komisija propisuje pravila i procedure i u skladu s tim Regulatorna komisija rješava sporove između učesnika.

Regulatorna komisija određuje troškove sporova između učesnika i njegova odluka o troškovima je obavezujuća za stranke u sporu.

Član 16

Regulatorna komisija je dužan da, na zahtjev stranke, rješava u sporu u vezi sa:

– pravom na napajanje električnom energijom,

– pravom pristupa na distributivnu mrežu,

– obavezom isporuke električne energije,

– tarifama po kojima se energija isporučuje,

– zastojima u napajanju električnom energijom,

– odbijanjem isporuke električne energije i

– kvalitetom napajanja električnom energijom.

Za rješavanje zahtjeva iz prethodnog stava Regulatorna komisija može imenovati pravno ili fizičko lice da radi na prikupljanju činjenica.

Član 17

U svom radu Regulatorna komisija sarađuje sa Državnom elektroenergetskom regulatornom komisijom (DERK), Nezavisnim operaterom sistema (NOS) i Jedinstvenom prenosnom kompanijom Bosne i Hercegovine, a o svom radu dužan je izvještavati Narodnu skupštinu Republike Srpske, najmanje jednom godišnje.

Član 18

Regulatorna komisija može zahtijevati od svakog imaoca dozvole da osigura podatke i informacije koje su mu potrebne u svrhu primjene ovog zakona.

Imalac dozvole dužan je dostavljati podatke i informacije iz stava 1. ovog člana u traženim rokovima, te sarađivati sa Regulatornom komisijom .

Informacije imaoca dozvole Regulatorna komisija dužan je koristiti samo u svrhu obavljanja svoje djelatnosti.

Imalac dozvole koji u obavljanju svojih dužnosti dođe do podataka za koje se može logično pretpostaviti da su povjerljivog karaktera obavezan je čuvati povjerljivost takvih podataka.

V – PROIZVODNjA ELEKTRIČNE ENERGIJE

Član 19

Preduzeće koje obavlja djelatnost proizvodnje električne energije ima pravo:

– u svojim proizvodnim objektima koristiti izvore energije koje smatra najpovoljnijim, proizvodeći potrebnu energiju, poštujući tehničke karakteristike i uslove zaštite okoline, koji su utvrđeni u dozvoli i određeni propisima;

– ugovarati isporuke i prodaju električne energije pod uslovima utvrđenim ovim zakonom i drugim propisima;

– pristupa prenosnoj mreži pod uslovima koje utvrđuje Državna regulatorna komisija za električnu energiju, odnosno pristupa distributivnim mrežama pod uslovom koje utvrđuje Regulatorna komisija .

Član 20

Preduzeće koje obavlja djelatnost proizvodnje električne energije ima obavezu da:

– poštuje uslove iz dozvole za obavljanje elektroenergetske djelatnosti,

– posjeduje mjerni uređaj koji omogućava određivanje energije koja se predaje u odgovarajuću mrežu,

– pridržava se pravila djelovanja na tržištu koja su propisana za tržište električne energije,

– zadovoljava i poštuje propisane tehničke i pogonske uslove, kao i uslove zaštite okoline.

U skladu sa Zakonom o prenosu, regulatoru i operateru sistema električne energije Bosne i Hercegovine, a radi osiguranja jedinstvenog tržišta električne energije u Bosni i Hercegovini, te nediskriminišućeg tretmana građana Bosne i Hercegovine pri distribuciji i snabdijevanju električnom energijom, ovim zakonom utvrđuje se obaveza obezbjeđenja potrebnih količina električne energije svim pravnim, odnosno fizičkim licima u nadležnosti Regulatorne komisije pod jednakim uslovima. Izuzetno od odredbe člana 54, a u skladu sa članom 63. ovog zakona, Regulatorna komisija će odgovarajućom dozvolom, odnosno izmjenama dozvole obuhvatiti obavezu snabdijevanja potrošača unutar Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine, kako je precizirano u st. 4. i 5. ovog člana.

Elektroprivreda Republike Srpske dužna je da obezbijedi električnu energiju u količinama neophodnim za zadovoljavanje svih potreba nekvalifikovanih i kvalifikovanih kupaca u Republici Srpskoj.

Elektroprivreda Republike Srpske može zaključiti ugovor sa licenciranim javnim komunalnim preduzećem u Brčko Distriktu, koji predviđa snabdijevanje električnom energijom do 100% predviđenih godišnjih potreba potrošača u Brčko Distriktu, te mogućnost automatskog produženja važenja takvog ugovora.

https://www.anwalt-bih.de

Elektroprivreda Republike Srpske može ponuditi ugovor iz stava 4. ovog člana do 30. oktobra tekuće godine. Ukoliko do 30. novembra tekuće godine takav ugovor ne bude zaključen ili ukoliko licencirano javno komunalno preduzeće iz Brčko Distrikta ne zaključi takav ugovor sa drugim isporučiocem električne energije ili ne dođe do automatskog produženja jednog od navedenih ugovora, Elektroprivreda Republike Srpske dužna je da obezbijedi 50% predviđenih godišnjih potreba Brčko Distrikta za električ nom ener gi jom.

Obaveze Elektroprivrede Republike Srpske regulisane prethodnim st. ovog člana, kao i sadržaj i trajanje bilo kojeg ugovora zaključenog u saglasnosti sa tim obavezama biće usklađeni sa aktivnostima i dinamikom otvaranja tržišta električne energije u Bosni i Hercegovini.

Elektroprivreda Republike Srpske će obezbijediti električnu energiju u količini navedenoj u st. 4. i 5. ovog člana za Brčko Distrikt Bosne i Hercegovine po istim uslovima i tarifnim stavovima koji se primjenjuju na istu kategoriju potrošača u Republici Srpskoj u skladu sa mjernim mjestom. Cijena električne energije koja se naplaćuje javnom komunalnom preduzeću Brčko Distrikta neće uključivati distributivne troškove unutar Brčko Distrikta.

Objekti za proizvodnju električne energije moraju zadovoljavati utvrđene kriterijume zaštite okoline i osiguravati trajnu kontrolu uticaja na okolinu.

Član 21

Preduzeće koje u pojedinačnom proizvodnom objektu proizvodi električnu energiju, koristeći otpad ili obnovljive izvore energije, na ekonomski primjeren način i u skladu sa mjerama zaštite okoline, može steći položaj kvalifikovanog proizvođača, po osnovu uslova koje propisuje Regulatorna komisija .

Podsticaje za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora, uključujući i otpad, kao i kombinovanu proizvodnju toplotne i električne energije propisuje Regulatorna komisija , a sve u svrhu postizanja ciljeva proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora i energetske efikasnosti, definisanih elektroenergetskom politikom iz člana 5. ovog zakona.

VI – DISTRIBUCIJA ELEKTRIČNE ENERGIJE I PRISTUP DISTRIBUTIVNOJ MREŽI

Član 22

Distributivni sistem čine elektroenergetski objekti (postrojenja i vodovi) kojima se razvodi električna energija kupcima.

Član 23

U cilju nesmetanog funkcionisanja tržišta električne energije na teritoriji Republike Srpske distributivna mreža mora biti dostupna svim korisnicima na transparentan i nediskriminirajući način, u skladu sa kriterijumima iz ovog zakona.

Član 24

Za rad (pogon), upravljanje, održavanje i razvoj distributivnog sistema odgovoran je operater distributivnog sistema (distributer).

Distributer je dužan da omogući prenos električne energije kroz svoju mrežu, kao i distribuciju električne energije na svom području na osnovu zahtjeva korisnika mreže, što podrazumijeva i da operiše sa distributivnom mrežom u skladu sa tehničkim mogućnostima mreže.

Distributer ima pravo i obavezu da vrši snabdijevanje korisnika sistema i kupaca električnom energijom na svom području djelovanja, ako je tako utvrđeno u dozvoli za obavljanje djelatnosti.

Član 25

Distributer električne energije:

– garantuje pouzdanost rada distributivne mreže i održavanje parametara kvaliteta električne energije;

– osigurava usklađeno djelovanje distributivne mreže sa prenosnom mrežom, te priključenim mrežama i postrojenjima korisnika;

– daje informacije Nezavisnom operateru sistema o budućim potrebama za električnom energijom;

– osigurava pristup distributivnoj mreži za treće strane prema utvrđenim kriterijumima.

Član 26

Distributer priprema kratkoročne i dugoročne planove razvoja i izgradnje distributivne mreže.

Planovi iz stava 1. ovog člana rade se u skladu sa strategijom energetskog razvoja Republike Srpske i prostornoplanskim dokumentima iz oblasti uređenja prostora.

Član 27

Distributer je obavezan osigurati tajnost povjerljivih podataka koje dobija od drugih elektroenergetskih preduzeća i kupaca, osim ako se posebnim propisom ne zahtijeva javno objavljivanje određenih podataka ili njihova dostava nadležnim državnim tijelima.

Podaci o mogućnostima korišćenja distributivne mreže su javni.

Član 28

Distributer je dužan da omogući pristup mreži proizvođačima električne energije i kvalifikovanim kupcima električne energije na nepristrasan način, prema načelima regulisanog pristupa treće strane.

Član 29

Distributer može odbiti pristup mreži zbog ograničenih tehničkih ili pogonskih mogućnosti.

Proizvođač električne energije i / ili kvalifikovani kupac električne energije, kojem je odbijen pristup mreži, mora biti informisan o razlozima odbijanja pristupa, koji moraju biti objektivni, nediskriminirajući, te čvrsto utemeljeni i propisno potkrijepljeni.

Proizvođač električne energije, odnosno kvalifikovani kupac električne energije kojem je odbijen pristup mreži ili je nezadovoljan uslovima pristupa može podnijeti žalbu Regulatornoj komisiji .

Član 30

Kada proizvođač električne energije i kupac namjeravaju zaključiti ugovor o isporuci, a nisu mogli dobiti pristup mreži, mogu izgraditi direktan vod, uz prethodno pribavljenu saglasnost Regulatorne komisije .

Član 31

Pogon i način vođenja distributivne mreže u elektroenergetskom sistemu uređuje se mrežnim pravilima.

Mrežnim pravilima posebno se propisuju:

– tehnički i drugi uslovi za priključak korisnika na mrežu;

– tehnički i drugi uslovi za siguran pogon elektroenergetskog sistema radi pouzdanog snabdijevanja kvalitetnom električnom energijom;

– postupci pri pogonu elektroenergetskog sistema u kriznim stanjima;

– tehnički i drugi uslovi za međusobno povezivanje i djelovanje mreža.

