PRAVILNIK O UTVRĐIVANjU PROCENTA VOJNOG INVALIDITETA REPUBLIKE SRPSKE(“Sl. glasnik RS”, br. 100/2012, 116/2012 – ispr., 32/2014 i 103/2016) |
(1) Ovim pravilnikom uređuje se način utvrđivanja procenta (ocjene) vojnog invaliditeta prema stepenu tjelesnog oštećenja nastalog usljed rane, povrede, ozljede ili bolesti zadobijene pod okolnostima relevantnim u smislu propisa iz oblasti boračko-invalidske zaštite.
(2) Odredbe ovog pravilnika primjenjuju se i prilikom utvrđivanja procenta vojnog invaliditeta za tjelesno oštećenje nastalo usljed bolesti koja se pogoršala pod okolnostima iz stava 1. ovog člana, tako što se uzima srazmjeran procenat od cjelokupnog tjelesnog oštećenja u zavisnosti od prirode bolesti, njenog razvoja, trajanja i težine ratnih napora, odnosno napora pri vršenju vojne službe, kao i u zavisnosti od drugih okolnosti koje su u pojedinom slučaju uticale na pogoršanje bolesti.
Procenat vojnog invaliditeta utvrđuje se na osnovu odredaba Zakona, ovog pravilnika i Liste procenata vojnog invaliditeta (u daljem tekstu: Lista), koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(1) Za organ ili dio tijela koji je u određenoj mjeri oštećen utvrđuje se, po pravilu, procenat vojnog invaliditeta niži od procenta predviđenog u Listi za potpuni gubitak (amputaciju) tog organa, odnosno dijela tijela.
(2) Ako organ, odnosno dio tijela postoji, ali je oštećen toliko da je funkcionalno potpuno neupotrebljiv, može se utvrditi procenat vojnog invaliditeta predviđen u Listi za potpun gubitak (amputaciju) tog organa, odnosno dijela tijela.
(1) Ako je vojni invaliditet nastao kao posljedica više rana, povreda, ozljeda ili bolesti, procenti za pojedina oštećenja organizma predviđeni u Listi ne sabiraju se, nego se kao osnov uzima oštećenje sa najvećim procentom, pa se taj procenat povećava za 10% do 30%, s obzirom na uticaj ostalih oštećenja na cijeli organizam, i to samo ako je u Listi predviđeno najmanje 20% za svako od tih oštećenja.
(2) Ako je za najmanje dva oštećenja iz stava 1. ovog člana u Listi utvrđeno od po 50% ili više procenata, a postoji izrazito oštećenje organizma, odnosno više funkcija u organizmu, procenat po oštećenju za koje je u
Listi utvrđen najveći procenat vojnog invaliditeta može se povećati i za preko 30%, a najviše do 100% vojnog invaliditeta – druga kategorija.
(3) Ako postoji četiri ili više oštećenja iz stava 1. ovog člana za koja je u Listi utvrđeno manje od po 50%, a najmanje od po 20%, procenat vojnog invaliditeta za osnovno oštećenje može se povećati i za 40%.
(4) Ako usljed svih oštećenja iz stava 1. ovog člana postoji takav invaliditet zbog čega je vojni invalid nepokretan i nije u stanju da vrši osnovne fiziološke potrebe bez pomoći drugog lica, određuje se 100% vojnog invaliditeta – prva kategorija.
(5) Ako je vojni invaliditet nastao kao posljedica oštećenja organizma usljed više rana, povreda ili ozljeda, ali je za svako od tih oštećenja u Listi predviđeno ispod 20% vojnog invaliditeta, može se utvrditi procenat vojnog invaliditeta od 20% do 30%, ako je usljed svih oštećenja cijeli organizam oštećen za 20%, odnosno 30%.
Prilikom ocjene vojnog invaliditeta ožiljci se uzimaju u obzir samo ako ometaju (umanjuju) funkciju nekog organa ili ako su prouzrokovali nagrđenost u smislu tačke 176. Liste.
(1) Ako je kod lica bez jednog parnog organa pod okolnostima iz čl. 5. i 7. Zakona došlo do gubitka ili oštećenja drugog parnog organa od najmanje 60%, procenat oštećenja određuje se kao da je oštećenje oba parna organa nastalo pod tim okolnostima, pri čemu se procenat vojnog invaliditeta može odrediti do 100% – prva kategorija.
(2) Ako je jedan parni organ oštećen ili izgubljen pod okolnostima iz čl. 5. i 7. Zakona i po tom osnovu utvrđen procenat vojnog invaliditeta, a drugi parni organ je izgubljen ili oštećen najmanje 60% nezavisno od tih okolnosti, procenat vojnog invaliditeta određuje se za oštećenje, odnosno gubitak oba parna organa i umanjuje za 20%, a ako se za ovakvo oštećenje organizma u Listi predviđa 100% – prva kategorija, određuje se 100% vojnog invaliditeta – druga kategorija.
(3) Kao oštećenje drugog oka u smislu st. 1. i 2. ovog člana smatra se smanjenje funkcije oka za najmanje jednu polovinu (smanjenje vida najmanje 5/10).
(1) Procenat invaliditeta za amputiranu nogu ili ruku povećava se za 10% ako je patrljak nepodesan za nošenje proteze.
(2) Vojni invaliditet prve kategorije može se utvrditi samo za oštećenja organizma za koja je u Listi utvrđen procenat vojnog invaliditeta 100% – prva kategorija, kao i u slučajevima iz člana 4. stav 4. i člana 6. stav 1. ovog pravilnika.
Ako se u slučaju amputacije ekstremiteta kliničkim posmatranjem i dokumentovanom anamnezom mogu dokazati neurizmi sa bolovima i smetnjama u fantomskom udu ili u slučaju kauzalgije, procenat vojnog invaliditeta može se povećati za 10% do 30%.
(1) Licu koje je kao maloljetnik ili kao ratni zarobljenik bilo izloženo teškim životnim uslovima za vrijeme rata i zbog toga zadobilo oštećenje organizma psihosomatskog karaktera, ukupan procenat invaliditeta utvrđen u skladu sa ovim pravilnikom i Listom može se povećati za 10% ili 20%.
(2) Vojnom invalidu koji je u vrijeme nastanka invaliditeta bio maloljetan, a kod koga je usljed oštećenja organizma po kome mu je utvrđen vojni invaliditet nastupilo psihosomatsko oštećenje (poremećaj), i to najkasnije u roku od godinu dana od nastanka invaliditeta, procenat vojnog invaliditeta utvrđen u Listi može se povećati za 10% ili 20%.
(3) Procenat vojnog invaliditeta povećan u smislu st. 1. i 2. ovog člana može da iznosi najviše 100% – druga kategorija.
(1) Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta povodom pogoršane bolesti i bolesti nepoznate ili multifaktorijalne etiologije uzima se odgovarajući procenat od cjelokupnog oštećenja organizma, odnosno udio vojnog invaliditeta u ukupnom oštećenju organizma, s obzirom na prirodu bolesti, njen razvitak, trajanje i težinu ratnih napora, godine starosti za vrijeme vojnog angažovanja i druge okolnosti koje su u pojedinim slučajevima mogle uticati na bolest.
(2) U bolesti čija je etiologija nepoznata ili još sa sigurnošću nije utvrđena, odnosno koja je uslovljena endogenom ili drugom urođenom ili stečenom sklonošću (bolesti nepoznate ili multifaktorijalne etiologije) spadaju: endogene psihoze, neuroze, posttraumatski stresni poremećaj, epilepsije (izuzev traumatske epilepsije), amiotrofična nervna oboljenja i mišićne distrofije, multipla skleroza, diskopatije i degenerativna oboljenja kičmenog stuba, dijabetes, esencijalne hipertenzije, urođene srčane mane, ulkusna bolest, reumatoidni artritis, alergijska oboljenja, psorijaza, maligna oboljenja, psihopatije, litijaze, policistična oboljenja, kao i sva druga oboljenja multifaktorijalne i nepoznate etiologije.
(3) Udio vojnog invaliditeta u ukupnom oštećenju organizma, u smislu stava 1. ovog člana, utvrđuje se u procentu na način prikazan u tabeli Priloga 2. ovog pravilnika, koji je usaglašen sa aktuelnim saznanjima i stanovištem medicinske struke objedinjenim u važećoj reviziji Međunarodne klasifikacije bolesti i srodnih zdravstvenih stanja, koju izdaje Svjetska zdravstvena organizacija.
Za bolesti nepoznate ili multifaktorijalne etiologije koje nisu izričito nabrojane u članu 10. stav 2. ovog pravilnika, a naročito za sva hereditarna, degenerativna i psihosomatska oboljenja, procenat vojnog invaliditeta i postojanje uzročnoposljedične veze utvrđuje se prema principu analogije, svrstavanjem u najsrodniju bolest koja je predviđena članom 10. stav 2. ovog pravilnika.
(brisano)
Procenat vojnog invaliditeta zbog upale zglobova utvrđuje se na isti način kao i za traume zglobova, odnosno kao za oboljenja srca prouzrokovana upalom zglobova.
(1) Prilikom ocjene vojnog invaliditeta ne uzimaju se u obzir oštećenja koja su posljedica starenja, kao ni stručna sprema, zanimanje, materijalno stanje, obdarenost, pol i druga lična svojstva lica.