Mrežna pravila donosi distributer, a odobrava Regulatorna komisija . Ova pravila ne mogu biti u suprotnosti sa pravilima izrađenim od strane NOS-a za prenosnu mrežu.

Član 32

Prenos električne energije putem distributivne mreže vlasnik mreže može ograničiti samo u posebnim slučajevima:

– kada je to iz razloga sigurnosti elektroenergetskog sistema, pogonskih razloga ili iz razloga sigurnosti ljudi opravdano, što treba posebno dokazati;

– kada to propisi o zaštiti okoline zahtijevaju;

– kada to ugrožava pogon kombinovanog procesa proizvodnje toplotne i električne energije ili pogon izvora regeneracijske energije iz otpadnih materijala;

– kada to ugrožava sistem proizvodnje električne energije.

VII – KUPCI

Član 33

Danom primjene ovog zakona svi kupci sa godišnjom potrošnjom električne energije većom od 10 GWh mogu steći položaj kvalifikovanog kupca.

Status kupca iz stava 1. ovog člana stiče se na osnovu rješenja Regulatorne komisije i u skladu sa kriterijumima koje propisuje Regulatorna komisija .

Kvalifikovani kupac ne može izgubiti status dok zadržava utvrđeni nivo potrošnje i ispunjava kriterijume kojima se stiče status kvalifikovanog kupca.

U skladu sa dinamikom otvaranja tržišta Regulatorna komisija može propisati snižavanje potrošnje iz stava 1. ovog člana i druge kriterijume po kojima se stiče status kvalifikovanog kupca.

Član 34

Kvalifikovani kupac može slobodno izabrati snabdjevača električne energije.

Kvalifikovani kupac i snabdjevač električne energije koga on slobodno izabere ugovaraju količinu i cijenu električne energije koja je predmet ugovora.

Član 35

Nekvalifikovani (tarifni) kupci snabdijevaju se električnom energijom u sistemu obaveze javne usluge snabdijevanja po cijenama iz tarifnog sistema za prodaju električne energije.

VIII – SISTEM IZDAVANjA DOZVOLA

Član 36

U elektroenergetskom sektoru izdaju se:

– dozvola (licenca) za obavljanje djelatnosti proizvodnje u proizvodnim objektima snage preko 1 MW, distribucije, snabdijevanja i domaće trgovine,

– elektroenergetska saglasnost,

– dozvola za izgradnju elektroenergetskih objekata snage preko 1 MW.

Član 37

Dozvole za obavljanje djelatnosti za proizvodnju, distribuciju, snabdijevanje i domaću trgovinu izdaju se pravnim i fizičkim licima koja:

– imaju upis u odgovarajući registar za obavljanje elektroenergetske djelatnosti,

– ispunjavaju uslove tehničke opremljenosti za obavljanje djelatnosti,

– ispunjavaju ekonomskofinansijske uslove bitne za obavljanje djelatnosti,

– ispunjavaju uslove zaštite na radu, zaštite od požara i uslove zaštite okoline.

Član 38

Dozvole za obavljanje djelatnosti za preduzeća u oblasti proizvodnje, distribucije, snabdijevanja i trgovine električne energije na području Republike Srpske daje Regulatorna komisija .

Član 39

Regulatorna komisija izdaje dozvolu za obavljanje djelatnosti na osnovu podnesenog zahtjeva.

Postupak izdavanja dozvole je javan i vodi se u skladu sa objektivnim i javnosti poznatim kriterijumima na nediskriminirajući i transparentan način.

Regulatorna komisija je dužan da se konsultuje o uslovima svake dozvole prije izdavanja dozvole i da pozove zainteresovane strane da daju komentare na nacrt dozvole kroz proces javne rasprave – konsultacije.

Član 40

Ako korisnik dozvole proda svoj posao ili ako traži da prenese svoju dozvolu ili kontrolišući (upravljački) interes, novi vlasnik mora dobiti dozvolu ili odobrenje za takav transfer od Regulatorne komisije .

Član 41

U rješavanju zahtjeva za izdavanje, produženje, izmjenu, dopunu ili prenos dozvole Regulatorna komisija se pridržava pravila koja samostalno donosi.

Pravila iz stava 1. ovog člana obavezno sadrže postupak podnošenja zahtjeva i kriterijume izdavanja dozvole, koja moraju uključivati:

– bezbjednost elektroenergetskog sistema, instalacija i pripadajuće opreme,

– zaštitu okoline,

– korišćenje zemljišta i određivanje lokacije,

– korišćenje javnog zemljišta,

– energetsku efikasnost,

– prirodu primarnih izvora,

– elemente za ocjenu tehničke, ekonomske i finansijske mogućnosti i drugih bitnih karakteristika podnosioca zahtjeva.

Kriterijumi i postupci za izdavanje dozvole su javni.

Član 42

Svi postojeći pravni subjekti u oblasti proizvodnje, distribucije, snabdijevanja i trgovine električnom energijom u Republici Srpskoj obavezno podnose zahtjev za dozvolu najkasnije u roku od 90 dana od dana uspostavljanja Regulatorne komisije .

Član 43

Zahtjev za izdavanje, produženje, izmjenu, dopunu ili prenos dozvole podnosi se Regulatornoj komisiji u formi i na način propisan pravilima usvojenim od strane Regulatorne komisije .

Član 44

Ako Regulatorna komisija odbije zahtjev za izdavanje dozvole, obavezan je o istom dati obrazloženje podnosiocu zahtjeva, u skladu sa pravilima i propisima koje donosi Regulatorna komisija .

Član 45

Dozvola za proizvodnju električne energije daje se za tačno određeni period, ali ne duži od 30 godina, računajući od datuma početka proizvodnje.

Član 46

Dozvola za distribuciju električne energije daje se za tačno određeni period, ne duži od 30 godina, za tačno određeno područje.

Član 47

Dozvola za obavljanje djelatnosti trgovine i snabdijevanja električnom energijom izdaje se na period do pet godina, s tim da Regulatorna komisija može odobriti produženje važenja dozvole.

Dozvola za obavljanje djelatnosti trgovine i snabdijevanja električnom energijom kvalifikovanih kupaca može se izdati preduzećima koja obavljaju djelatnost proizvodnje električne energije i drugim pravnim licima, pod uslovom da su ova preduzeća samostalna u odnosu na preduzeća za distribuciju električne energije (operatera distributivnog sistema).

Za snabdijevanje nekvalifikovanih (tarifnih) kupaca na određenom distributivnom području izdaje se posebna dozvola za snabdijevanje nekvalifikovanih kupaca.

Uslovi za dobijanje dozvole za snabdijevanje nekvalifikovanih kupaca obuhvataju obavezu snabdijevanja kupaca kojima nije dozvoljeno da slobodno biraju svog snabdjevača, te način određivanja i nadziranja primjene cijena za ove kupce i standarde kvaliteta snabdijevanja.

Izdavanjem dozvole za trgovinu i snabdijevanje električnom energijom može se utvrditi pravo korisniku dozvole da trguje sa kupcima koji imaju pravo izbora snabdjevača (kvalifikovanim kupcima), kao i sa drugim korisnicima dozvole za obavljanje elektroenergetskih djelatnosti.

Da bi dobio dozvolu za trgovinu i snabdijevanje podnosilac mora podnijeti odgovarajuće dokaze o ispunjavanju tehničkih, administrativnih i finansijskih uslova, u skladu sa pravilima koja donosi Regulatorna komisija .

Trgovina i snabdijevanje električnom energijom, izuzev snabdijevanja nekvalifikovanih kupaca, vrši se slobodno u skladu sa uslovima iz ovog zakona i izdatom dozvolom.

Član 48

Ako korisnik dozvole izdate od Regulatorne komisije čini prekršaj po ovom zakonu ili ne ispunjava svoje obaveze iz dozvole, Regulatorna komisija će pismenim putem upozoriti korisnika dozvole o nedozvoljenoj radnji, određujući rok u kojem će to otkloniti.

Sankcije ili postupak protiv korisnika dozvole ne odlažu otklanjanje posljedica iz prethodnog stava.

Ako poslije perioda iz stava 1. ovog člana prekršaj ili neispunjavanje obaveze iz dozvole još postoji, Regulatorna komisija može poništiti dozvolu, bez obzira na postupak protiv korisnika dozvole.

Član 49

Korisnik dozvole mora za vrijeme trajanja dozvole, a na zahtjev krajnjeg kupca, u okviru svoje djelatnosti, otklanjati smetnje u redovnom snabdijevanju električnom energijom.

Član 50

Unutar područja za koje je distributivna dozvola data korisnik dozvole je obavezan da poveže i distribuiše električnu energiju svim krajnjim kupcima koji su dobili saglasnost za priključenje u tom području.

Zabranjeno je krajnjim kupcima da samovlasno priključuju na električnu mrežu svoje energetske objekte, uređaje i instalacije.

Član 51

Ako elektroenergetski objekti, uređaji i instalacije krajnjeg kupca ne ispunjavaju propisane tehničke uslove, može se privremeno odbiti priključenje na elektroenergetsku mrežu i odrediti rok u kome je krajnji kupac dužan da otkloni nedostatak.

Član 52

Dozvolu za izgradnju elektroenergetskih objekata izdaje Regulatorna komisija .

Certifikat za ispunjavanje uslova iz dozvole za izgradnju svakog elektroenergetskog objekta daje Regulatorna komisija u skladu sa ovim zakonom.

Član 53

Nakon isteka dozvole za izgradnju, ukoliko dozvola nije produžena ili prenesena ili objekat bude korišćen za druge namjene, korisnik dozvole mora demontirati i ukloniti sve objekte i urediti zemljište u skladu sa zahtjevom Regulatorne komisije u roku od dvije godine od dana isteka dozvole.

Korisnik dozvole mora obezbijediti garanciju na iznos potreban za izvršenje radova iz prethodnog stava.

Regulatorna komisija može, u interesu Republike Srpske, osloboditi korisnika dozvole od demontaže i uklanjanja objekata iz stava 1. ovog člana.

Odredbe ovog člana ne odnose se na korisnika dozvole za trgovinu.

Član 54

U posebnim slučajevima, zbog opšteg interesa, Regulatorna komisija može promijeniti uslove navedene u dozvoli za izgradnju.

Prije donošenja odluke o promjeni uslova dozvole za izgradnju Regulatorna komisija mora uzeti u obzir trošak koji se može pojaviti za korisnika dozvole zbog promjene uslova, kao i opšte koristi i štete koje su rezultat te promjene.

Promjenu uslova navedenih u dozvoli za izgradnju Regulatorna komisija može odobriti i na zahtjev korisnika dozvole ili na svoju inicijativu.

Zahtjev za promjenu uslova u dozvoli za izgradnju korisnik dozvole podnosi na osnovu pravila koje usvaja Regulatorna komisija .

IX – PRIKLjUČENjE NA ELEKTROENERGETSKU MREŽU

Član 55

Za priključenje novog objekta na distributivnu mrežu ili povećanje priključne snage postojećeg objekta korisnik distributivne mreže plaća distributeru naknadu za priključenje.

Naknada za priključenje obuhvata naknadu za izgradnju priključka, uključujući i opremanje mjernog mjesta mjernim uređajima i naknadu za obezbjeđenje uslova za priključenje kroz povećanje kapaciteta distributivne mreže.

Priključak iz stava 2. ovog člana je osnovno sredstvo distributera.

Strukturu i ukupan iznos naknade za priključenje utvrđuje Regulatorna komisija na osnovu metodologije za utvrđivanje naknade za priključenje na distributivnu mrežu.

Član 56

Mjerni uređaj predstavlja mjesto primopredaje električne energije i mjesto razgraničenja odgovornosti za predatu, odnosno preuzetu električnu energiju između distributera i korisnika distributivnog sistema.

Prilikom izgradnje priključka distributer je dužan da vodi računa o lokaciji mjernog uređaja na način koji će mu obezbijediti nesmetan pristup.

Distributer je dužan da, u roku koji se propisuje opštim uslovima za isporuku i snabdijevanje električnom energijom, o svom trošku izvrši prilagođavanje lokacije mjernih uređaja krajnjih kupaca iz kategorije potrošnje “domaćinstva” na način koji će omogućiti razgraničenje odgovornosti iz stava 1. ovog člana i efikasno očitavanje mjernih uređaja.

Korisnici distributivnog sistema mogu predati mjerne uređaje u vlasništvo distributera koji je dužan od momenta preuzimanja da vrši njihovo održavanje, zamjenu i verifikaciju u skladu sa tehničkim i metrološkim propisima.

Korisnici distributivnog sistema koji ne predaju mjerni uređaj u vlasništvo distributeru, dužni su da o svom trošku vrše njihovo održavanje i zamjenu, u skladu sa tehničkim i metrološkim propisima.

Korisnik distributivnog sistema dužan je da omogući ovlašćenim predstavnicima distributera pristup mjernim uređajima i električnim instalacijama u svom vlasništvu, kao i mjernim uređajima, objektima i opremi u vlasništvu distributera koji se nalaze na njegovom posjedu radi očitanja, testiranja, pregleda, provjere ispravnosti, otklanjanja kvarova, izmještanja i zamjene, kao i radi obustave isporuke.

Korisnik distributivnog sistema dužan je da zaštiti neovlašćeni pristup mjernim uređajima koji su na njegovom posjedu.

Član 57

Za svaki pojedinačni priključak na elektrodistributivnu mrežu korisnik distributivnog sistema prije pribavljanja odobrenja za građenje pribavlja elektroenergetsku saglasnost.

Elektroenergetska saglasnost sadrži energetske i tehničke uslove, kao i druge uslove propisane opštim uslovima za isporuku i snabdijevanje električnom energijom koje treba da ispuni planirani elektroenergetski objekat korisnika distributivnog sistema prije priključenja na distributivnu mrežu.

Korisnik distributivnog sistema je dužan pribaviti novu elektroenergetsku saglasnost ako se mijenjaju parametri priključka na osnovu kojih je izdata ranija elektroenergetska saglasnost.

O zahtjevu za dobijanje elektroenergetske saglasnosti odlučuje, putem javnog ovlašćenja, distributer, u skladu sa odredbama Zakona o opštem upravnom postupku, u roku od 30 dana od dana podnošenja zahtjeva.

Izrada priključka, postupak i rokovi priključenja, način plaćanja i druge odredbe pobliže se definišu ugovorom o priključenju između korisnika distributivnog sistema i distributera.

Regulatorna komisija odlučuje o žalbi na rješenje distributera iz st. 1. i 3. ovog člana, kao i o žalbi u vezi sa zaključenjem ugovora iz stava 5. ovog člana, u roku od 60 dana od dana prijema žalbe sa potrebnom dokumentacijom, a u skladu sa pravilima i procedurama iz člana 27. ovog zakona.

X – SNABDIJEVANjE ELEKTRIČNOM ENERGIJOM

Član 58

Snabdijevanje električnom energijom vrši se u skladu sa ovim zakonom, opštim uslovima za isporuku električne energije, tarifnim sistemom za prodaju električne energije i ugovorom koji zaključuju snabdjevač i kupac.

Član 59

Opštim uslovima za isporuku električne energije uređuju se naročito:

1) uslovi i način davanja elektroenergetske saglasnosti za priključenje novih, odnosno povećanje priključne snage postojećih potrošača električne energije, kao i sadržaj i način zaključivanja ugovora o uslovima za priključivanje, odnosno povećanje priključne snage potrošača električne energije;

2) slučajevi povećanja snage, odnosno potrošnje električne energije;

3) uslovi pod kojima se elektroenergetski objekti priključuju na distributivnu mrežu;

4) uslovi, način i rokovi zaključivanja ugovora o snabdijevanju električne energije, obaveze snabdjevača u kontinuiranom snabdijevanju krajnjih kupaca kvalitetnom električnom energijom i obaveze krajnjih kupaca;

5) uslovi i način pristupa i korišćenja elektrodistributivne mreže;

6) način mjerenja i utvrđivanja potrošnje električne energije i tačnost mjernih uređaja;

7) obaveze krajnjeg kupca u pogledu zaštite mjernih uređaja koji su u njegovom posjedu od neovlašćenog pristupa;

8) način obračuna i uslovi plaćanja električne energije;

9) mjere koje se preduzimaju u slučaju kvarova u elektroenergetskom sistemu i mjere zaštite elektroenergetskog sistema od prekomjerne potrošnje;

10) uslovi i način obustavljanja isporuke električne energije;

11) uslovi, način, mjere i redoslijed ograničenja isporuke električne energije u slučaju manjka električne energije;

12) način utvrđivanja količine i snage neovlašćeno utrošene električne energije, kao i način obračuna i naplate tih količina električne energije;

13) uslovi i način priključenja elektroenergetskih objekata, gradilišta i privremenih objekata;

14) način obavještavanja krajnjih kupaca u slučaju obustavljanja i ograničenja isporuke električne energije.

Član 60

Tarifnim sistemom utvrđuju se kategorije krajnjih kupaca, tarifni elementi za izračunavanje (formiranje) cijene električne energije koja se isporučuje i način njihove primjene.

Član 61

Ugovor o kupoprodaji električne energije zaključuje se u skladu sa Zakonom o obligacionim odnosima.

Član 62

Ugovor o kupoprodaji električne energije za tarifne (nekvalifikovane) kupce električne energije obavezno sadrži:

1) količinu i način utvrđivanja cijene električne energije,

2) način i rokove isporuke,

3) mjesto predaje i mesto mjerenja,

4) način obračuna i plaćanja,

5) vrijeme na koje se ugovor zaključuje,

6) odgovornost za neizvršavanje, odnosno neuredno izvršavanje obaveza iz ugovora,

7) druga prava i obaveze u skladu sa zakonom, opštim uslovima za isporuku električne energije i tarifnim sistemom za prodaju električne energije.

XI – OBUSTAVLjANjE I OGRANIČENjE ISPORUKE ELEKTRIČNE ENERGIJE

Član 63

Korisnik dozvole za distribuciju može obustaviti isporuku električne energije u slučaju:

– redovnog i vanrednog održavanja,

– pregleda i remonta,

– ispitivanja i kontrole mjerenja i

– proširenja mreže.

Predviđeno obustavljanje korisnik dozvole za distribuciju mora izvršiti u što kraćem roku.

Obustavljanje isporuke električne energije iz stava 1. ovog člana korisnik dozvole za distribuciju obavezno najavljuje najkasnije 24 časa prije preuzimanja radnji iz stava 1. ovog člana.

Član 64

Korisnik dozvole za distribuciju, uz prethodno upozorenje, obustavlja isporuku električne energije krajnjem kupcu ako u roku određenom u upozorenju ne ispuni svoje obaveze, u sljedećim slučajevima:

– ako krajnji kupac ometa isporuku električne energije drugom kupcu,

– ako krajnji kupac zabrani ili onemogući licima koja imaju ovlašćenje korisnika dozvole za prenos ili distribuciju za pristup do svojih dijelova priključaka, zaštitnih i mjernih instrumenata, energetskih objekata i uređaja i kada ti uređaji stvaraju smetnje,

– ako krajnji korisnik ne poštuje posebne uslove o ograničenju isporuke električne energije, u skladu sa ovim zakonom.

Član 65

Korisnik dozvole za distribuciju obustavlja isporuku električne energije krajnjem kupcu, uz prethodno obavještenje, ako on u roku određenom u obavještenju ne ispuni svoje obaveze, u sljedećim slučajevima:

– ako krajnji kupac, na opomenu korisnika dozvole za distribuciju, ne snizi snagu, odnosno količinu električne energije na ugovorenu vrijednost u zahtijevanom roku,

– ako krajnji kupac ne plaća isporučenu električnu energiju u roku određenom ugovorom o isporuci električne energije, odnosno opštim uslovima za isporuku električne energije.

Član 66

Korisnik dozvole za distribuciju obustavlja isporuku električne energije krajnjem kupcu bez prethodnog upozorenja ili obavještenja:

– ako krajnji kupac radom svojih energetskih objekata i uređaja ugrožava život i zdravlje ljudi ili ugrožava okolinu,

– ako krajnji kupac u roku koji odredi korisnik dozvole za distribuciju ili odgovarajući inspekcijski organ ne odstrani ili do zahtijevane granice ne smanji smetnje koje prouzrokuju njegovi objekti i uređaji,

– ako krajnji kupac bez saglasnosti korisnika dozvole za distribuciju priključi na mrežu svoje objekte, uređaje i instalacije ili drugima omogući priključenje objekata, uređaja i instalacija preko svojih objekata, uređaja i instalacija.

– ako krajnji kupac onemogući pravilno registrovanje obračunskih količina ili troši energiju bez propisanih mjernih uređaja ili mimo njih.

Član 67

Korisnik dozvole za distribuciju dužan je krajnjeg kupca kojem je obustavljena isporuka električne energije, na njegov račun, ponovo priključiti na mrežu kada krajnji kupac otkloni razloge za obustavljanje isporuke električne energije.