(2) Prilikom ocjene vojnog invaliditeta ne uzimaju se u obzir ni oštećenja koja bi se po prirodi bolesti pogoršala.
(1) Procenat vojnog invaliditeta utvrđuje se, po pravilu, trajno.
(2) Ako postoje izgledi da će se zdravstveno stanje u znatnoj mjeri poboljšati primjenom bilo kog medicinskog metoda ili ako liječenje nije završeno, procenat vojnog invaliditeta utvrđuje se privremeno, za period do dvije godine.
(3) Procenat vojnog invaliditeta utvrđuje se privremeno i kada je to izričito propisano u Listi.
(4) Privremena ocjena vojnog invaliditeta može se utvrditi samo jedanput.
Ako tjelesno oštećenje nije predviđeno ovim pravilnikom, odnosno Listom, procenat invaliditeta utvrđuje se analognom primjenom tih propisa koji se odnose na slična ili srodna oštećenja.
Listom se utvrđuju pojedinačno (po tačkama) tjelesna oštećenja i procenti invaliditeta za svaku od njih, te posebna pravila za utvrđivanje vojnog invaliditeta za neka od njih.
Ovaj pravilnik primjenjuje se i u postupku za priznavanje prava u oblasti zaštite civilnih žrtava rata, u skladu sa propisom kojim se uređuje ta oblast.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 31/10).
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.
LISTA PROCENATA VOJNOG INVALIDITETA
|
A. Šaka |
|
|
a) Prsti |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
1. |
Ograničena pokretljivost svih prstiju jedne šake |
|
|
a) u manjem stepenu |
20%, |
|
b) ako su ovakve promjene na objema rukama |
30%. |
2. |
Ograničena pokretljivost svih prstiju jedne šake: |
|
|
a) u većem stepenu |
30% do 50%, |
|
b) ako su ovakve promjene na objema rukama |
40% do 80%. |
3. |
Ograničena pokretljivost palca: |
|
|
a) jedne šake u oba zgloba |
ispod 20%, |
|
b) ako su ovakve promjene na objema rukama |
20%. |
4. |
Ograničena pokretljivost bilo kog drugog prsta pojedinačno |
ispod 20%. |
5. |
Ograničena pokretljivost većine prstiju: |
|
|
a) jedne šake, osim palca, prema stepenu |
20% do 40%, |
|
b) ako su ovakve promjene na objema rukama prema stepenu |
30% do 60%. |
6. |
Procenat kod jako izraženih kontraktura u lošem položaju, koje praktično isključuju svaku funkciju, utvrđuje se kao kod amputacije. |
|
7. |
Pri primjeni t. 2. i 5. ove liste vodi se računa o funkcionalnom značaju pojedinih prstiju za funkciju šake kao cjeline. |
|
|
Potpuna ukočenost zglobova (ankiloza) |
|
8. |
Ankiloza palca u interfalangealnom zglobu: |
|
|
a) jedne šake |
ispod 20%, |
|
b) na objema šakama |
20%. |
9. |
Ankiloza palca u interfalangealnom zglobu, u nepovoljnom položaju: |
|
|
a) jedne šake |
20%, |
|
b) na objema šakama |
30%. |
10. |
Ankiloza palca u metakarpofalangealnom zglobu: |
|
|
a) jedne šake |
20%, |
|
b) na objema šakama |
30%. |
11. |
Ankiloza palca u metakarpofalangealnom zglobu, u nepovoljnom položaju: |
|
|
a) jedne šake |
30%, |
|
b) na objema šakama |
40%. |
12. |
Ankiloza većine prstiju, osim palca šake, prema položaju povoljnom ili nepovoljnom za funkciju: |
|
|
a) jedne šake |
30% do 40%, |
|
b) na objema šakama |
40% do 60%. |
13. |
Ankiloza svih prstiju šake, prema povoljnom ili nepovoljnom položaju: |
|
|
a) jedne šake |
40% do 60%, |
|
b) ako su ovakve promjene obostrane u povoljnom položaju |
70% do 80%, |
|
v) ako su ovakve promjene obostrane u nepovoljnom položaju |
90% do 100%. |
|
Amputacija |
|
14. |
Amputacija palca obje falange |
30%. |
15. |
Amputacija obje falange palca sa metakarpalnom kosti |
40%. |
16. |
Amputacija bilo kog prsta, osim palca ili kažiprsta |
ispod 20%. |
17. |
Amputacija kažiprsta: |
|
|
a) jedne šake |
20%, |
|
b) obje šake |
30%. |
18. |
Amputacija dva prsta bez metakarpalne kosti |
20%. |
19. |
Amputacija kažiprsta i srednjeg prsta: |
|
|
a) jedne šake |
30%, |
|
b) ako su promjene obostrane s obzirom na značaj amputiranih prstiju |
30% do 50%. |
20. |
Amputacija dva prsta sa metakarpalnim kostima: |
|
|
a) palac i kažiprst |
50% |
|
b) kažiprst i srednji |
40% |
|
v) srednji i domali |
40% |
|
g) domali i mali |
30% |
21. |
Amputacija tri i više prstiju sa sačuvanim metakarpalnim kostima: |
|
|
a) palac sa ma koja dva prsta (osim kažiprsta) |
50% |
|
Ako je amputiran i kažiprst, određuje se + 10% |
|
|
b) kažiprsta, srednjeg i malog prsta |
40% |
|
v) četiri posljednja prsta jedne šake |
50% |
|
g) četiri posljednja prsta obje šake |
80% |
|
d) palac sa ma koja tri prsta iste šake |
60% |
22. |
Amputacija svih prstiju: |
|
|
a) jedne šake |
70% |
|
b) obje šake |
100% |
|
I kategorija |
|
23. |
Amputacija oba palca i jednog kažiprsta |
60% |
24. |
Amputacija oba palca |
50% |
25. |
Amputacija oba palca, jednog kažiprsta i jednog srednjeg prsta |
70% |
26. |
Amputacija oba palca i oba kažiprsta |
80% |
27. |
Amputacija oba palca i druga tri prsta ali ne svih na istoj šaci |
80% |
28. |
Amputacija tri prsta sa metakarpalnim kostima: |
|
|
a) palca, kažiprsta i srednjeg prsta |
60% |
|
b) kažiprsta, srednjeg i malog prsta |
50% |
|
v) srednjeg, domalog i malog prsta |
40% |
|
Djelimična amputacija |
|
29. |
Djelimična amputacija jednog članka palca i dva članka kažiprsta |
20% |
30. |
Djelimična amputacija jednog članka palca i dva članka kažiprsta, sa slabo pokretnim patrljcima |
30% do 40% |
31. |
Kod djelimične amputacije više prstiju procenat se određuje prema datoj shemi, sumirajući za gubitak članka svakog prsta odgovarajuće procente, pa ako je zbir veći od 15% – određuje se 20%, a ako je veći od 25% – određuje se 30% itd., i to: |
|
|
– za jedan članak palca |
8% |
|
– za jedan članak kažiprsta |
6% |
|
– za jedan članak ostalih prstiju |
4% |
|
Prelom (fraktura) |
|
32. |
Prelomi metakarpalnih kostiju, bez poremećaja funkcije |
ispod 20% |
33. |
Prelomi metakarpalnih kostiju ili jače deformacije ili iščašenje karpometakarpusa sa oštećenom funkcijom, a prema stepenu oštećenja, imajući u vidu oštećenje šake i pojedinih prstiju: |
|
|
a) jedne šake |
20% do 40% |
|
b) ako su ovakve promjene obostrane |
30% do 60% |
|
b) Ručje |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
34. |
Ograničena pokretljivost šake većeg stepena: |
|
|
a) jedne šake |
20% do 30% |
|
b) obje šake |
30% do 40% |
|
Ukočenost (ankiloza) |
|
35. |
Ankiloza zgloba šake u povoljnom položaju: |
|
|
a) jedne šake |
30% |
|
b) obje šake |
50% |
Za ankilozu u nepovoljnom položaju procenat se povećava za 10% ili 20%, prema oštećenju funkcije. |
|
|
|
Amputacija |
|
36. |
Amputacija jedne šake |
70% |
37. |
Amputacija obje šake |
100% |
|
I kategorija |
|
|
B. Podlaktica |
|
|
Prelom (fraktura) |
|
38. |
Krivo srasli prelomi, sa ograničenim pokretima pronacije i supinacije |
20% do 30% |
39. |
Krivo srasli prelomi sa potpunom ukočenošću pronacije i supinacije, a položaj šake povoljan u pronaciji ili u srednjem položaju |
40% |
40. |
Krivo srasli prelomi, sa potpunom ukočenošću pronacije i supinacije, a položaj šake u supinaciji |
50% |
|
Lažni zglob |
|
41. |
Lažni zglob jedne kosti: |
|
|
a) na jednoj ruci |
20% do 30% |
|
b) na objema rukama |
30% do 40% |
42. |
Lažni zglob obje kosti: |
|
|
a) na jednoj ruci |
40% do 50% |
|
b) na objema rukama |
60% do 70% |
|
Amputacija |
|
43. |
Amputacija podlaktice |
70% |
44. |
Amputacija obje podlaktice |
100% |
|
|
I kategorija |
|
V. Lakat |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
45. |
Pokretljivost očuvana između 75 stepeni do potpune fleksije |
40% |
46. |
Pokretljivost očuvana između 90 stepeni i 105 stepeni, odnosno između 90 stepeni i 75 stepeni |
30% |
47. |