Korisnik dozvole za distribuciju električne energije, koji je krajnjem kupcu neosnovano obustavio isporuku električne energije, mora, na svoj račun, ponovo priključiti njegove objekte, uređaje i instalacije na svoju mrežu, u roku od 24 časa, računajući od trenutka kada se ustanovi neosnovano obustavljanje isporuke.

Član 68

Krajnji kupac kojem je zbog učinjene štete korisniku dozvole isključena električna energija dužan je korisniku dozvole nadoknaditi štetu.

Krajnji kupac kojem je korisnik dozvole za distribuciju neosnovano obustavio isporuku električne energije ima pravo na nadoknadu štete koja mu je time prouzrokovana.

Štetu iz st. 1. i 2. ovog člana utvrđuje Regulatorna komisija .

Član 69

Ako dođe do nenadanog i nepredviđenog manjka električne energije na tržištu, pri čemu je ugrožena sigurnost ljudi i cjelovitost mreže, Vlada Republike Srpske, uz prethodnu konsultaciju Regulatorne komisije , donosi uredbe u kojima ograničava isporuku električne energije određenim kategorijama krajnjih kupaca, određuje red ograničenja, način upotrebe električne energije i obaveznu proizvodnju električne energije.

Vlada Republike Srpske, Regulatorna komisija i korisnici dozvola moraju učiniti sve što je moguće da se manjak električne energije što prije otkloni.

Mjere i aktivnosti koje proizilaze iz st. 1. i 2. ovog člana sprovodi Vlada Republike Srpske uredbama.

XII – IZGRADNjA I ODRŽAVANjE ELEKTROENERGETSKIH OBJEKATA

Član 70

Radi izgradnje i održavanja elektroenergetskih objekata izgrađenih na nekretnini koja nema direktan pristup sa javnog puta, korisnik dozvole ima pravo prolaza preko zemljišta na kome druga lica imaju pravo svojine, odnosno korišćenja.

Svoje pravo iz stava 1. ovog člana korisnik dozvole ostvaruje na osnovu saglasnosti koju, po njegovom zahtjevu, daje nadležni opštinski organ uprave.

Izuzetno, korisnik dozvole, u cilju obezbjeđenja uslova za redovno i nesmetano snabdijevanje krajnjih kupaca električnom energijom, može da se, u hitnim slučajevima, koristi pravom prolaza do elektroenergetskih objekata i bez saglasnosti nadležnog opštinskog organa uprave.

Korisnik dozvole dužan je vlasnicima, odnosno korisnicima zemljišta iz st. 2. i 3. ovog člana da nadoknadi štetu koju pričini prolazom preko tog zemljišta.

Član 71

Vlasnici, odnosno korisnici nekretnina koje se nalaze ispod, iznad ili pored elektroenergetskih objekata i objekata u funkciji proizvodnje električne energije ne smiju izvoditi radove koji ometaju namjensko korišćenje tih objekata, odnosno obavljanje elektroprivredne djelatnosti ili ugrožavaju sigurnost ljudi i imovine bez saglasnosti korisnika dozvole.

Izgradnjom objekata ili izvođenjem radova u blizini elektroenergetskih objekata i postrojenja ne smije se ometati normalno korišćenje tih objekata i postrojenja.

Zabranjeno je nanošenje štete elektroenergetskim objektima i ometanje njihovog rada.

Član 72

Zabranjeno je zasađivanje rastinja na zemljištu iznad, ispod ili na nepropisnoj udaljenosti od elektroenergetskih vodova i postrojenja kojima se može ugroziti sigurnost tih vodova, odnosno postrojenja, ljudskih života i imovine.

Korisnik dozvole ima pravo da radi redovnog korišćenja i održavanja, odnosno zamjene izgrađenog elektroenergetskog objekta održava trasu kresanjem ili otklanjanjem rastinja iznad, ispod ili pored tih elektroenergetskih objekata bez naknade vlasnicima zemljišta.

Zabranjeno je ometanje preduzimanja mjera iz stava 2. ovog člana.

Član 73

Ako se, u cilju održavanja elektroenergetskih objekata na zemljištu na kojem je bila odobrena i izvršena čista sječa, mora izvršiti kresanje ili sječa naknadno izraslih stabala koja ugrožavaju elektroenergetske objekte ili ometaju njihovo normalno korišćenje, nije potrebno pribavljanje nove dozvole za sječu ni ponovno plaćanje naknade vlasnicima.

Član 74

Prije izdavanja uslova za uređenje prostora za izgradnju ili rekonstrukciju objekata koji se nalaze u blizini elektroenergetskih objekata ili objekata u funkciji proizvodnje električne energije organ uprave nadležan za izdavanje uslova za uređenje prostora dužan je da pribavi saglasnost korisnika dozvole.

Član 75

Eksproprijacija nepokretnosti u cilju izgradnje elektroenergetskih objekata vrši se u skladu sa odredbama Zakona o eksproprijaciji u Republici Srpskoj.

XIII – NADZOR

Član 76

Nadzor nad sprovođenjem Zakona vrši Ministarstvo privrede, energetike i razvoja.

Član 77

Ministar privrede, energetike i razvoja donijeće u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona pravilnik o uslovima koje u pogledu kadrova i tehničke opreme moraju ispunjavati preduzeća i druga pravna lica koja vrše montažu, remont, reviziju i ispitivanje elektroenergetskih postrojenja i instalacija.

Ministar privrede, energetike i razvoja donijeće u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona pravilnik o uslovima i načinu polaganja stručnih ispita radnika koji rade na rukovanju i održavanju elektroenergetskih postrojenja, instalacija i uređaja koji su u funkciji proizvodnje, prenosa i distribucije električne energije.

Član 78

Kontrolu izgradnje objekata, tehničke ispravnosti, pogonske sigurnosti elektroenergetskih objekata i postrojenja, sigurnosti ljudi u elektroenergetskim objektima, kao i uvid u tehničku i pogonsku dokumentaciju vrši nadležna elektroenergetska inspekcija, u skladu sa posebnim zakonom.

Član 79

Inspekcijski nadzor obuhvata nadzor nad primjenom ovog zakona, drugih propisa i opštih akata, standarda, tehničkih normativa i normi kvaliteta koji se odnose na projektovanje, građenje, odnosno rekonstrukciju, održavanje i korišćenje elektroenergetskih objekata, instalacija, uređaja, postrojenja i opreme u tim objektima, kao i na kvalitet isporuke električne energije.

XIV – KAZNENE ODREDBE

Član 80

U slučaju kada korisnik dozvole svojim postupkom, radeći nezakonito, ostvari ekonomsku dobit koja premašuje visinu kazne preduzeće se potrebne mjere zaštite opšteg interesa i primijeniće kazne srazmjerno nanesenoj šteti, u skladu sa ovim zakonom i drugim zakonima.

Član 80a.

Ko protivno važećim propisima priključi svoje elektroenergetske objekte na elektroenergetsku mrežu ili onemogući ovlašćeno lice da registruje utrošenu električnu energiju, kazniće se za krivično djelo novčanom kaznom ili zatvorom.

Ako je krivično djelo iz stava 1. ovog člana učinilo fizičko lice, kazniće se novčanom kaznom koja ne može biti manja od 1.000,00 KM ili zatvorom do jedne godine.

Ako je krivično djelo iz stava 1. ovog člana učinilo pravno lice, kazniće se novčanom kaznom koja ne može biti manja od 10.000,00 KM, a odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom koja ne može biti manja od 2.000,00 KM ili zatvorom do jedne godine.

Član 81

Novčanom kaznom od 5.000 do 15.000 KM kazniće se za prekršaj preduzeće ili drugo pravno lice ako:

1) započne rad i izgradnju bez dozvole,

2) njegov elektroenergetski objekat ne ispunjava propisane tehničke uslove (član 4. ovog zakona),

3) Regulatornoj komisiji ne dostavi tražene podatke i informacije.

Za radnju iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u preduzeću ili drugom pravnom licu novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 KM.

Član 82

Novčanom kaznom od 5.000 do 15.000 KM kazniće se za prekršaj korisnik dozvole ako:

1) elektroenergetski objekti i postrojenja elektroprivrednog preduzeća ne ispunjavaju propisane tehničke elektroenergetske i druge propisane uslove (član 4. ovog zakona),

2) u vrijeme nenadanog i nepredviđenog manjka električne energije na tržištu ne primijeni mjere predviđene uredbama Vlade Republike Srpske (član 84. ovog zakona),

3) sredstvima javnog informisanja ne obavijeste blagovremeno krajnje kupce o obustavljanju isporuke električne energije (član 80. ovog zakona),

4) ne ispunjava ili neblagovremeno ispunjava uslov iz dozvole i nakon pismenog upozorenja Regulatorne komisije (član 63. Zakona).

Za radnju iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice korisnika dozvole novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 KM.

Član 83

Novčanom kaznom od 3.000 do 10.000 KM kazniće se za prekršaj:

1) preduzeće ili drugo pravno lice – investitor ako nastavi gradnju objekata, odnosno izvođenje drugih radova po donošenju rješenja o obustavljanju radova prije otklanjanja svih nepravilnosti i nedostataka zbog kojih su gradnja, odnosno izvođenje radova obustavljeni,

2) preduzeće ili drugo pravno lice koje nastavi da koristi elektroenergetski objekat, instalacije, uređaje, postrojenja i opremu po prijemu rješenja o zabrani njihovog korišćenja prije nego što otkloni nepravilnosti i nedostatke konstatovane rješenjem.

Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 KM.

Član 84

Novčanom kaznom od 3.000 KM kazniće se za prekršaj preduzeće ili drugo pravno lice ako po otklanjanju nedostataka i nepravilnosti utvrđenih rješenjem o tome ne obavijesti elektroenergetskog inspektora.

Za radnju iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u preduzeću i drugom pravnom licu kaznom od 1.000 KM.

Član 85

Novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 KM kazniće se za prekršaj korisnik dozvole za distribuciju ako u roku ne izvrši adekvatno izmještanje mjernih uređaja krajnjih kupaca iz kategorije domaćinstva ili ne izda rješenje o elektroenergetskoj saglasnosti (član 71. stav 3. i član 72. stav 4.).

Za radnju iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u preduzeću novčanom kaznom od 500 do 1.000 KM.

Član 86

Novčanom kaznom od 1.000 do 3.000 KM kazniće se za prekršaj odgovorno lice u pravnom licu ako:

1) ometa preduzimanje mjera iz člana 87. stav 2. ovog zakona,

2) zasadi rastinje na zemljištu iznad, ispod ili na nepropisanoj udaljenosti od elektroenergetskih vodova i postrojenja (član 87. stav 1. ovog zakona),

3) bez prethodne saglasnosti izvodi radove ispod, iznad ili pored elektroenergetskih objekata i postrojenja (član 86. ovog zakona),

4) njegovi elektroenergetski objekti ne ispunjavaju propisane tehničke uslove (član 74. tačka 3. ovog zakona),

5) svojim elektroenergetskim objektima ometa normalnu isporuku električne energije drugim kupcima (član 79. alineja 1. ovog zakona),

6) ne svede vršno opterećenje na ugovorenu mjeru (član 74. tačka 6. ovog zakona),

7) nanosi štetu elektroenergetskim objektima i ometa njihov rad (član 86. stav 3. ovog zakona).

Član 87

Novčanom kaznom od 1.000 do 1.500 KM kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:

1) njegovi elektroenergetski objekti ne ispunjavaju propisane tehničke uslove (član 74. tačka 2. ovog zakona),

2) ne svede vršno opterećenje na ugovorenu mjeru (član 74. tačka 6. ovog zakona),

3) uskrati ili onemogući ovlašćenim licima pristup do mjernih uređaja, odnosno do instalacija i priključaka (član 71. stav 6. i član 74. tačka 7. ovog zakona),

4) svojim elektroenergetskim objektima ometa normalnu isporuku električne energije drugim kupcima (član 79. stav 1. alineja 1. ovog zakona),

5) u slučaju nenadanog i nepredviđenog manjka električne energije na tržištu ne primijeni mjere predviđene uredbama Vlade Republike Srpske (član 84. ovog zakona),

6) bez prethodne saglasnosti izvodi radove ispod, iznad ili pored elektroenergetskih objekata ili postrojenja (član 86. st. 1. i 2. ovog zakona),

7) nanosi štetu elektroenergetskim objektima i ometa njihov rad (član 86. stav 3. ovog zakona),

8) zasadi rastinje na zemljištu iznad, ispod ili na neposrednoj udaljenosti od elektroenergetskih vodova i postrojenja (član 87. stav 1. ovog zakona),

9) sprečava preduzimanje mjera iz člana 87. stav 2. ovog zakona.

XV – PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 88

Vlada Republike Srpske dužna je da izradi projekat poslovne i organizacione transformacije JMDP “Elektroprivreda Republike Srpske” u novi organizacioni oblik, u skladu sa ovim zakonom i Zakonom o preduzećima Republike Srpske.

Član 89

Svi subjekti u oblasti proizvodnje i distribucije električne energije u Republici Srpskoj dužni su da se organizuju i usklade svoja opšta akta prema odredbama ovog zakona u roku od šest mjeseci, računajući od 19. jula 2007. godine.

Član 90

Nad javnim preduzećem za distribuciju električne energije ne može da se sprovodi stečajni postupak.

U slučaju nastupanja uslova za sprovođenje stečajnog postupka nad javnim preduzećima iz prethodnog stava osnivač preduzima mjere za obezbjeđivanje uslova za nesmetani rad ovih preduzeća i jemči za njihove obaveze.

Član 91

Objekti, postrojenja i uređaji za prenos električne energije koji čine imovinu javnog preduzeća za prenos električne energije su u vlasništvu Republike Srpske.

Član 92

Korisnik dozvole dužan je da na zahtjev Regulatorne komisije i DERK-a obezbijedi podatke i informacije u svrhu primjene odredbi ovog zakona i propisa koji se odnose na elektroenergetski sektor u Republici Srpskoj.

Osim korisnika dozvole i druga lica su dužna da na zahtjev Regulatorne komisije obezbijede tražene podatke, u razumnom periodu, radi izvršenja njihovih ovlašćenja.

Član 93

Podatke ili informacije iz prethodnog člana Regulatorna komisija i DERK mogu koristiti samo za izvršavanje svojih obaveza.

Član 94

Regulatorna komisija će u roku od godinu dana nakon početka rada utvrditi strukturu cijene i ukupnu cijenu električne energije na pragu elektrana i posebno cijenu za distribuciju električne energije.

Do početka primjene cijena iz stava 1. ovog člana primjenjivaće se odredbe postojećeg tarifnog sistema za prodaju električne energije ili tarifnog sistema i stavova koje donese Vlada Republike Srpske.

Kupcu koji ispunjava uslove utvrđene članom 48. stav 1. ovog zakona Vlada može dodijeliti status kvalifikovanog kupca do donošenja kriterijuma iz stava 2. istog člana.

Član 95

Regulatorna komisija će u roku od šest mjeseci, računajući od 19. jula 2007. godine, izvršiti usklađivanje Pravilnika za izdavanje dozvola i saglasnosti, Opštih uslova za isporuku i snabdijevanje električnom energijom i donijeti metodologiju za utvrđivanje naknade za priključenje na distributivnu mrežu.

Regulatorna komisija će u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu metodologije iz stava 1. ovog člana utvrditi naknadu za priključenje elektroenergetskih objekata na distributivnu mrežu.

Do početka primjene naknade za priključenje utvrđene od strane Regulatorne komisije primjenjivaće se postojeći način obračuna troškova priključenja.

Član 96

Restrukturisanje i privatizacija postojećeg JMDP “Elektroprivreda Republike Srpske” biće izvršeni po Programu restrukturisanja i privatizacije JMDP “Elektroprivreda Republike Srpske”, koji će sačiniti Vlada Republike Srpske, u skladu sa pozitivnim zakonskim propisima, a na osnovu pribavljene konsultacije u Narodnoj skupštini Republike Srpske.

Član 96a.

Ugovore o međusobnim ekonomskim odnosima iz člana 11. Zakona javna preduzeća iz člana 9. stav 2. Zakona dužna su da zaključe najkasnije do 1. maja 2009. godine.

Član 97

Dana 31. oktobra 2002. godine prestaje primjena Zakona o Elektroprivredi (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 10/97).

Član 98

Ovaj zakon je stupio na snagu 31. oktobra 2002. godine, odnosno 1. maja 2003. godine, odnosno 3. novembra 2003. godine, odnosno 31. decembra 2004. godine, odnosno 19. jula 2007. godine.

Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o električnoj energiji

(“Sl. glasnik RS”, br. 34/2009)

Član 11

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Samostalni član Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o električnoj energiji

(“Sl. glasnik RS”, br. 92/2009)

Član 7

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Samostalni članovi Zakona o izmjenama i dopunama
Zakona o električnoj energiji

(“Sl. glasnik RS”, br. 1/2011)

Član 3

Izuzetno, Elektroprivreda Republike Srpske može zaključiti ugovor iz člana 35. stav 4. ovog zakona, u skladu sa članom 35. stav 7. ovog zakona, do 31. decembra 2010. godine, sa mogućnošću automatskog produženja.

Član 4

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Zakon o energetici Republike Srpske

ePravo.ba

5. Januara 2020.

ZAKON O ENERGETICI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 49/2009)

I – OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom uređuju se osnovi energetske politike Republike Srpske, donošenje strategije razvoja energetike, planova, programa i drugih akta za njeno sprovođenje, osnovna pitanja regulisanja i obavljanja energetskih djelatnosti, korišćenje obnovljivih izvora energije i uslovi za ostvarivanje energetske efikasnosti.

Član 2

Cilj ovog zakona je da zajedno sa drugim zakonima kojima se uređuje obavljanje energetskih djelatnosti obezbijedi pravne pretpostavke za sigurno i kvalitetno snabdijevanje kupaca energijom po načelima konkurentskog energetskog tržišta i održivog razvoja, uz efikasno korišćenje energije i zaštitu životne sredine.

Član 3

Termini i definicije koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:

a) energija – oblik energije koji je dostupan kao komercijalna roba, kao što je električna energija, toplotna energija, prirodni gas, nafta i derivati nafte i biogorivo;

b) održivi razvoj – razvoj i primjena tehnologija za korišćenje energije i energetskih resursa, koji zadovoljavaju današnje potrebe ne ugrožavajući mogućnost da buduće generacije zadovolje svoje potrebe, prvenstveno misleći na očuvanje ekološke ravnoteže i isrcrpljivanje resursa fosilnih goriva;

v) obnovljivi izvori energije – nefosilni izvori energije koji su sačuvani u prirodi i obnavljaju se u cijelosti ili djelimično, kao što su energija vodotoka, energija vjetra, neakumulisana sunčeva energija, biomasa, biogorivo, gas iz deponija, gas iz postrojenja za preradu otpadnih voda, biogasovi, geotermalna energija i dr.;

g) električna energija proizvedena iz obnovljivih izvora energije je:

1) električna energija proizvedena proizvodnim postrojenjima koja koriste samo obnovljive izvore energije,

2) dio električne energije koji iz obnovljivih izvora proizvode kombinovana proizvodna postrojenja koja koriste i neobnovljive izvore energije,

3) električna energija proizvedena iz obnovljivih izvora energije koja se koristi za punjenje sistema za akumulaciju energije, ali ne i energija dobijena korišćenjem tih akumulacija;

d) sertifikat o porijeklu električne energije – dokument koji služi proizvođaču električne energije da dokaže da je električna energija koja je proizvedena u njegovom postrojenju proizvedena iz obnovljivih izvora energije ili u kogeneraciji sa visokim stepenom efikasnosti i obavezno sadrži količinu električne energije, izvor energije koji je korišćen za njenu proizvodnju, mjesto i datum proizvodnje, kao i druge podatke koji doprinose tačnosti i pouzdanosti dokumenta;

đ) sertifikat (deklaracija) za proizvodno postrojenje – dokument koji se izdaje proizvođaču električne energije za pojedinačno proizvodno postrojenje kojim se potvrđuje da to postrojenje ispunjava propisane uslove za istovremenu proizvodnju električne i toplotne energije sa visokim stepenom efikasnosti, ili za proizvodnju električne energije korišćenjem otpada ili obnovljivih izvora energije na ekonomski primjeren način usklađen sa propisima iz oblasti zaštite životne sredine;

e) gas – prirodni gas, tečni prirodni gas, tečni naftni gas, ispareni tečni naftni gas, biogas, gas iz biomase, gas iz deponija i gas iz postrojenja za preradu otpadnih voda;