Pokretljivost očuvana između 105 stepeni i 180 stepeni, ruka u nepovoljnom položaju, u ekstenziji |
40% do 50% |
|
Ukočenost (ankiloza) |
|
48. |
Ukočenost pod pravim uglom ili nešto manje (90 do 75 stepeni) |
40% |
49. |
Ukočenost pod oštrim uglom (ispod 75 stepeni) |
50% |
50. |
Ukočenost lakta u potpunoj fleksiji |
70% |
51. |
Ukočenost u nepovoljno ispruženom položaju (od 105 do 180 stepeni) |
50% do 70% |
52. |
Ako su promjene u t. 48. do 51. ove liste obostrane, procenat se povećava za |
20% ili 30%. |
|
Labav zglob |
|
53. |
Labav zglob, prema stepenu |
30% do 50% |
|
Prelomi i iščašenja (frakutra i luksacija) |
|
54. |
Procenat za prelome i iščašenja utvrđuje se prema štetnim posljedicama po funkciju lakatnog zgloba. Isto tako ocjenjuju se i zastarjela iščašenja i posljedice iščašenja. |
|
|
Amputacija |
|
55. |
Amputacija ruke u laktu (eksartikulacija) |
80% |
56. |
Amputacija obje ruke u laktu |
100% |
|
|
I kategorija |
|
G. Mišica |
|
|
Prelomi |
|
57. |
Nepravilno srastao prelom mišićne kosti, sa skraćenjem, ali bez štetnih posljedica u susednim zglobovima |
ispod 20% |
|
Lažni zglob (pseudoartroza) |
|
58. |
Pseudoartroza mišićne kosti: |
|
|
a) operativno korigovana |
40% |
|
b) bez mogućnosti operativne korekcije (potreban ortopedski aparat) |
60% |
|
v) ako su ovakve promjene obostrane |
60% do 80% |
|
Amputacija |
|
59. |
Amputacija jedne ruke u mišici |
90% |
60. |
Amputacija obje ruke u mišici |
100% |
|
|
I kategorija |
|
D. Rame |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
61. |
Ograničena pokretljivost ramena, u težem stepenu (ruka se ne može podići iznad horizontale), prema stepenu oštećenja funkcije: |
|
|
a) jedne ruke |
20% do 40% |
|
b) obje ruke |
30% do 60% |
|
Ukočenost (ankiloza) |
|
62. |
Potpuna ankiloza ramena, prema položaju: |
|
|
a) jedne ruke |
40% do 60% |
|
b) obje ruke |
60% do 80% |
|
Iščašenje (luksacija) |
|
63. |
Labav zglob jednog ramena, privremeno |
30 do 40% |
|
Ako nije moguće operativnim putem izlječenje, odrediće se stalan procenat. |
|
64. |
Labav zglob oba ramena |
50% do 60% |
65. |
Zastarjela i nenamještena iščašenja ocjenjuju se kao kontrakture i ankiloze. |
|
|
Eksartikulacija |
|
66. |
Eksartikulacija jedne ruke u ramenu |
100% |
|
|
II kategorija |
67. |
Eksartikulacija obje ruke u ramenu |
100% |
|
|
I kategorija |
|
B. Ključnjača (clavicula) |
|
68. |
Prelomi ključnjače uzimaju se u obzir za utvrđivanje procenta vojnog invaliditeta samo ako postoji ograničena pokretljivost ramenog zgloba ili komplikacije u vezi sa susjednim nervima ili krvnim sudovima. |
|
|
E. Živci |
|
69. |
Potpuna uzetost (paraliza) cijelog pleksusa brahialisa |
90% |
70. |
Uzetost gornjeg dijela pleksus brahialasa: |
|
|
a) djelimična |
20% do 40% |
|
b) potpuna |
60% |
71. |
Uzetost (paraliza) donjeg dijela pleksus brahialisa: |
|
|
a) lakšeg stepena |
20% |
|
b) težeg stepena |
50% |
|
v) potpuna paraliza |
70% |
72. |
Paraliza n. aksilarisa |
30% |
73. |
Pareza n. aksilarisa |
20% |
74. |
Paraliza n. medianusa ili n. radialisaa ili ulnarisa |
50% |
75. |
Pareza n. medianusa ili n. radialisa ili ulnarisa |
20% do 40% |
76. |
Paraliza n. muskulokutaneusa |
30% |
77. |
Pareza n. muskulokutaneusa |
20% |
78. |
Potpuna uzetost obje ruke |
100% |
|
|
I kategorija |
79. |
Kod paralize bilo kog od živaca na objema rukama navedenih u t. 69. do 77. procenat se povećava za 20% ili 30%. |
|
Za oboljenja iz t. 70, 71. i 75. ove liste procenat se određuje zavisno od motorne slabosti i promjene elektromiografskog nalaza i nalaza specijaliste neurologa. |
||
|
A. Stopalo |
|
|
Ograničena pokretljivost i ukočenost (kontraktura i ankiloza) |
|
80. |
Ograničena pokretljivost prstiju |
ispod 20% |
81. |
Procenat kod ankiloze svih prstiju u lošem položaju koji ometa hod, utvrđuje se kao kod amputacije prstiju. |
|
|
Amputacija i eksartikulacija |
|
82. |
Amputacija palca bez metatarzalne kosti |
ispod 20% |
83. |
Amputacija palca sa metatarzalnom kosti |
20% |
84. |
Amputacija dva ili tri prsta, sa metatarzalnim kostima |
30% |
85. |
Amputacija svih prstiju na jednoj nozi bez metatarzalne kosti, prema stanju ožiljka |
20% do 30% |
86. |
Ako su u pitanju amputacije iz t. 83, 84. i 85. ove liste na objema nogama, procenat se povećava za 10% ili 20%. |
|
|
B. Donožje |
|
|
Prelom (fraktura) |
|
87. |
Prelom jedne ili više metatarzalnih kostiju, samo ako ima za posljedicu deformaciju stopala i prstiju i otežava hod |
20% do 30% |
|
Amputacija i eksartikulacija |
|
88. |
Amputacija stopala po Lisfrancku (exarticulatio tarsometatarsea), prema stanju ožiljaka: |
|
|
a) jedne noge |
30% do 40% |
|
b) obje noge |
50% do 70% |
|
V. Nožje |
|
|
Prelom (fraktura) |
|
89. |
Prelom jedne ili više tarzalnih kostiju, sa deformacijom stopala |
20% do 40% |
|
Amputacija |
|
90. |
Amputacija po Chopartu (exarticulatio tarsitransversa) prema stanju ožiljaka: |
|
|
a) na jednoj nozi |
40% do 50% |
|
b) na objema nogama |
60% do 80% |
|
G. Skočni zglob |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
91. |
Kontraktura stopala u ekvinusu, prema stepenu |
20% do 30% |
Ako su promjene obostrane, procenat se povećava za 20%. |
||
92. |
Kontraktura stopala u kalkaneus položaju: |
|
|
a) na jednoj nozi |
30% |
|
b) na objema nogama |
50% |
|
Ukočenost (ankiloza) |
|
93. |
Ankiloza skočnog zgloba: |
|
|
a) pod pravim uglom |
20% |
|
b) u nepovoljnom položaju pod bilo kojim drugim uglom |
30% do 60% |
|
v) obostrano |
50% do 70% |
|
Amputacija i eksartikulacija |
|
94. |
Amputacija u skočnom zglobu po Pirogevu: |
|
|
a) na jednoj nozi |
60% |
|
b) na objema nogama, prema oštećenju hoda |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
95. |
Eksartikulacija u skočnom zglobu: |
|
|
a) na jednoj nozi |
60% |
|
b) na objema nogama, prema oštećenju hoda |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
D. Potkoljenica |
|
|
Prelom (fraktura) |
|
96. |
Dobro srasli prelomi potkoljenice bez atrofije mišića, sa sačuvanom pokretljivošću susjednih zglobova: |
|
|
a) bez skraćenja |
ispod 20% |
|
b) sa skraćenjem do 3 cm |
20% |
|
v) sa skraćenjem preko 3 cm |
30% |
97. |
Loše srasli prelomi potkoljenice: |
|
|
a) sa skraćenjem do 3 cm |
30% |
|
b) sa skraćenjem preko 3 cm, a prema stepenu skraćenja |
30% do 40% |
98. |
Loše srasli prelomi potkoljenice sa deformacijom, sa devijacijom stopala, velikim dubokim ožiljcima, atrofijom mišića, stalnim otokom, prema stepenu gubitka funkcije hoda ili oštećenje funkcije susjednih zglobova |
40% do 50% |
99. |
Ako su promjene iz t. 96. do 98. obostrane, procenat se povećava za 20% ili 30%. |
|
|
Lažni zglob (pseudoartroza) |
|
100. |
Lažni zglob potkoljenice prema težini slučaja: |
|
|
a) na jednoj nozi |
50% do 60% |
|
b) na objema nogama |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
Amputacija |
|
101. |
Amputacija u potkoljenici: |
|
|
a) jedne noge |
70% |
|
b) obje noge |
100% |
|
|
II kategorija |
102. |
Amputacija obje potkoljenice, sa kratkim ili zgrčenim patrljcima nepodesnim za proteze, ili sa ograničenim pokretima u koljenu |
100% |
|
|
I kategorija |
|
B. Čašica |
|
|
Lažni zglob |
|
103. |
Lažni zglob čašice ili patelektomija, prema stepenu oštećenja funkcije zgloba: |
|
|
a) jedne noge |
20% do 30% |
|
b) obje noge |
40% do 50% |
|
E. Koljeno |
|
|
Ograničena pokretljivost (kontraktura) |
|
104. |
Kontraktura koljena desmogenog ili artorogenog porijekla, sa mogućnošću ekstenzije, prema stepenu moguće ekstenzije: |