ž) derivati nafte – tečna ili gasovita goriva dobijena preradom, doradom nafte, odnosno degazolinažom (motorni benzini, dizel goriva, sve vrste ulja za loženje, goriva za mlazne motore, petrolej, naftni koks, tečni naftni gas i slično);

z) biogorivo – tekuće ili gasovito gorivo dobiveno iz biomase;

i) biomasa – biorazgradivi dio proizvoda, ostataka i otpada od poljoprivrede, uključujući biljne i životinjske materije, šumarstva i drvne industrije, kao i biorazgradivi dijelovi komunalnog i industrijskog otpada čije je energetsko korišćenje dopušteno;

j) proizvodnja energije – fizički ili hemijski proces prerade energenta ili obnovljivih izvora energije u električnu, toplotnu ili druge oblike energije;

k) proizvodnja derivata nafte – procesi prerade i dorade nafte ili degazolinaže, kojima se dobivaju tečni i gasoviti proizvodi – derivati nafte, uključujući i tečni naftni gas;

l) kogeneracija – istovremena proizvodnja električne i toplotne ili mehaničke energije u jedinstvenom procesu;

lj) efikasna kogeneracija – kogeneracija koja zadovoljava uslove:

1) proizvodnju iz kogeneracijskog postrojenja koje daje uštedu primarne enegije od najmanje 10% u odnosu na reference za odvojenu proizvodnju toplotne i električne energije i

2) proizvodnju iz mikro i malih kogeneracijskih postrojenja koja daju uštedu primarne energije;

m) distribucija – prenošenje energije preko distributivne mreže radi isporuke energije kupcima, osim snabdijevanja;

n) snabdijevanje energijom – prodaja, uključujući i preprodaju energije kupcima;

nj) sigurnost snabdijevanja – sposobnost energetskog sistema da obezbijedi krajnjem kupcu energiju definisanog nivoa kontinuiteta i kvaliteta, na održiv način i u skladu sa postojećim standardima i ugovorenim aranžmanima;

o) snabdijevanje energijom tarifnih kupaca – kupovina i prodaja energije za potrebe tarifnih kupaca;

p) trgovina – trgovanje, posredovanje i zastupanje na tržištu energije;

r) prenos, odnosno transport energije – transport energije prenosnom mrežom radi preuzimanja energije od proizvođača i iz drugih prenosnih mreža i predaje te energije distributivnoj mreži ili kupcima čiji su objekti priključeni neposredno na prenosnu mrežu;

s) transport nafte i derivata nafte drugim oblicima transporta – transport nafte, odnosno derivata nafte svim oblicima transporta, osim naftovodom, odnosno produktovodom;

t) Ministarstvo – ministarstvo nadležno za energetiku;

ć) energetski subjekat – pravno lice ili preduzetnik koje obavlja jednu ili više energetskih djelatnosti;

u) kupac – pravno ili fizičko lice koje kupuje energiju;

f) nekvalifikovani (tarifni) kupac – kupac koji kupuje energiju za sopstvene potrebe po regulisanim cijenama u skladu sa tarifnim sistemom;

h) kvalifikovani kupac – krajnji kupac koji je stekao pravo da energiju kupuje po svom izboru u skladu sa propisima kojima se uređuje tržište energije;

c) javna usluga – usluga dostupna svim kupcima i energetskim subjektima na određenom području po propisanim cijenama i prema regulisanim uslovima pristupa i korišćenja usluge, uvažavajući sigurnost, uključujući i sigurnost snabdijevanja, redovnost i kvalitet usluge, efikasnost korišćenja energije, zaštitu okoline i sprečavanje klimatskih promjena, a koja se obavlja prema načelima javnosti rada i uz nadzor tijela određenih zakonom;

č) obaveza javne usluge – obaveza energetskih subjekata da određene energetske djelatnosti obavljaju kao javne usluge;

dž) energetska efikasnost – umanjenje potrošnje energije bez pada životnog standarda i kvaliteta usluga u zgradama i proizvodnog kvaliteta i kvantiteta u industriji, saobraćaju i slično.

II – ENERGETSKA POLITIKA I PLANIRANjE RAZVOJA ENERGETIKE

Član 4

Energetskom politikom Republike Srpske utvrđuju se prioriteti i smjernice razvoja energetskog sektora radi ostvarivanja dugoročnih ciljeva, kojima se obezbjeđuju:

a) sigurno i kvalitetno snabdijevanje energijom,

b) dugoročni uravnotežen i održiv razvoj energetskog sektora u skladu sa kretanjem potrošnje energije,

v) razvoj energetske infrastrukture i uvođenje savremenih tehnologija obezbjeđenjem stabilnih i transparentnih uslova za ulaganja u izgradnju, rekonstrukciju i modernizaciju energetskih sistema i njihovog povezivanja sa sistemima iz okruženja,

g) podsticanje konkurencije na energetskom tržištu,

d) dostupnost i materijalna pristupačnost različitih vidova energije građanima Republike Srpske uz istovremenu postepenu liberalizaciju energetskog tržišta,

đ) obezbjeđenje uslova za stimulisanje korišćenja obnovljivih izvora energije i kogeneracije,

e) unapređivanje energetske efikasnosti, u obavljanju energetskih djelatnosti, ali i u potrošnji energije i

ž) unapređivanje zaštite životne sredine i očuvanja ekološke ravnoteže pri proizvodnji, prenosu i potrošnji energije i energenata.

Član 5

(1) Energetska politika i planiranje razvoja energetike Republike Srpske sprovodi se Strategijom razvoja energetike Republike Srpske (u daljem tekstu: Strategija razvoja energetike).

(2) Strategijom razvoja energetike definišu se: dugoročni ciljevi razvoja pojedinih energetskih djelatnosti, prioriteti razvoja, utvrđivanje energetskih potreba Republike Srpske, izvori i način obezbjeđivanja potrebnih količina energije, uključujući dugoročno planiranje strukture energetskih izvora, učešće obnovljivih izvora, zadati nivoi energetske efikasnosti i uštede energije, potrebna ulaganja u energetiku, mjere za podsticanje i način obezbjeđenja sredstava za ulaganja u obnovljive izvore i kogeneraciju, mjere i mehanizmi za povećanje energetske efikasnosti, unapređivanje zaštite životne sredine i sprečavanje klimatskih promjena, podsticanje konkurencije i postepena liberalizacija energetskog tržišta, mjere za obezbjeđivanje zaštite krajnjih kupaca, mehanizmi i mjere za zaštitu ugroženih kupaca u uslovima liberalizovanog tržišta i drugi elementi od značaja za ostvarivanje ciljeva energetske politike.

(3) Strategiju razvoja energetike donosi Narodna skupština Republike Srpske na prijedlog Vlade Republike Srpske (u daljem tekstu: Vlada) za period od dvadeset godina.

(4) Strategija razvoja energetike usklađuje se sa Prostornim planom Republike Srpske i ekonomsko-razvojim planovima Republike Srpske.

Član 6

Vlada donosi akcione planove za sprovođenje Strategije razvoja energetike iz člana 5. ovog zakona, kojim se utvrđuju mjere, nosioci aktivnosti i rokovi realizacije energetske politike, kao i način ostvarivanja saradnje sa organima jedinica lokalne samouprave na području planiranja razvoja energetskog sektora i saradnje sa energetskim subjektima u sektoru električne energije, gasa i nafte, drugim subjektima u Bosni i Hercegovini i međunarodnim institucijama.

Član 7

Jedinice lokalne samouprave dužne su da svoje razvojne dokumente usklađuju sa Strategijom razvoja energetike.

Član 8

Na osnovu Strategije razvoja energetike, planova i programa jedinica lokalne samouprave, energetski subjekti donose programe i planove izgradnje, održavanja i korišćenja energetskih objekata, te drugih potreba u obavljanju energetske djelatnosti, uvažavajući obaveze koje proizlaze iz međunarodnih ugovora.

Član 9

(1) Vlada donosi godišnji energetski bilans kojim se planiraju ukupna potreba za energijom, izvori i vrste energije, te način i mjere za zadovoljavanje tih potreba.

(2) Godišnji energetski bilans donosi se najkasnije do 15. decembra tekuće godine za narednu godinu.

(3) Ministar nadležan za energetiku (u daljem tekstu: ministar) donosi pravilnik kojim se detaljnije propisuju sadržaj energetskog bilansa, sadržaj, rokovi i način dostavljanja podataka koje su nadležni organi (republički organi i organi jedinice lokalne samouprave) i energetski subjekti dužni da dostave Ministarstvu radi izrade energetskog bilansa.

III – ENERGETSKE DJELATNOSTI I DOZVOLE

Član 10

(1) Energetskim djelatnostima u smislu ovoga zakona smatraju se:

a) proizvodnja električne energije, distribucija električne energije, snabdijevanje električnom energijom i trgovina električnom energijom,

b) proizvodnja derivata nafte, transport nafte naftovodima i derivata nafte produktovodima, transport nafte i derivata nafte drugim oblicima transporta, skladištenje nafte i derivata nafte, trgovina naftom i derivatima nafte,

v) transport prirodnog gasa, upravljanje transportnim sistemom za prirodni gas, skladištenje i upravljanje sistemom za skladištenje prirodnog gasa, distribucija prirodnog gasa i upravljanje distributivnim sistemom za prirodni gas, snabdijevanje prirodnim gasom i trgovina prirodnim gasom,

g) proizvodnja biogoriva, skladištenje i trgovina biogorivom i

d) proizvodnja toplotne energije, distribucija i upravljanje distributivnim sistemom za toplotnu energiju, snabdijevanje toplotnom energijom i trgovina toplotnom energijom.

(2) Pod energetskim djelatnostima distribucije i snabdijevanja prirodnim gasom smatraju se i distribucija i snabdijevanje tečnim naftnim gasom, biogasom i gasom iz biomase i drugim vrstama gasa, ukoliko se mogu tehnički sigurno transportovati distributivnom mrežom prirodnog gasa.

Član 11

Energetske djelatnosti: transport i upravljanje transportnim sistemom prirodnog gasa, transport nafte naftovodima i derivata nafte produktovodima, proizvodnja električne energije za snabdijevanje tarifnih kupaca, distribucija električne energije i prirodnog gasa, snabdijevanje tarifnih kupaca električnom energijom i gasom i distribucija i snabdijevanje toplotnom energijom su djelatnosti od opšteg interesa i obavljaju se u sistemu obaveze javne usluge u skladu sa zakonom i dozvolom za obavljanje te djelatnosti.

Član 12

(1) Energetsku djelatnost može obavljati pravno lice ili preduzetnik koji je organizovan u skladu sa zakonom i koji posjeduje dozvolu (licencu) za obavljanje te djelatnosti na području Republike Srpske (u daljem tekstu: dozvola), ako ovim zakonom nije drugačije propisano.