|
|
a) od 150 do 170 stepeni |
20% do 40% |
|
b) ispod 150 stepeni |
50% do 60% |
Za obostranu kontrakturu koljena procenat se povećava za 20% ili 30%. |
||
105. |
Artroplastika i vještački koljeni zglob 40% do 60% |
|
Za obostranu artroplastiku i vještački zglob procenat se povećava za 20% ili 30%. |
||
|
Potpuna ukočenost (ankiloza) |
|
106. |
Ankiloza koljena u povoljnom položaju opruženom ili skoro opruženom: |
|
|
a) jedne noge |
40% |
|
b) obje noge |
70% |
107. |
Ankiloza koljena u lošem položaju (u fleksiji od 150 stepeni do potpune fleksije) zavisno od ugla: |
|
|
a) jedne noge |
50% do 60% |
|
b) obje noge |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
Labav zglob |
|
108. |
Labav zglob koljena, prema stepenu oštećenja funkcije |
20% do 40% |
|
Ž. Butnjača |
|
|
Prelom (fraktura) |
|
109. |
Prelom butne kosti sa skraćenjem do 3 cm bez atrofije mišića i kontrakture zglobova |
20% |
110. |
Prelom butne kosti, sa skraćenjem preko 3 do 6 cm 20% do 40% |
|
Ako pored skraćenja postoji deformacija ili kontraktura u susjednim zglobovima, procenat se povećava za 10% ili 20%. |
||
111. |
Prelom butne kosti sa skraćenjem preko 6 cm 50% do 60% |
|
Ako pored skraćenja postoji deformacija ili kontraktura u susjednim zglobovima, procenat se povećava za 10% ili 20%. |
||
112. |
Loše srastao prelom vrata butne kosti, prema stepenu oštećenja funkcije |
40% do 60%. |
Ako su oštećena oba susjedna zgloba, procenat se povećava za 20%. |
||
|
Lažni zglob (pseudoartroza) |
|
113. |
Lažni zglob butne kosti |
60% do 70% |
Ako su promjene obostrane, procenat se povećava za 20%. |
||
114. |
Lažni zglob vrata butne kosti |
60% do 80% |
Ako su promjene obostrane, procenat se povećava za 20%. |
||
|
Amputacija i eksartikulacija |
|
115. |
Eksartikulacija u koljenu: |
|
|
a) jedne noge |
80% |
|
b) obje noge |
100% |
|
|
I kategorija |
116. |
Amputacija u nivou butine: |
|
|
a) jedne noge |
90% |
|
b) obje noge |
100% |
|
|
I kategorija |
|
Z. Kuk |
|
|
Kontraktura |
|
117. |
Ograničena pokretljivost u zglobu kuka |
20% do 40% |
Ako su promjene obostrane, procent se povećava za 20% ili 30%. |
||
118. |
Ograničena pokretljivost kuka, noga u fleksiji, prema stepenu fleksije ili noga u abdukciji, unutrašnjoj ili spoljnoj rotaciji ili drugom nepovoljnom položaju |
40% do 60% |
Ako su promjene obostrane, procent se povećava za 20% ili 30%. |
||
119. |
Vještački zglob kuka |
40% do 60% |
|
Ukočenost (ankiloza) |
|
120. |
Ankiloza kuka: |
|
|
a) u povoljnom položaju |
50% |
|
b) u nepovoljnom položaju |
60% do 70% |
|
v) oba kuka u ma kom položaju |
100% |
|
|
I kategorija |
|
Eksartikulacija |
|
121. |
Eksartikulacija u kuku: |
|
|
a) jedne noge |
100% |
|
|
II kategorija |
|
b) obje noge |
100% |
|
|
I kategorija |
|
Kombinovana amputacija (ruka i noga) |
|
122. |
Amputacije jedne ruke i jedne noge ili potpuna neupotrebljivost jedne ruke i jedne noge |
100% |
|
|
I kategorija |
|
I. Živci |
|
123. |
Paraliza cijelog lumbosakralnog pleksusa |
90% |
124. |
Obostrana paraliza lumbosakralnog pleksusa |
100% |
|
|
I kategorija |
125. |
Paraliza ishijadičnog živca |
60% |
126. |
Pareza ishijadičnog živca |
20% do 50% |
127. |
Paraliza n. peroneusa |
40% |
128. |
Pareza n. peroneusa |
20% do 30% |
129. |
Paraliza n. tibialisa |
50% |
130. |
Pareza n. tibialisa |
30% |
131. |
Paraliza n. femoralisa |
50% |
132. |
Pareza n. femoralisa |
30% |
133. |
Ako su paralize, odnosno pareze iz t. 125. do 132. ove liste obostrane, procent se povećava za 20% do 30% za oštećenje perifernih živaca donjih ekstremiteta (t. 125. do 132) ocjena procenta vojnog invaliditeta se vrši na osnovu nalaza neurologa ili fizijatra i elektromiografskog nalaza koji će omogućiti ocjenu stepena funkcionalnog oštećenja ili ispada. |
|
|
J. Krvni sudovi |
|
134. |
Aneurizme manjih arterija šake ili stopala, jedne arterije podlaktice ili potkoljenice i dr. ako ne izazivaju veće funkcionalne smetnje |
20% |
135. |
Aneurizme obje arterije šake ili stopala |
30% do 40% |
136. |
Aneurizme obje arterije podlaktice ili potkoljenice |
30% do 50% |
137. |
Aneurizme art. femoralis ili art. popliteae |
40% do 60% |
138. |
Aneurizme art. axilaris ili art. brachialis |
50% do 70% |
139. |
Aneurizme art. carotis: |
|
|
a) eksterne |
50% |
|
b) interne |
70% do 80% |
140. |
Aneurizme važnih i teže pristupačnih arterija za hiruršku intervenciju, kao art ili asa, femoralis iznad račve, axilaris, subclaciae, ocjenjuju se prema težini slučaja |
50% do 80% |
141. |
Proširenje vena na nozi, većeg stepena (varices) |
20% do 30% |
142. |
Proširenje vena na nozi sa grizlicama i edemom |
30% do 50% |
143. |
Elefantijaza kao posljedica limfnog zastoja noge |
30% do 50% |
144. |
Tromboflebitis sa elefantijazom kao posljedicom ranjavanja ili kao komplikacija u postoperativnom toku: |
|
|
a) na jednoj nozi |
30% do 50% |
|
b) na objema nogama |
40% do 70% |
145. |
Ako su promjene iz t. 141. do 143. obostrane, procenat vojnog invaliditeta, zavisno od stepena oštećenja, povećava se za 10% ili 20%. |
|
|
|
|
|
A. Lobanja i mozak |
|
146. |
Skalpirana koža na glavi, većih razmjera |
20% do 40% |
147. |
Fraktura lobanje, bez koštanih defekata i bez nervnih poremećaja |
ispod 20% |
148. |
Fraktura lobanje, sa defektom kosti ili impresijom, bez nervnih poremećaja, zavisno od veličine i lokalizacije defekta, odnosno impresije |
20% do 30% |
149. |
Povreda lobanje, sa ili bez frakture, ali sa pojavama traumatske encefalopatije, prema težini: |
|
|
a) lake pseudoneurastenične pojave |
20% do 30% |
|
b) izražene pseudoneurastenične pojave |
40% do 60% |
|
v) teške pseudoneurastenične pojave |
70% do 90% |
Traumatska encefalopatija priznaje se samo ako postoje objektivni znaci i pozitivni laboratorijski nalazi. |
||
Subjektivni sindrom ne cijeni se kao posttraumatska encefalopatija. Za ocjenjivanje procenta vojnog invaliditeta po ovoj tački neophodno je uraditi: fudus, EEG, psihičko testiranje i kompjuterizovanu tomografiju mozga. |
||
150. |
Klinički utvrđena epilepsija nastala usljed povrede ili bolesti: |
|
|
a) kad su napadi rijetki |
20% do 30% |
|
b) kad su napadi česti, jednom do tri puta mjesečno |
40% do 60% |
|
v) kad su napadi vrlo česti, jednom do tri puta nedjeljno |
60% do 80% |
|
g) kad su napadi veoma česti, jednom ili više puta dnevno |
80% do 100% |
|
|
I kategorija |
|
d) ako uz epileptične napade, bez obzira na njihovu učestalost, postoje trajne psihičke promjene koje teško kompromituju socijalno ponašanje bilo zbog poremećaja u inteligenciji, bilo zbog karakternih poremećaja, procent se povećava za 40% do 60%, a u najtežim slučajevima iznosi |
100% |
|
|
I kategorija |
Procenat vojnog invaliditeta po ovoj tački može se utvrđivati nakon obavezno sprovedene bolničke opservacije na neurološkom odjeljenju sa utvrđenim svim elementima bitnim za ocjenu procenta invaliditeta (uzrok, učestalost napada i stepen psihičkih promjena). |
||
Ako su ovi uslovi ispunjeni, ocjena se može dati i u toku liječenja. |
||
|
B. Vilica |
|
151. |
Prelom gornje vilice, sa deformacijom prema stepenu |
20% do 50% |
152. |
Loše srastao prelom donje vilice, sa poremećenom artikulacijom preostalih zuba, prema težini |
20% do 30% |
153. |
Prelom donje vilice, sa ograničenjem otvaranja usta između: |
|
|
a) 30 mm i 20 mm |
20% do 30% |
|
b) 20 mm i 10 mm |
40% do 50% |
|
v) maksimalno otvaranje ispod 10 mm, pa do potpunog sastavljanja zuba gornje i donje vilice |
50% do 80% |
154. |
Pseudoartroza donje vilice privremeno |
30% do 50% |
155. |
Pseudoartroza donje vilice, sa većim defektom koštanog masiva zajedno sa zubima, tako da otežava ili potpuno onemogućuje protezu ili žvakanje prema težini |
50% do 80% |
|
V. Oči |
|
156. |
Gubitak jednog oka, potpun gubitak vida jednog oka ili veoma veliko smanjenje vida (oštrina vida manja od 0,05) |
50% |
Ako je vid na jednom oku izgubljen a na drugom smanjen, procent od 50% povećava se za 10% za svakih 0,20 smanjenja vida. Za smanjenje vida na drugom oku za 0,40 od 50% na 70% itd. |
||
Na isti način ocjenjuje se i umanjenje vida na oba oka (na primjer VOD ravno 0,80 VOS ravno 0,60. Ukupan procent iznosi 30% za smanjenje vida za 0,20 na desnom oku i smanjenje vida za 0,40 na lijevom oku. |
||
Smanjenje vida ocjenjuje se pomoću korekcije. |
||
157. |
Sljepilo, odnosno gubitak vida na oba oka |
100% I kategorija |
Pod potpunim gubitkom vida jednog oka podrazumijeva se oštrina vida ispod 0,05. |
||
158. |
Bitemporalna hemianopsija, kvadratne binazalne i gornje horizontalne hemianopsije |
30% |
159. |
Veći trajni defekti u vidnom polju na oba oka pod kojima treba podrazumijevati apsolutno paracentralne soktome čiji je najmanji promjer veći od 30 stepeni |
30% |
160. |
Ptoza jednostrana ocjenjuje se prema oštrini vida i vidnom polju |
20% do 30% |
161. |
Lagoftalmus na oba oka ocjenjuje se prema stepenu oštećenja vida |
30% do 60% |
162. |
Stalno suzenje kao posljedica povrede suznog kanala: a) na jednom oku |
20% |
|
b) na oba oka |
30% do 40% |
|
G. Nos |
|
163. |
Gubitak nosa (potpun) |
60% |
164. |
Djelimičan gubitak nosa, prema stepenu oštećenja funkcije i nagrđenosti |
20% do 50% |
|
D. Usta i zubi |
|
165. |
Ožiljak na ustima koji se ne može operacijom popraviti, a ometa govor, ishranu, ne zadržava pljuvačku itd. prema težini |
30% do 60% |
Ako se može operacijom popraviti, procenat se određuje privremeno. |
||
166. |
Povrede nepca i jezika koje otežavaju gutanje i govor: |
|
|
a) u manjoj mjeri |
30% do 40% |
|
b) u znatnoj mjeri |
50% do 80% |
167. |
Potpun gubitak ili potpuna paraliza jezika |
90% |
168. |
Djelimična paraliza jezika i nepca, sa otežanim govorom i gutanjem |
40% do 60% |
169. |
Gubitak skoro svih zuba: |
|
|
a) sa mogućom protezom |
30% |
|
b) proteza nije moguća |
50% |
170. |
Stalna pljuvačna fistula neoperabilna |
20% |
171. |
Kserostomija (atrofija obje pljuvačne žlijezde) |
20% do 40% |
|
Đ. Uši i sluh |
|
172. |
Potpun gubitak sluha na oba uha |
70% |
173. |
Obostrano teško oštećenje sluha preko 90% po Fowleru |
60% |
174. |
Obostrana teška nagluvost: |
|
|
a) ukupni gubitak sluha preko 70%, a do 90% po Fowleru |
40% |
|
b) ukupni gubitak sluha 60% do 70% po Fowleru |
30% |
Ocjenjivanje vojnog invaliditeta vrši se na osnovu otološkog i audiometrijskog nalaza |
||
175. |
Gubitak ušne školjke: |
|
|
a) jednog uva |
30% |
|
b) oba uva |
50% |
|
E. Nagrđenost (unakaženje) |
|
176. |
Nagrđenost se ocjenjuje prema težini nagrđenosti glave i vrata, izuzev u slučaju iz tačke 164. Liste, uzimajući u obzir godine života invalida, i to: |
|
|
a) nagrđenost |
20% do 30% |
|
b) unakaženje, kao teži oblik nagrđenosti |
40% do 60% |
|
Ž. Moždani živci |
|
177. |
Oštećenje (anosmija) n. olfaktoriusa, obostrano |
20% |
178. |
Paraliza abducensaa ili trohlearisa |
30% |
179. |
Paraliza okulomotoriusaa |
40% |
180. |
Pareza okulomotoriusaa |
20% do 30% |
181. |
Paraliza sva tri živca pokretača oka: |
|
|
a) na jednom oku |
50% |
|
b) na oba oka |
60% do 80% |
182. |
Pareza sva tri živca pokretača oka |
30% do 40% |
183. |
Potpuna paraliza, sa obostranom kompletnom ptozom kapka |
100% |
|
|
II kategorija |
184. |
Potpuna atrofija vidnog živca: |
|
|
a) jednog oka |
50% |
|
b) oba oka |
100% |
|
|
I kategorija |
Nepotpune atrofije vidnog živca ocjenjuju se prema stepenu oštećenja oka. |
||
185. |
Paraliza nerva lica: |
|
|
a) s jedne strane |
50% |
|
b) obostrana |
70% |
186. |
Pareza nerva lica |
30% |
187. |
Pareza nerva lica kad se oko zatvara: |
|
|
a) jedno oko |
ispod 20% |
|
b) oba oka |
20% |
188. |
Izolovano nekompenzovano oštećenje vestibularnog aparata: |
|
|
a) jednog uva |
20% do 60% |
|
b) oba uva |
30% do 80% |
Procenat vojnog invaliditeta određuje se privremeno za dvije godine, poslije čega se ponovo ocjenjuje uz obaveznu elektrospazmografiju i nalaz neurologa. |
||
189. |
Oštećenje n. trigeminusa: |
|
|
a) n. oftalmikusa – senzitivne grane, ako postoje komplikacije u vidu neuroparalitičnog keratitisa i sekundarnog oštećenja vida prema stepenu oštećenja vida |
30% do 40% |
|
b) pri potpunom gubitku vida |
50% |
|
v) oštećenje motornog dijela trigeminusa, sa trofijom muskulature za žvakanje |
30% do 40% |
190. |
Klinički utvrđena neuralgija n. trigemini: |
|
|
a) u težim slučajevima |
30% do 40% |
|
b) u težim slučajevima sa svakodnevnim napadima |
50% do 70% |
|
v) u najtežim slučajevima poslije neuspjelih pokušaja liječenja hirurškim putem |
60% do 100% |
|
|
I kategorija |
191. |
Oduzetost bulbarnih živaca |
30% do 80% |
192. |
Najteži slučajevi bulbarne paralize |
do 100% |
|
|
I kategorija |
193. |
Hemipareza: |
|
|
a) lakšeg stepena |
30% do 50% |
|
b) teškog stepena |
60% do 70% |
194. |
Hemiplegija |
80% do 100% |
|
|
I kategorija |
Dodatak za njegu i pomoć od strane drugog lica određuje se samo za svježe hemiplegije privremeno za jednu godinu, a trajno ako je u pitanju kontraktura noge u fleksiji, te je hod i pored pomagala nemoguć. |
||
195. |
Talamični sindromi: |
|
|
a) lakšeg stepena |
30% do 50% |
|
b) srednjeg stepena |
60% do 80% |
|
v) teškog stepena |
90% do 100% |
|
|
II kategorija |
Ocjenjivanje vojnog invaliditeta vrši se uz obaveznu hospitalizaciju u neuropsihijatrijskoj zdravstvenoj ustanovi. |
||
196. |
Organski traumatski psihosindrom, prema težini psihičkih poremećaja: |
|
|
a) izraženi poremećaji |
50% do 60% |
|
b) teški poremećaji |
70% do 100% |
|
|
I kategorija |
Ocjenjivanje vojnog invaliditeta vrši se na osnovu dokaza o neposrednoj vezi između povrede mozga i psihičkih poremećaja. Procenat vojnog invaliditeta određuje se na osnovu detaljnog ispitivanja psihičke funkcije (stanje intelektualnih funkcija, pamćenje, pažnja, efektivne promjene itd.) |
||
197. |
Afazije, bez drugih poremećaja: |
|
|
a) motorne |
20% do 40% |
|
b) mješovite ili senzorne |
30% do 60% |
198. |
Teška afazija sa izraženim psihičkim poremećajima |
60% do 100% |
|
|
II kategorija |
199. |
Multipla skleroza: |
|
|
a) srednje teški slučajevi |
70% |
|
b) teški slučajevi |
80% do 90% |
|
v) najteži slučajevi |
100% |
|
|
II ili I kategorija |
200. |
Parkinsonizam, ako se njegov početak može pouzdano dovesti u vezu sa encefalitisom, egzogenom intoksikacijom ili težom povredom mozga: |
|
|
a) lakšeg stepena |
20% do 30% |
|
b) srednjeg stepena |
40% do 60% |
|
v) težeg stepena |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
g) najtežeg stepena |
100% |
|
|
I kategorija |
201. |
Hernija intervertebralnog diska, ako se ispoljila neposredno poslije verifikovane traume i sprovedenog stacionarnog liječenja i ako postoje trajna oštećenja korjenova lumbosakralnog ili cervikobrahijalnog pleksusa; |
|
|
a) lakšeg oblika, sa lakšim oštećenjem motoliteta i senzibiliteta |
20% do 30% |
|
b) teškog oblika |
40% do 50% |
|
v) teškog oblika, sa izraženim oštećenjem, motoliteta, atrofijama i trofičnim pojavama iz određene radikularne zone ili segmenta kičmene moždine |
60% do 100% |