(2) Energetsku djelatnost snabdijevanja i trgovine električnom energijom ili prirodnim gasom može obavljati pravno lice ili preduzetnik koji posjeduje dozvolu (licencu) za obavljanje te djelatnosti na području Republike Srpske, odnosno na teritoriji Bosne i Hercegovine.

(3) Dozvolu iz stava 1. ovog člana obavezni su da posjeduju energetski subjekti koji obavljaju jednu od sljedećih energetskih djelatnosti:

a) proizvodnja električne energije u proizvodnim objektima snage preko 1 MW i proizvodnja toplotne energije snage preko 0,3 MW,

b) proizvodnja derivata nafte i biogoriva,

v) skladištenje nafte, derivata nafte, biogoriva i prirodnog gasa,

g) transport i upravljanje transportnim sistemom prirodnog gasa,

d) transport nafte naftovodima i derivata nafte produktovodima,

đ) distribucija, snabdijevanje i trgovina električnom energijom,

e) distribucija, trgovina i snabdijevanje prirodnim gasom i

ž) distribucija i snabdijevanje toplotnom energijom.

(4) Dozvola nije potrebna za obavljanje sljedećih energetskih djelatnosti:

a) proizvodnja električne energije koja se proizvodi isključivo za vlastite potrebe ili se proizvodi u proizvodnim objektima snage do 1 MW,

b) proizvodnja biogoriva koje se proizvodi isključivo za vlastite potrebe,

v) proizvodnja toplotne energije za vlastite potrebe snage do 0,3 MW,

g) trgovina na veliko i malo derivatima nafte,

d) trgovina na veliko i malo tečnim naftnim gasom i

đ) skladištenje nafte i derivata nafte koji se skladište isključivo za vlastite potrebe.

Član 13

(1) Dozvolu iz člana 12. st. 1. i 2. ovog zakona izdaje regulatorni organ iz člana 15. ovog zakona.

(2) Dozvola iz stava 1. ovog člana izdaje se na zahtjev energetskog subjekta za svaku energetsku djelatnost posebno.

(3) Način, kriterijumi i uslovi izdavanja i oduzimanja dozvola propisuju se posebnim propisima kojima se reguliše obavljanje djelatnosti u sektoru električne energije, sektoru prirodnog gasa, sektoru nafte i derivata nafte, biogoriva i sektoru toplotne energije.

Član 14

(1) Energetski subjekat koji obavlja dvije ili više energetskih djelatnosti ili koji pored energetske djelatnosti obavlja i neku drugu djelatnost koja se, u smislu ovog zakona, ne smatra energetskom djelatnošću, dužan je da izvrši razdvajanje djelatnosti u skladu sa posebnim zakonom kojim se reguliše obavljanje te djelatnosti.

(2) Razdvajanje djelatnosti u smislu ovog zakona može se odnositi na pravno, funkcionalno i računovodstveno razdvajanje, a konkretni zahtjev za razdvajanje postavlja se u zavisnosti od vrste djelatnosti, načina obavljanja djelatnosti, uslova i načina regulacije djelatnosti, te energetskog sektora kojem pripadaju, imajući u vidu veličinu, složenost i organizaciju sektora, veličinu i razvijenost tržišta.

IV – REGULATORNA KOMISIJA ZA ENERGETIKU REPUBLIKE SRPSKE

Član 15

(1) Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske (u daljem tekstu: Regulatorna komisija) ima svojstvo pravnog lica, sa pravima i obavezama utvrđenim ovim zakonom, zakonima čijim se odredbama uređuje obavljanje pojedinih energetskih djelatnosti i Statutom Regulatorne komisije i upisana je u sudski registar.

(2) Regulatorna komisija je samostalna i neprofitna organizacija, koja je funkcionalno nezavisna od republičkih organa, energetskih subjekata i korisnika njihovih proizvoda i usluga, kao i od svih drugih pravnih i fizičkih lica.

(3) Sjedište Regulatorne komisije je u Trebinju.

Član 16

Regulatorna komisija reguliše i vrši nadzor odnosa na tržištu električne energije, gasa i nafte u skladu sa odredbama ovog zakona i nadležnostima koje su joj propisane odredbama zakona u sektoru električne energije, sektoru gasa i sektoru nafte, vodeći računa o obezbjeđenju principa transparentnosti, nediskriminacije, pravičnosti, podsticanju konkurentnosti i zaštiti krajnjih kupaca.

Član 17

Način obavljanja i regulisanje energetskih djelatnosti iz člana 12. stav 4., kao i obaveza pribavljanja dozvole za obavljanje tih djelatnosti, a za koje, u smislu ovog zakona, nije nadležna Regulatorna komisija, propisuju se posebnim zakonom.

Član 18

(1) Regulatornu komisiju čine predsjednik i četiri člana Regulatorne komisije, koje imenuje Narodna skupština Republike Srpske, na prijedlog Vlade, a na osnovu javnog konkursa.

(2) Mandat predsjednika i članova Regulatorne komisije traje pet godina.

(3) Nijedno lice ne može biti birano za predsjednika ili člana Regulatorne komisije više od dva mandata.

Član 19

(1) Predsjednik i član Regulatorne komisije može biti lice koje je državljanin Republike Srpske ili Bosne i Hercegovine i posjeduje znanja i stručnost iz oblasti tehničkih nauka, ekonomije, prava ili zaštite životne sredine.

https://www.anwalt-bih.de

(2) Lica iz stava 1. ovog člana ne mogu:

a) biti u međusobnom srodstvu,

b) biti lica koja su kažnjavana za krivična djela iz oblasti privrede i platnog prometa,

v) obavljati dužnosti koje mogu uticati na nezavisnost Regulatorne komisije, u skladu sa njenim etičkim kodeksom,

g) biti članovi zakonodavne, izvršne ili sudske vlasti, nadzornog ili upravnog odbora privrednih društava, banaka ili osiguravajućih društava i

d) obavljati i sprovoditi aktivnosti koje su u suprotnosti sa načelima transparentnosti i nediskriminacije na tržištu energije u Republici Srpskoj.

Član 20

(1) Regulatorna komisija donosi statut i poslovnik o radu, koji moraju biti u skladu sa ovim zakonom i kojima se uređuju način rada, način donošenja odluka i drugih akata, izrada nacrta i prijedloga propisa i pravila, obavljanje javnih konsultacija i drugo.

(2) Regulatorna komisija donosi etički kodeks usklađen sa zakonom, kojim se uređuje pitanje sukoba interesa, kao i međunarodnom praksom kojim se utvrđuju sukob interesa i drugi etički standardi za zaposlene u Regulatornoj komisiji.

(3) Sva pravila, propisi i druga akta iz regulatorne nadležnosti koje donosi Regulatorna komisija objavljuju se u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Član 21

(1) Sjednice Regulatorne komisije su javne, osim u određenim slučajevima kada je riječ o povjerljivim informacijama i poslovnim tajnama, kada se postupa u skladu sa aktima Regulatorne komisije.

(2) Pojedinačni akti kojima Regulatorna komisija odlučuje u drugostepenom postupku, kao i akti kojima odlučuje u postupcima rješavanja sporova između učesnika na tržištu energije objavljuju se na propisan način i ne podliježu obavezi objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

(3) Dokumentacija Regulatorne komisije, izvještaji sa rasprava i zapisnici su javni, izuzev u slučaju kada je riječ o povjerljivim informacijama i poslovnoj tajni, i čuvaju se u skladu sa aktima Regulatorne komisije.

Član 22

(1) U slučaju spriječenosti predsjednika Regulatorne komisije da obavlja poslove, zamjenjuje ga član koga on ovlasti.

(2) Regulatorna komisija donosi odluke većinom glasova članova Regulatorne komisije.

Član 23

(1) Predsjednik ili član Regulatorne komisije može biti razriješen dužnosti ako je:

a) trajno spriječen da obavlja funkciju iz zdravstvenih ili drugih razloga,

b) bio neopravdano odsutan više od tri uzastopna sastanka Regulatorne komisije,

v) dao ostavku na mjesto predsjednika, odnosno člana Regulatorne komisije i

g) stekao uslove za razrješenje propisane drugim zakonom, odnosno statutom i etičkim kodeksom.

(2) Narodna skupština Republike Srpske donosi akt o razrješenju predsjednika, odnosno člana Regulatorne komisije, na prijedlog Vlade.

(3) Upražnjeno mjesto predsjednika, odnosno člana Regulatorne komisije popunjava se imenovanjem drugog lica na način i pod uslovima imenovanja razriješenog predsjednika, odnosno člana, na preostali period trajanja mandata.

Član 24

(1) Finansiranje rada Regulatorne komisije obezbjeđuje se iz godišnjih naknada od energetskih subjekata, korisnika dozvole za obavljanje jedne ili više energetskih djelatnosti i jednokratnih naknada za dozvole koje izdaje.

(2) Budžet Regulatorne komisije usvaja Narodna skupština Republike Srpske prije početka budžetske godine, na njen prijedlog.

(3) Na osnovu usvojenog budžeta, Regulatorna komisija donosi odluku o visini naknada iz stava 1. ovog člana.

Član 25

(1) Rješenja i odluke koje donosi Regulatorna komisija u svim postupcima su konačni.

(2) Strana nezadovoljna odlukom ili rješenjem Regulatorne komisije može pokrenuti upravni spor kod nadležnog suda.

(3) Tužba kojom se pokreće upravni spor ne odgađa izvršenje akata iz stava 1. ovog člana.

Član 26

Regulatorna komisija je nezavisna i o svom radu podnosi izvještaj Narodnoj skupštini Republike Srpske, najmanje jednom godišnje.

V – OBNOVLjIVI IZVORI ENERGIJE

Član 27

(1) Korišćenje obnovljivih izvora energije i efikasna kogeneracija su od opšteg interesa za Republiku Srpsku.

(2) Korišćenjem obnovljivih izvora energije i efikasnom kogeneracijom obezbjeđuje se smanjenje upotrebe fosilnih goriva i negativnih uticaja na životnu sredinu, kao i efikasno korišćenje energije, podstiče se razvoj novih tehnologija, raznolikost izvora energije i povećava sigurnost snabdijevanja, te dugoročno smanjuje zavisnost od uvoza energije.

(3) Vlada će na prijedlog Ministarstva donijeti uredbu kojom propisuje mjere koje doprinose ostvarenju ciljeva, a koji se odnose na povećanje:

a) ukupne proizvodnje energije iz obnovljivih izvora,

b) učešća potrošnje električne energije proizvedene iz obnovljivih izvora i efikasnih kogenerativnih postrojenja u ukupnoj potrošnji električne energije u Republici Srpskoj i

v) učešća potrošnje biogoriva u ukupnoj potrošnji goriva za transport.