|
|
II kategorija |
202. |
Spondilatroza i spondilartrit, ako postoje promjene utvrđene rendgenskim pregledom: |
|
|
a) bez poremećaja funkcije kičmenog stuba |
ispod 20% |
|
b) sa oštećenjem funkcija kičmenog stuba i neurološkim ispadima |
20% do 50% |
|
v) sa teškim oštećenjem funkcije kičmenog stuba |
60% do 100% |
|
|
II kategorija |
203. |
Svježe frakture kičmenih pršljenova, bez nervnih poremećaja, prve dvije godine povremeno. |
|
204. |
Konsolidovane frakture kičmenih pršljenova, bez nervnih poremećaja, poslije dvije godine trajno: |
|
|
a) sa manjim deformacijama |
20% do 30% |
|
b) sa većim deformacijama |
40% do 50% |
205. |
Konsolidovane frakture kičme, sa paraparetičnim pojavama, za prve dvije godine povremeno, a poslije trajno: |
|
|
a) lakšeg stepena |
40% do 70% |
|
b) težeg stepena (hod moguć pomoću pomagala) |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
206. |
Konsolidovane frakture kičme sa flakcidnom paraplegijom ili spastičnom paraplegijom u fleksiji – trajna nepokretnost i vezanost za postelju |
100% |
|
|
I kategorija |
207. |
Konsolidovane frakture cervikalnog dijela kičme sa lezijom cervikalne medule i paretičnim pojavama na gornjim i donjim ekstremitetima: |
|
|
a) lakši oblici |
40% do 50% |
|
b) izraženi oblici |
60% do 70% |
|
v) teži oblici |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
g) najteži oblici – invalid nepokretan i ne može da se služi rukama |
100% |
|
|
I kategorija |
208. |
Cerebralni ataktički sindrom poslije traume (za prve dvije godine privremeno, a poslije trajno): |
|
|
a) laki oblici |
20% do 30% |
|
b) umjereno izraženi oblici |
40% do 60% |
|
v) teži oblici |
70% do 90% |
|
g) najteži oblici – nemogućnost kretanja usljed atakcija |
100% |
|
|
I kategorija |
209. |
Klinički utvrđen polineuristički sindrom do stabilizacije se ocjenjuje privremeno, a poslije trajno: |
|
|
a) laki oblici, sa diskretnim oštećenjem motoliteta |
20% do 40% |
|
b) srednje teški oblici, umjerena oštećenja motoliteta |
50% do 60% |
|
v) teški oblici, sa izraženim oštećenjem motoliteta, senzibiliteta i trofike, hod moguć pomoću pomagala |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
g) najteži oblici, teška oštećenja motoliteta sa atrofijom, teškim trofičnim smetnjama i potpunom uzetošću ekstremiteta – invalid nepokretan |
100% |
|
|
I kategorija |
Ocjena procenta vojnog invaliditeta za stanje iz t. 205. do 209. vrši se na osnovu elektromiografskog nalaza i mišljenja neurologa i fizijatra, a po potrebi i bolničke obrade na neurološkom odjeljenju. |
||
210. |
Suženost grla, sa otežanim disanjem poslije povrede |
20% do 40% |
211. |
Suženost grla usljed povrede grkljana ili dušnika, sa otežanim disanjem u velikoj mjeri (disponija i bez napora) prema težini |
50% do 80% |
212. |
Posebno stalno nošenje kanile |
80% |
213. |
Oduzetost grla: |
|
|
a) jednostrana |
20% do 40% |
|
b) obostrana |
50% do 70% |
214. |
Tuberkuloza grla ocjenjuje se kao otvorena tuberkuloza pluća |
50% do 100% |
|
|
II kategorija |
215. |
Oduzetost ždrijela, prema težini |
20% do 50% |
216. |
Suženje jednjaka |
|
|
a) bez potrebe bužiranja |
20% do 40% |
|
b) uz potrebu stalnog bužiranja (kalibar suženja, učestalost bužiranja, poremećaj ishrane, opšte stanje) |
50% do 70% |
217. |
Jednjak sasvim zatvoren, ishrana kroz gastričnu fistulu (gastrostomija), prema težini opšteg stanja, uhranjenosti i inkontinenciji fistule |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
218. |
Prelom grudne kosti |
ispod 20% |
219. |
Prelom rebara konsolidovani, bez znatnije deformacije grudnog koša |
ispod 20% |
220. |
Prelom rebara loše konsolidovan, sa većim deformacijama grudnog koša: |
|
|
a) bez reperkusija izraženih na srcu i plućima |
20% do 40% |
|
b) ako istovremeno postoji respiratorna ili srčana insuficijencija, prema težini insuficijencije |
50% do 100% |
|
|
II kategorija |
221. |
Pleuropulmonalna fistula kao posljedica pyothoraxa |
30% do 50% |
222. |
Pleuropulmonalna skleroza kao posljedica ranjavanja, deformacije grudnog koša, iskrivljenosti kičme sa umjerenom respiratornom insuficijencijom, ali bez srčane insuficijencije |
20% do 40% |
223. |
Obimna pleuropulmonalna skleroza, plućna bronhiektazija i druge hronične plućne suparacije, znatnije deformacije grudnog koša (fibrothorax), teža iskrivljenost kičmenog stuba, sa razvijenom respiratornom insuficijencijom (disponeja, cijanoza); srčanom insuficijencijom (cor pulmonale chronicum) ili amiloidozom, prema težini |
50% do 100% |
|
|
II kategorija |
Za ocjenjivanje procenta vojnog invaliditeta po ovoj tački neophodno je izvršiti testove ergospirometrije i analizu gasova u krvi. |
||
224. |
Unakaženost dojki većeg stepena |
20% do 30% |
225. |
Gubitak jedne dojke |
30% |
226. |
Gubitak obje dojke |
50% |
227. |
Dobro konsolidovani prelom karličnih kostiju, bez oštećenja funkcije |
ispod 20% |
228. |
Konsolidovani prelom karličnih kostiju, kao i dislokacija simfize, sa lakšim i srednje teškim tegobama pri hodu, bez komplikacija na ostalim organima karlične duplje |
20% do 40% |
229. |
Konsolidovani prelom karličnih kostiju, sa istovremenom povredom susjednih organa – procent se određuje za najviše oštećeni organ i povećava se od 10% do 30%, prema težini svih povreda. |
|
230. |
Klinički utvrđeni neurotski poremećaji |
|
|
a) lakši |
ispod 20% |
|
b) teški (anksiozno depresivne, fobično opsesivne i fiksirne konverzivne neuroze) |
20% do 60% |
Procent vojnog invaliditeta određuje se privremeno do pet godina, a poslije trajno. |
||
231. |
Klinički utvrđene psihoze: |
|
|
a) endogene (šizofrenija, manična depresivna psihoza) |
60% do 80% |
|
b) egzogene (psihogena psihoza, konfuzno-delirantna stanja, reaktivna depresija) |
60% do 80% |
Procent vojnog invaliditeta se određuje privremeno do pet godina, a poslije trajno. |
||
232. |
Neuroze i psihoze koje su se prvi put ispoljile pod okolnostima vršenja vojne službe, a za koje je utvrđeno da se ne mogu više otkloniti ili ublažiti psihoterapijskim i drugim postupcima, niti poslije dugog stručnog liječenja, uzimaju se u obzir kao osnov za utvrđivanje procenta vojnog invaliditeta kao bolesti na čije su nastajanje napori pod tim okolnostima znatno uticali. |
|
Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta, pored težine bolesti, uzimaju se u obzir trajanje i vrsta tegoba kojima je invalid bio izložen. |
||
Za neuroze i psihoze čije se prve pojave nisu ispoljile u okolnostima navedenim u ovoj tački ili najkasnije u roku od šest mjeseci od dana prestanka tih okolnosti, odnosno u roku od 30 dana po otpuštanju iz oružanih snaga, ne utvrđuje se vojni invaliditet. |
||
233. |
Za psihopatiju utvrđuje se vojni invaliditet samo u slučaju neurotske i psihotične dekompenzacije (t. 230. i 231). |
|
|
A. Tuberkuloza pluća |
|
234. |
Potpuno izliječena ili kalcificirana žarišta u hilusu ili plućima, manjeg obima, manje priraslice pleure |
ispod 20% |
235. |
Inaktivna (ožiljna) pluća tuberkuloza srednjeg i većeg obima: |
|
|
a) bez respiratorne i kardiovaskularne insuficijencije |
20% do 30% |
|
b) sa obliterisanim pleuralnim sinusima prema stepenu oštećenja respiratorne funkcije |
30% do 50% |
236. |
Aktivna jednostrana plućna tuberkuloza ili plućne maramice sa izlivom, pulmonalne ili pleuralne fistule sa empiemom |
60% do 80% |
237. |
Obostrana ili ekstenzivna jednostrana aktivna (otvorena ili zatvorena) tuberkuloza pluća, progresivna ali još uvijek pristupačna liječenju i razne pulmonalne i pleuralne fistule sa empiemom i opštom tjelesnom slabošću većeg stepena |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
238. |
Progresivna raširena aktivna obostrana plućna tuberkuloza sa razvijenom kaheksijom i drugim teškim komplikacijama (respiratorna, kardiovaskularna i slična insuficijencija, amiloidoza, itd.) |
100% |
|
|
I kategorija |
239. |
Stanje poslije operativnih intervencija na grudnom košu zbog tuberkuloze pluća cijeni se zavisno od vremena proteklog od operativnog zahvata, vrste i veličine istog, kao i od funkcionalnog oštećenja preostalih dijelova: |
|
|
a) ekscizija tuberkuloma i kazeoznih ognjišta, resekcija 1-2 segmenta, gornja torakoplastika do četiri rebra |
40% do 60% |
|
b) lobektomija torakoplastika pet do sedam rebara, davernostomija |
50% do 70% |
|
v) pulmektomija, toraklopastika osam ili više rebara |
60% do 80% |
U prvoj godini poslije operacije procenat se povećava za 20%, zavisno od kardiorespiratorne funkcije, uz obaveznu kontrolu na komisiji najkasnije šest mjeseci po operativnom zahvatu. |
||
|
B. Tuberkuloza kostiju i zglobova |
|
240. |
Kod aktivne tuberkuloze kostiju i zglobova za vrijeme evolucije, i to kod lokalizacije na kičmi, sakrolijačnom zglobu, kuku i koljenu: |
|
|
a) ako invalid nije potpuno imobilan |
60% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
b) ako je imobilan |
100% |
|
|
I kategorija |
241. |
Kod tuberkuloze ostalih kostiju i zglobova koji nisu navedeni u tački 239. procenat vojnog invaliditeta utvrđuje se prema važnosti organa i aktivnosti procesa. |
|
242. |
Po izliječenom procesu tuberkuloze kostiju i zglobova, posljedice takvog oboljenja ocjenjuju se kao kod traume odgovarajućih organa, s tim što se procenat vojnog invaliditeta povećava za 10% do 30%, a zavisno od prirode oboljenja, kvaliteta izlječenja i potrebe prvenstvene imobilizacije. |
|
|
V. Tuberkuloza ostalih organa |
|
243. |
Kod tuberkuloze organa procent vojnog invaliditeta utvrđuje se kao kod drugih oboljenja, odnosnog organa, uzimajući u obzir tuberkuloznu prirodu procesa i opšte zdravstveno stanje. |
|
|
G. Zajedničke odredbe o tuberkulozi |
|
Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta kod tuberkuloze ne primjenjuje se, po pravilu, princip pogoršanja, nego se smatra da je bolest nastala pod okolnostima vršenja vojne službe. Ako se utvrdi da je tuberkulozno oboljenje organa postojalo i prije početka tih okolnosti, da nije bilo potpuno izliječeno ili da je povlačilo invaliditet za više od 20%, prema ovoj listi utvrđuje se procent vojnog invaliditeta samo za nastalo pogoršanje. Smatra se da je oboljenje postojalo prije, a u okolnostima vršenja vojne službe je samo pogoršano ako je aktivan proces utvrđen prije isteka šest nedjelja od dana nastanka tih okolnosti, odnosno ako je utvrđeno stanje medicinski očigledno starijeg datuma (stanje poslije hirurško-resekcionih ili kolapsnih metoda, stari fibrozni procesi, ožiljci od fistula i ankiloze kod koštane tuberkuloze itd.). Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta kod tuberkuloze nastale u vezi sa ranom, povredom ili ozljedom, smatra se da uzročna veza između njih i tuberkuloze postoji ako se utvrdi da postoji tuberkulozno oboljenje na povrijeđenom organu, odnosno povrijeđenom dijelu tijela, kao i da su prvi znaci bolesti nastali po isteku šest nedjelja, a najkasnije po isteku šest mjeseci od dana ranjavanja, povrede ili ozljede. |
||
Procent za tuberkulozu pluća privremeno se utvrđuje do pet godina uz kontrolu svakih šest mjeseci, a poslije pet godina utvrđuje se trajni procent, a za tuberkulozu kostiju privremeni procent utvrđuje se do pet godina. |
||
A. Kompenzovana srčana oboljenja bez razvijenih znakova zastoja u plućima ili u velikom krvotoku |
||
244. |
Preležana reumatska groznica sa i bez znakova karditisa ocjenjuje se privremeno na godinu dana |
60% |
|
Poslije toga, ako nema znakova oštećenja na srcu |
20% |
245. |
Organska oboljenja srčanih zalizaka zavisno od težine anatomskog oštećenja zaliska i srčanog mišića i prema stepenu uvećanja srca: |
|
|
a) bez znatnijeg uvećanja srca i bez pojave srčane dekompenzacije |
30% |
|
b) prema stepenu povećanja srca i težine anatomskog oštećenja srčanih zalizaka bez znakova sub, odnosno dekompenzacije srca |
30% do 50% |
246. |
Oštećenje srčanog mišića i perikarda (koronarna i ostala) ili teški poremećaji ritma, prema težini |
40% do 70% |
Veličina i težina oštećenja srčanih zalizaka, srčanog mišića i perikarda i stepen povećanja srca dokazuju se i utvrđuju, osim kliničkog pregleda, obavezno rendgenološki i elektrokardiografski, a po potrebi i polime-hanokardiografski, exokardiografski, egometrijski, radioizotopima, kateterizacijom srca i drugo. |
||
|
B. Dekompenzovana srčana oboljenja sa znacima zastoja u plućima ili u velikom krvotoku |
|
247. |
Početna srčana insuficijencija, sa umjereno razvijenim plućnim zastojem ili umjerenim uvećanjem jetre, ali takva koja se dobro popravlja liječenjem |
60% do 80% |
248. |
Potpuno razvijena srčana insuficijencija: |
|
|
a) koja se nedovoljno popravlja liječenjem i koja isključuje svaki fizički napor |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
b) u najtežim slučajevima |
100% |
|
|
I kategorija |
249. |
Ako se radi o posttraumatskoj penetrirajućoj (ubod, metak i sl.) ili nepenetrirajućoj povredi (udar u predjelu srca, srčani udar, gnječenje i sl.) srca sa povredom i oštećenjem srčanih zalizaka perikarda ili srčanog mišića, kao i nakon izvršene operacije na srcu procenti u t. 245. i 246. mogu se povećavati za 10% do 30%, a najviše do |
100% |
|
|
II kategorija |
|
V. Hirurški zahvati na srcu |
|
250. |
Operativna zamjena valvula: |
|
|
a) zamjena jedne ili dvije valvule u sinusnom ritmu bez dekompenzacije srca |
30% do 60% |
|
b) zamjena jedne ili dvije valvule sa apsolutnom aritmijom komore uz povremenu dekompenzaciju |
80% |
|
v) zamjena sve tri valvule |
100% |
|
|
II kategorija |
|
g) sa stalnom srčanom dekompenzacijom |
100% |
|
|
I kategorija |
|
G. Opšte odredbe za srčana oboljenja |
|
Involutivne i staračke promjene kardiovaskularnog aparata ne uzimaju se u obzir pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta. Pri utvrđivanju procenta vojnog invaliditeta za organska oboljenja srčanih zalizaka i miokarda koja su nastala pod okolnostima vršenja vojne službe, ili najdalje u roku od tri mjeseca po završetku rata, uzima se u obzir cjelokupno oštećenje srca. |
||
251. |
Fistule na želucu usljed povrede, prema veličini fistule i reperkusija na opšte stanje, privremeno |
50% do 100% |
|
|
II kategorija |
252. |
Smetnje u crijevnoj pasaži kao posljedica povrede ili ulkusne bolesti, bez stenotičnih pojava |
20% do 40% |
253. |
Smetnje praćene stenotičnim promjenama na pilorusu ili bilo kom dijelu digestivnog trakta prema težini |
30% do 60% |
254. |
Za akutne ulkusne bolesti, verifikovane rendgenološki i gastroskopski određuje se privremno na jednu godinu |
60% |
255. |
Postoperativne smetnje, kao i stanje poslije resekcije želuca (po bilo kojoj metodi) |
30% do 60% |
256. |
Teške pothranjenosti i postoperativni malapsorpcioni sindrom |
60% do 80% |
257. |
Stalni anus praeternaturalis, prema kontinenciji |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
258. |
Strekoralne fistule uzane, defekcija normalna, opšte zdravstveno stanje dobro, privremeno |
20% do 40% |
259. |