(4) Ministarstvo svake godine analizira ostvarivanje ciljeva iz stava 3. ovog člana i predlaže nove mjere za njihovo postizanje, u saradnji sa Regulatornom komisijom.

Član 28

(1) Sistem podsticanja proizvodnje energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kogeneracije, način obezbjeđenja i korišćenja podsticajnih sredstava propisuje Regulatorna komisija, uz saglasnost Vlade.

(2) Sredstva za podsticanje proizvodnje energije korišćenjem obnovljivih izvora i kogeneracije iz stava 1. ovog člana obezbjeđuju se kroz tarifu za energiju.

(3) Institucionalnu strukturu za operativno sprovođenje sistema podsticaja određuje i / ili uspostavlja Vlada.

Član 29

(1) Proizvođač električne energije može, na vlastiti zahtjev, dobiti sertifikat o porijeklu za električnu energiju proizvedenu u proizvodnom postrojenju koje ima važeći sertifikat (deklaraciju) kada dokaže da je u periodu na koji se odnosi sertifikat za proizvodno postrojenje radilo tako da ispunjava uslove i zahtjeve propisane za efikasnu kogeneraciju, odnosno za proizvodnju električne energije iz obnovljivih izvora.

(2) Sertifikat (deklaraciju) za proizvodno postrojenje može dobiti proizvođač električne energije ako to proizvodno postrojenje proizvodi električnu energiju koristeći obnovljive izvore energije na ekonomski primjeren način uz zaštitu životne sredine ili u efikasnoj kogeneraciji.

(3) Regulatorna komisija izdaje sertifikat o porijeklu i sertifikat za proizvodno postrojenja iz st. 1. i 2. ovog člana i propisuje njihov sadržaj, kao i uslove i procedure izdavanja.

Član 30

Operateri sistema na čiju su mrežu priključena postrojenja za proizvodnju električne energije za koja se izdaju sertifikati o porijeklu dostavljaju Regulatornoj komisiji sve podatke u vezi sa proizvedenom električnom energijom za koju Regulatorna komisija izdaje sertifikate o porijeklu.

VI – ENERGETSKA EFIKASNOST

Član 31

(1) Efikasno korišćenje energije je opšti interes Republike Srpske i predstavlja doprinos globalnom nastojanju za smanjenjem negativnih uticaja na životnu sredinu i održivom razvoju, te racionalnom i ekonomičnom korišćenju energetskih resursa.

(2) Programi unapređivanja energetske efikasnosti sprovode se u skladu sa Energetskom politikom Republike Srpske, Strategijom razvoja energetike i propisima Republike Srpske.

(3) Programi unapređivanja energetske efikasnosti su integralni dio Strategije razvoja energetike i usklađeni su sa drugim programima održivog razvoja.

(4) Ministarstvo je nadležno za unapređivanje energetske efikasnosti kroz sveobuhvatni okvir mjera za povećanje energetske efikasnosti i uštedu energije.

Član 32

Mjere za sprovođenje energetske efikasnosti iz člana 31. stav 4. ovog zakona čine:

a) uspostavljanje povoljnih uslova za investiranje kroz programe za povećanje energetske efikasnosti, putem javnoprivatnog partnerstva, razvoja finansijskih kooperacija i investicionih fondova,

b) obezbjeđenje kooperacije između potrošača, proizvođača i snabdjevača energijom, kao i sektora javnih usluga i jedinica lokalne samouprave, radi dostizanja propisanog nivoa energetske efikasnosti,

v) ostvarivanje zadatih nivoa povećanja energetske efikasnosti kroz smanjenje gubitaka energije, smanjenje potrošnje energije uvođenjem novih tehnoloških rješenja u različitim sektorima (javni sektor i sektor javnih usluga, građevinarstvo, poljoprivreda, industrija, saobraćaj i drugo),

g) obrazovanje potrošača i podizanje svijesti potrošača energije o neophodnosti smanjenja potrošnje (ušteda) energije i načinima za smanjenje potrošnje,

d) uspostavljanje sistema verifikacije i obaveznog obilježavanja uređaja klasom energetskog razreda, kao i sertifikacije zgrada u pogledu njihovih energetskih karakteristika,

đ) donošenje propisa za oblast energetske efikasnosti radi uspostavljanja metodologije dokazivanja efekata mjera i mehanizama za povećanje energetske efikasnosti i

e) ostvarivanje međunarodne saradnje na polju energetske efikasnosti.

Član 33

Programe za efikasno korišćenje energije u skladu sa Strategijom razvoja energetike donosi Vlada, odnosno nadležni organi jedinica lokalne zajednice.

Član 34

(1) Subjekti koji obavljaju djelatnosti snabdijevanja energijom krajnjih kupaca moraju najmanje jednom godišnje uz račune informisati kupce o uticaju načina korišćenja energije na životnu sredinu i održivi razvoj, te na pogodan način obrazovati i usmjeravati kupce da na racionalan i efikasan način koriste energiju.

(2) Radi stvaranja uslova za racionalno i efikasno korišćenje energije od krajnjih kupaca obračun energije vrši se na osnovu izmjerene stvarno utrošene energije.

VII – NADZOR I KAZNENE ODREDBE

Član 35

(1) Upravni nadzor nad sprovođenjem odredbi ovoga zakona i propisa donesenih na osnovu njega vrši Ministarstvo.

(2) Inspekcijski nadzor nad sprovođenjem odredbi ovog zakona vrši Republička uprava za inspekcijske poslove Republike Srpske.

Član 36

(1) Novčanom kaznom od 3.000,00 do 5.000,00 KM kazniće se za prekršaj energetski subjekat koji:

a) ne dostavi Ministarstvu podatke propisane ovim zakonom (član 9. stav 3.) i

b) ne obavještava kupce o kretanjima i značaju korišćenja energije – energetska efikasnost (član 34. stav 1.).

(2) Za prekršaj iz stava 1. ovoga člana kazniće se odgovorno lice energetskog subjekta novčanom kaznom od 1.000,00 do 2.000,00 KM.

Član 37

(1) Novčanom kaznom od 5.000,00 do 15.000,00 KM kazniće se za prekršaj energetski subjekat koji:

a) energetsku djelatnost koja je javna usluga obavlja kao tržišnu djelatnost (član 11.) i

b) obavlja energetsku djelatnost bez dozvole za obavljanje energetske djelatnosti (član 12. st. 1. i 2.).

(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice energetskog subjekta novčanom kaznom od 1.500,00 do 3.000,00 KM.

VIII – PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 38

(1) Uslovi u vezi sa obavljanjem djelatnosti u sektoru električne energije, gasa, nafte i derivata nafte, njihove proizvodnje, distribucije, transporta, trgovine i bezbjednosti objekata uređuju se posebnim zakonima.

(2) Uslovi proizvodnje i distribucije toplotne energije, bezbjednosti energetskih objekata u ovoj oblasti i status proizvođača i kvalifikovanih proizvođača toplotne energije uređuju se posebnim propisom.

Član 39

U roku od šest mjeseci od stupanja na snagu ovog zakona:

a) Vlada će donijeti uredbu o proizvodnji i potrošnji energije iz obnovljivih izvora i kogeneracije, iz člana 27. stav 3. ovog zakona,

b) ministar će donijeti pravilnik iz člana 9. stav 3. ovog zakona i

v) Regulatorna komisija će donijeti pravilnik o podsticanju proizvodnje energije korišćenjem obnovljivih izvora energije i kogeneracije iz člana 28. stav 1. ovog zakona.

Član 40

(1) U roku od četiri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona Vlada će predložiti Narodnoj skupštini imenovanje predsjednika i članova Regulatorne komisije, u skladu sa članom 18. ovog zakona, osim za člana Regulatorne komisije čiji mandat nije istekao, a imenovan je odlukom Narodne skupštine u skladu sa Zakonom o električnoj energiji.

(2) Predsjednik i član Regulatorne komisije kojima je istekao period na koji su imenovani nastavljaju sa radom do imenovanja novih, a najduže četiri mjeseca od stupanja na snagu ovog zakona.

Član 41

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”, a primjenjivaće se od 1. septembra 2009. godine, osim člana 40., koji se primjenjuje od dana stupanja na snagu Zakona.

1...585960...110 Page 59 of 110

Dopuna nalaza i mišljenja vještaka na osnovu uvida u nalaz CT

DOPUNA NALAZA I MIŠLjENjA VJEŠTAKA NA OSNOVU UVIDA U NALAZ CT

Zakon o parničnom postupku

Ništavost odredbe ugovora koja predviđa gubitak prava na isplatu osigurane sume

NIŠTAVOST ODREDBE UGOVORA KOJA PREDVIĐA GUBITAK PRAVA NA ISPLATU OSIGURANE SUME

Zakon o obligacionim odnosima

Ostvarivanje prava na zakonsku zateznu kamatu na dosuđene troškove parničnog postupka

OSTVARIVANjE PRAVA NA ZAKONSKU ZATEZNU KAMATU NA DOSUĐENE TROŠKOVE PARNIČNOG POSTUPKA

Zakon o parničnom postupku

Otkaz ugovora o radu zbog teže povrede radne obaveze licu mlađem od 55 godina

OTKAZ UGOVORA O RADU ZBOG TEŽE POVREDE RADNE OBAVEZE LICU MLAĐEM OD 55 GODINA

Zakon o vijeću zaposlenika

Zakon o evidencijama u oblasti rada i zdravstvenog osiguranja Republike Srpske

ZAKON O EVIDENCIJAMA U OBLASTI RADA I ZDRAVSTVENOG OSIGURANJA REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 18/1994 i 64/2006)

Zakon o eksproprijaciji Republike Srpske

ZAKON O EKSPROPRIJACIJI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 112/2006, 37/2007, 66/2008 – ispr., 110/2008 i 106/2010 – odluka US, 121/2010 – odluka US, 2/2015 – odluka US i 79/2015)

Zakon o električnoj energiji Republike Srpske

ZAKON O ELEKTRIČNOJ ENERGIJI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 8/2008 – prečišćen tekst, 34/2009, 92/2009 i 1/2011)

Zakon o energetici Republike Srpske

ZAKON O ENERGETICI REPUBLIKE SRPSKE

(“Sl. glasnik RS”, br. 49/2009)

EVEN MORE NEWS

Država plaća odštetu osuđenom za utaju poreza

Ugovore o prometu nekretnina sada mogu raditi i advokati

Američki san postao noćna mora

POPULAR CATEGORY