Fistule široke, visoko na tankom crijevu, sa teškim pojavama denutacije, privremeno |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
260. |
Strekoralne fistule široke, niske bez znatnijeg uticaja na opšte zdravstveno stanje, privremeno |
40% do 70% |
261. |
Fistule analne, prema težini |
20% do 40% |
262. |
Inkontinencija ili suženje analnog sfinktera, prema težini slučaja |
40% do 100% |
|
|
II kategorija |
263. |
Kila nastala na mjestu povrede, privremeno |
20% do 40% |
Netraumatične kile ne uzimaju se u obzir pri ocjenjivanju vojnog invaliditeta. |
||
264. |
Eventracije poslije povrede, prema težini privremeno, ako se mogu operacijom otkloniti |
30% do 60% |
265. |
Povreda jetre – prema posljedicama |
30% do 60% |
266. |
Hronični hepatitis – prema znacima oštećenja funkcije jetre |
30% do 60% |
267. |
Za akutni hepatitis određuje se privremeno za dvije godine |
60% |
|
a poslije toga, ukoliko nema oštećenja jetre |
ispod 20% |
268. |
Ciroza infektivnog hepatita, u kompenzovanom stanju |
60% |
269. |
Ciroza jetre, sa znacima dekompenzacije |
70% do 100% |
|
|
II kategorija |
270. |
Žučne fistule nastale poslije povrede žučnih puteva (privremeno, ako su operabilne), prema težini |
20% do 80% |
271. |
Nedostatak slezine poslije traume (privremeno za dvije godine) |
30% |
|
Poslije dvije godine, ako nema znakova oštećenja hematopojeza |
ispod 20% |
272. |
Stanje poslije preboljelog akutnog difunog glomerulonefritisa ocjenjuje se privremeno za jednu godinu |
60% |
273. |
Jednostrani hronični, pielonefritis, prema težini |
20% do 40% |
274. |
Obostrani hronični pielonefritis |
40% do 70% |
|
Kod znatnih oštećenja funkcije bubrega ocjenjivanje se vrši kao kod nefrita. |
|
275. |
Lakši oblici hroničnog nefrita (umjerena albuminurija sa manjim promjenama u sedimentu bez drugih renalnih ili opštih poremećaja |
20% do 30% |
276. |
Srednje teški oblici nefrita ili nefroza: |
|
|
a) sa obilnom albuminurijom, sa teškim promjenama u sedimentu, umjerenim edemima, umjerenom hipertenzijom, hipostenurijom bez azotne retencije, manjim promjenama na očnom dnu |
40% do 60% |
|
b) sa lako povećanom azotnom retencijom, hipertenzijom i izraženim promjenama na očnom dnu |
60% do 80% |
277. |
Teški oblici nefrita (izostenurije) azotna retencija, masivni i rezistentni edemi, teška hipertenzija sa uvećanjem srca, edem papile optičkog živca |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
278. |
Najteži oblici zatajivanja funkcije bubrega koji zahtijevaju trajnu hemodijalizu ili po izvršenoj transplantaciji bubrega |
100% |
|
|
I kategorija |
279. |
Nefrektomija: |
|
|
a) ako je drugi bubreg zdrav |
50% |
|
b) ako postoji lakše oštećenje preostalog bubrega |
60% |
|
v) ako postoji srednje teško oštećenje preostalog bubrega |
70% do 80% |
|
g) ako postoji teško oštećenje preostalog bubrega |
90% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
d) ako oboljenje zahtijeva trajnu hemodijalizu |
100% |
|
|
I kategorija |
280. |
Aktivna tuberkuloza bubrega: |
|
|
a) jednog bubrega, privremeno |
60% do 90% |
|
b) oba bubrega, privremeno |
80% do 100% |
|
|
II kategorija |
|
v) u najtežim slučajevima |
100% |
|
|
I kategorija |
281. |
Cistit hronični traumatični: |
|
|
a) prema težini slučaja |
20% do 50% |
|
b) u najtežim slučajevima, sa stalnom inkontencijom, skvrčenom bešikom i polipozom |
60% do 80% |
282. |
Mokraćne fistule uretera, bešike ili uretre, kroz koje stalno curi mokraća, privremeno |
40% do 80% |
283. |
Suženje mokraćnog kanala, prolazno za bužije i daje se širiti |
20% do 40% |
284. |
Teško prolazna suženja (filiformna) sa čestim retencijama, prema težini slučaja |
50% do 80% |
Ako postoji komplikacija bešike ili bubrega, procenat se utvrđuje prema procentu iz tačke u kojoj se predviđa odgovarajuća komplikacija. |
||
|
A. Muški |
|
285. |
Ablatio penis totalis |
80% |
286. |
Ablatio penis totalis ako se komplikuje sa stenezom orificijuma |
100% |
|
|
II kategorija |
287. |
Eppididimitis hronica bilateralis sa izospermijom |
20% |
289. |
Ablatio testis, obostrano: |
|
|
a) bez sekundarnih distrofičnih pojava |
50% |
|
b) sa sekundarnim distrofičnim pojavama |
70% |
290. |
Ablatio penis et testicularum (amasculatio totalis) |
100% |
|
|
II kategorija |
291. |
Haematocoele, privremeno |
20% |
292. |
Posttraumatska atrofija testisa |
30% |
|
B. Ženski |
|
293. |
Gubitak jednog ovarija |
20% |
294. |
Gubitak oba ovarija |
80% |
295. |
Gubitak uterusa ili jednog ovarija i uterusa |
60% |
296. |
Gubitak oba ovarija sa uterusom |
80% |
297. |
Oštećenje vulve i vagine, prema težini |
20% do 50% |
298. |
Šećerna bolest (diabetes mellitus) ocjenjuje se po pravilu prema stepenu intolerancije na ugljene hidrate, i to: |
|
|
a) lakši oblici (bez pothranjenosti, bez glukozurije, pri odgovarajućoj dijeti |
20% do 30% |
|
b) srednje teški oblici (koji zahtijevaju davanje inzulina za obezbjeđivanje ravnoteže ishrane) |
40% do 60% |
|
v) teški oblici, koji se teško regulišu i pored primanja visokih doza insulina (sa pothranjenošću i čestim pojavama acidoze i komplikacijama na drugim organima) |
70% do 100% |
|
|
I kategorija |
Pri ocjenjivanju vojnog invaliditeta vodiće se računa i o postojećim komplikacijama (tuberkuloze pluća, kardiovaskularne, nervne i očne). |
||
299. |
Oštećenje funkcije pankreasa kao posljedica povrede i ozljede ocjenjuje se prema stepenu oštećenja njegove funkcije: |
|
|
a) lakši oblici |
30% |
|
b) srednji oblici |
50% |
|
v) teški oblici |
50% do 80% |
300. |
Hronična malarija sa trajnim posljedicama, prema težini |
20% do 40% |
301. |
Intoksikacija (trovanja) i ozljede od bojnih otrova, radijacijskih oštećenja ili pri nekom naročitom poslu u službi ocjenjivaće se analogno prema ozljedama i posljedicama na pojedinim organima |
30% do 100% |
|
I kategorija |
|
302. |
Hronični osteomijelitis sa stalnim fistulama, čestim egzacerbacijama |
20% do 40%. |
TABELARNI PRIKAZ VRSTE BOLESTI I UDIO VOJNOG INVALIDITETA
Red. |
VRSTA BOLESTI |
UDIO VOJNOG INVALIDITETA |
|
Ako su se prve pojave bolesti ispoljile |
Ako se bolest pogoršala |
||
1. |
Endogene psihoze |
30% |
|
2. |
Neuroze i PTSP |
50% |
|
3. |
Epilepsije |
od 20% do 100% |
|
4. |
Amiotrofična nervna oboljenja i mišićne distrofije, te multipla skleroza |
od 20% do 30% |
|
5. |
Diskopatije i degenerativna oboljenja kičmenog stuba |
od 20% do 30% |
|
6. |
Dijabetes |
od 20% do 50% |
od 20% do 30% |
7. |
Esencijalne hipertenzije |
od 20% do 50% |
od 20% do 30% |
8. |
Urođene srčane mane |
isključeno |
od 20% do 30% |
9. |
Ulkusna bolest |
od 20% do 50% |
od 20% do 30% |
10. |
Reumatoidni artitis |
od 20% do 30% |
|
11. |
Alergijska oboljenja i psorijaza |
od 20% do 30% |
|
12. |
Maligna oboljenja |
od 20% do 50% |
od 20% do 30% |
13. |
Za egzogene psihoze primijeniti tumačenje koje se bazira na Desetoj reviziji Međunarodne klasifikacije bolesti, a prema kome se radi o takvim poremećajima koji se javljaju nakon i ne dugo kao odgovor na događaje koji bi pojedinačno ili zajedno u sličnim okolnostima bili izrazito stresogeni gotovo svakom pripadniku kulture iz koje dolazi ta osoba. Trajanje epizode je najmanje jedan dan, ali manje od mjesec dana, sa kasnijim povratkom na premorbidni nivo funkcije organizma. Praktično, ne dolazi u obzir ocjena vojnog invaliditeta zbog suviše kratkog trajanja epizoda i vraćanja u zdravo stanje. |
||
14. |
Za psihopatije, idiopatsku epilepsiju, litijaze i policistična oboljenja uzeti da je uticaj vršenja vojne službe u ratu beznačajan. |